Những nhà sáng lập thành công nhất thế giới xử lý thất bại như thế nào?
Ảnh từ
JotForm.com
Thất bại.
Đối với nhiều
nhà sáng lập doanh nghiệp mới khởi nghiệp, nó như một huy hiệu danh dự được đeo
lên với niềm tự hào hơn cả chiếc áo hoodies giá chat, Apple watch hay những đôi
giày đế len merino.
Triết lý “thất bại
nhanh chóng; thất bại thường xuyên” thậm chí đã truyền cảm hứng cho FailCon, một
hội nghị chỉ dành riêng để nói về thất bại.
“Trong thế giới
khởi nghiệp, thất bại gần như đồng nghĩa với kinh nghiệm học tập.” – Erica Zidel,
nhà sáng lập công ty giữ trẻ trực tuyến.
“Việc là một nhà
sáng lập từng thất bại trước đó sẽ gửi tín hiệu đến cộng đồng rằng bạn đã trải
qua chuyện này trước đây, và bạn đã thu thập được thông tin về cái gì không vận
hành trôi chảy, được vũ trang tốt hơn để tạo ra thứ gì đó có thể vận hành được.”
Không may làm
sao, hầu hết các startup đều giải thể chỉ 20 tháng sau chu kỳ tài chính cuối
cùng, điều này đặt ra hai câu hỏi quan trọng:
-
Thất bại có hoàn toàn cần thiết trên con đường tới
thành công trong kinh doanh không?
-
Và nếu có thì bao nhiêu thất bại mới đủ? Hay bao
nhiêu thất bại sẽ bị coi là quá nhiều?
Theo nhà đầu tư
mạo hiểm Bruno Bowden nói với tờ Guardian, các nhà đầu tư chỉ chịu đựng thất bại
tới một điểm nhất định. Ông ấy nói:
“Bạn không thể
nhận được tài trợ trừ khi bạn đáng tin cậy. Một thất bại trước đó có thể OK,
nhưng nhiều lần thất bại sẽ làm việc nhận tài trợ trở thành bất khả thi.”
Thẳng thắn mà
nói, đây là lý do tôi không bao giờ theo đuổi đầu tư mạo hiểm. Tôi không muốn
đưa ra quyết định vội vàng về sự phù hợp của sản phẩm với thị trường, tuyển dụng
và các yếu tố quan trọng khác có thể khiến tôi thất bại cực kỳ chóng vánh.
Tôi muốn xây dựng
một cái gì đó có thể dài lâu. Điều đó có nghĩa là ưu tiên lợi nhuận so với tăng
trưởng ngay từ ngày đầu tiên – kể cả khi trụ sở của JotForm có thể phải nằm
trong phòng ngủ ở New York của tôi lâu hơn tôi muốn.
Không có nghĩa
là tôi không gặp nhiều thất bại. Chỉ là tôi có thêm thời gian để sửa chữa hơn
những người bạn dựa vào dòng vốn mạo hiểm. Khi tôi nhìn lại những thất bại buổi
đầu của mình, nói chung chúng thường rơi vào hai loại:
-
1. Thất bại hiệu suất: những sai lầm này dạy tôi
rất nhiều về phát triển phần mềm, tinh thần kinh doanh và bản thân. Trong một số
trường hợp, chúng còn đóng vai trò chất xúc tác cho thành công tương lai.
-
2. Những thất bại không cần thiết: thật buồn khi
phải nói rằng những sai lầm này lẽ ra có thể tránh được nếu lập kế hoạch,
nghiên cứu và được chỉ dẫn tốt hơn. Thú thật, tôi vẫn nhìn lại và thấy xấu hổ về
chúng.
Không phải mọi
thất bại đều được tạo ra như nhau – một số được văn hóa ủng hộ thất bại của
Thung Lũng Silicon che dấu đi.
“Thất bại nhanh
chóng và thất bại thường xuyên” chỉ đạt được thành công khi:
a)
Biết phân biệt rõ ràng giữa hai loại thất bại đó
và
b)
Có khả năng tăng thất bại hiệu suất, đồng thời
làm giảm các thất bại không cần thiết.
Thất bại hiệu suất đóng góp vào thành công như thế nào?
Theo nghiên cứu
được công bố trên tạp chí Journal of Learning Sciences, thất bại hiệu suất thực
sự có thể giúp người ta thành công hơn.
Trong thí nghiệm
theo dõi sự tiến bộ của hai lớp học các kỹ năng toán từ cùng một giáo viên hướng
dẫn, các nhà nghiên cứu thấy rằng thất bại có thể là chất xúc tác cho việc học
sâu hơn, cho cả việc đổi mới và giải quyết vấn đề vượt trội.
Vì thế, không ngạc
nhiên khi một số người sáng tạo nhất thế giới lại là những người từng thất bại
nhất.
Albert Einstein,
Walt Disney, và Steven Spielberg chỉ là một vài cái tên nổi tiếng từng trải qua
những thất bại ghi trong sử sách trên con đường tới thành công.
Hãy nhìn vào ví
dụ Disney – biên tập viên tờ báo ngày trước của ông đã nói ông trùm tương lai
này “thiếu trí tưởng tượng và không có ý tưởng nào hay ho cả”.
May cho chúng
ta, Disney không thèm lắng nghe và tiếp tục chiến đấu với những dự án thất bại
trước khi tạo ra những thước phim hoạt hình được cả trẻ em và người lớn yêu
thích.
Rõ ràng có nhiều
yếu tố cá nhân tác động đến cách một người xử lý các thất bại của họ ra sao.
Tuy nhiên, những người gặp thất bại hiệu suất dường như tiếp cận cuộc sống theo
cách tương tự.
Những người thành công nhất thế giới xử lý thất bại như thế nào?
1.
Họ không bao giờ đổ lỗi
Nhiều người
trong chúng ta được dạy khi còn nhỏ rằng, phải thừa nhận sai lầm chứ không được
đổ lỗi. Có lẽ đó là lý do tại sao rất ít nhà lãnh đạo các tổ chức có thể khuyến
khích, thảo luận và tưởng thưởng cho thất bại hiệu suất.
Amy Edmonson –
giáo sư về quản lý và lãnh đạo tại trường Kinh Doanh Harvard nói: “Các giám đốc
điều hành tôi từng phỏng vấn trong các tổ chức khác nhau như bệnh viện hay ngân
hàng đầu tư đều thừa nhận phải đắn đo: làm sao họ có thể phản ứng một cách xây
dựng với các thất bại mà không làm nảy sinh thái độ ‘thế nào cũng được’? Nếu
người ta không bị khiển trách khi thất bại, thì có gì đảm bảo rằng họ sẽ cố hết
sức có thể để làm việc tốt hơn?”
Edmonson cho rằng
điều đó xảy ra do một giả định sai lầm rằng hầu hết các thất bại đều là cố ý.
Tuy nhiên, các nhà
nghiên cứu lại chỉ ra rằng phần lớn các thất bại đều không thực sự đáng trách;
một số liên quan đến sự phức tạp và một số khác lại thậm chí còn cần thiết cho
đổi mới.
Edmonson nói: “Khi
tôi yêu cầu các giám đốc điều hành… ước tính có bao nhiêu thất bại trong tổ chức
của họ thực sự đáng trách, câu trả lời của họ thường chỉ ở một chữ số - từ 2% đến
5%. Nhưng khi tôi hỏi có bao nhiêu người liên quan đến nó đáng trách, họ đều
nói (sau khi dừng một chút hoặc cười to lên) từ 70% đến 90%.”
Hậu quả thật
không may là nhiều thất bại đã không được báo cáo, khiến nhân viên và nhà tuyển
dụng đều bỏ lỡ những cơ hội học tập có giá trị.
Rõ ràng trách
nhiệm tạo ra một nền văn hóa doanh nghiệp rõ ràng minh bạch nằm ở quản lý cấp
cao.
Tuy vậy chúng ta
đều cố gắng tự tiếp tục theo hướng dễ dàng hơn khi mọi thứ không theo kế hoạch.
Bằng việc “sở hữu”
thất bại một cách tự tin, và lãnh nhận hậu quả những gì đã xảy ra, tự nhiên
chúng ta sẽ tranh thủ được sự hỗ trợ của các thành viên trong nhóm – những người
muốn chúng ta thành công.
2.
Họ thất bại nhỏ
Những cá nhân
thành công nhất thế giới dường như cũng nhận ra tầm quan trọng của “thất bại nhỏ”.
Tác giả Peter
Sims mô tả quá trình đặt cược rủi ro thấp trong cuốn Little Bets: How to Break
Ideas Emerge from Small Discoveries (Cược nhỏ: Làm sao tách những ý tưởng đột
phá từ những khám phá nhỏ). Trong cuốn sách, Sims mô tả chi tiết cách các nhà
lãnh đạo của nhiều ngành công nghiệp khác nhau kiểm tra ý tưởng của họ bằng
cách chấp nhận những rủi ro có tính toán.
Ví dụ, diễn viên
hài nổi tiếng thế giới Chris Rock được biết đến khi kể những câu chuyện cười mới
tại những tụ điểm nhỏ. Anh ta “bỏ bom” rồi ném đi vô số câu chuyện không tạo hiệu
ứng.
Khái niệm thất bại
nhỏ cũng không kém phổ biến trong cộng đồng doanh nhân.
Những nhà sáng lập
nổi tiếng như Jeff Bezos của Amazon, Reid Hoffman của LinkedIn và Ariana
Huffington của The Huffington Post đều thất bại dưới danh nghĩa những thử nghiệm
cải tiến.
Andrew Filev,
CEO và nhà sáng lập của Wrike nói: “Nhiều người nghĩ rằng thất bại là dấu hiệu
của sự bất tài cá nhân và cố tránh nó bằng mọi giá. Nhưng khi bạn nhìn nhận việc
xây dựng doanh nghiệp như một chuỗi các thử nghiệm, bạn sẽ bắt đầu thấy thất bại
là một bước không thể tránh khỏi trong quá trình đó.”
Tại JotForm,
chúng tôi thường xuyên tổ chức các tuần hack nhằm khuyến khích nhân viên chấp
nhận rủi ro cho phép họ thất bại nhỏ.
Ví dụ, năm
ngoái, chúng tôi mất 326 ngày cho một đợt phát hành sản phẩm lớn.
Mỗi lần làm việc
với buổi ra mắt lớn như vậy, chúng tôi sẽ giữ sản phẩm lớn dưới vỏ bọc, còn đưa
sản phẩm mới hay một phiên bản nào đó cho một nhóm thử nghiệm nhỏ.
Chúng tôi bắt đầu
với 1% số người dùng làm cơ sở, rồi từ đó xây dựng dần lên tới 10%.
Hệ thống này cho
phép chúng tôi thu thập thông tin phản hồi hiệu quả, tìm ra căn nguyên vấn đề,
và so sánh phiên bản mới với các bản trước đó.
Thử nghiệm là điều
cần thiết – và đó là cách tốt nhất để làm đẹp bản release của bạn nhờ lắng nghe
một tỷ lệ nhỏ người dùng một cách hiệu quả, mà lại không gặp phải nguy cơ làm mất
lòng tất cả.
3.
Họ tư duy trên những bài học kinh
nghiệm
Thất bại dường
như phổ biến trong thế giới kinh doanh hơn bao giờ hết.
Nhớ rằng thời gian
trung bình để một công ty lọt vào bảng S&P 500 Index năm 1937 là 75 năm.
Ngày nay, một công ty trung bình chỉ tồn tại trên thị trường chứng khoán khoảng
15 năm.
Thất bại và đổi
mới đi đôi với nhau. Thứ là xúc tác cho thành công của công ty này lại thường
là nguyên do làm sụp đổ công ty khác.
Thung lũng
Silicon nổi tiếng với việc xuất bản công khai sau khi một công ty hay một nhân
vật chết đi hay gặp khủng hoảng, mô tả chi tiết những sai lầm đã gặp phải, những
bài học thu được, và các kế hoạch để tiến về phía trước.
Tuy nhiên, rất
ít cá nhân dành thời gian đánh giá sâu sắc những nỗ lực thất bại. Tất nhiên tôi
không định nói về việc lái xe vòng vèo như mất trí rồi tự mắng mỏ bản thân về
những việc lẽ ra chúng ta có thể làm tốt hơn.
Tôi đang đề cập
đến loại suy nghĩ thúc đẩy các cá nhân hướng về nguyên nhân thực sự của khó
khăn trở ngại họ gặp phải.
Tất nhiên, người
ta có thể giả thiết rằng có sự tương quan giữa tỷ lệ thất bại cao hơn và độ phản
xạ của tổ chức sâu hơn. Nhưng đó không phải là vấn đề.
Graham Young,
phó chủ tịch của Graham Theodor & Co và cộng tác viên của Fast Company nói:
“Phần quan trọng nhất của quá trình mà 90% mọi người không làm, là dành vài
phút để nghĩ về những gì đã xảy ra và thành thật một cách tàn nhẫn với chính
mình về lý do tại sao nó xảy ra.”
4.
Họ biến nó thành trò chơi
Cuối cùng, rõ
ràng những người thành công nhất thế giới đều không biến nó thành quá nghiêm
túc.
Chắc chắn họ
quan tâm sâu sắc về khát vọng, mục tiêu, và lợi nhuận của họ.
Nhưng vào cuối
ngày, họ thấy đời như một sân chơi. Những thử thách bất ngờ, những khúc ngoặt,
và ngã rẽ chỉ là một phần của trò chơi.
Giống như Ray
Dalio, nhà sáng lập Bridgewater Associates, nói trong phát ngôn về các nguyên tắc
của mình:
“Hãy coi đời như
một trò chơi hay một kiểu nghệ thuật chiến tranh. Nhiệm vụ của bạn là tìm cách
vượt qua thách thức để đạt được mục tiêu. Trong quá trình chơi trò chơi hay dụng
binh, bạn sẽ ngày một thành thạo hơn. Khi bạn giỏi hơn, bạn sẽ tiến lên những cấp
độ cao hơn mà trò chơi yêu cầu – và nó sẽ dạy bạn những kỹ năng tuyệt vời hơn.”
Bất kỳ game thủ
nào cũng có thể chứng thực chơi game cùng cấp hay chơi đi chơi lại nhiều lần đều
nhàm chán và lố bịch. Tương tự như vậy, không ai trong chúng ta muốn “ấn nút” đời
mình và giành chiến thắng mà không cần nỗ lực.
Nói một cách đơn
giản, chúng ta đều muốn bị thách thức. Và điều đó đòi hỏi ta phải vươn ra ngoài
vùng thoải mái để gặp những tình huống lạ lẫm. Trong bối cảnh này, đời thực trở
thành trò chơi tối cao.
Charles Chu,
sáng lập dự án Polymath, nói: “Có trò chơi nào phức tạp hơn, khó hơn và thật
hơn chính đời thực kia chứ?”
“Trò chơi hóa
không phải là coi thường cuộc đời. Đó là tái định hình cuộc đời – và thất bại –
theo cách vui vẻ.” Khi chúng ta nhìn nhận những thất bại trong chuyên môn và cá
nhân theo khái niệm chơi game, những thất bại nhận thức được sẽ trở nên nhẹ
nhàng hơn nhiều. Và thử thách đạt được thành công trong vòng kế tiếp có thể
giúp ta cảm thấy mạnh mẽ hơn.
Những rào cản
chúng ta gặp phải sẽ khiến chúng ta không còn nản lòng nữa chứ?
Không, nhưng
chúng ta càng gặp thất bại hiệu suất, thì chúng ta càng ít thất bại thực sự hơn
– và tôi thấy rằng điều đó rất đáng khích lệ.
Aytekin
Tank
Ngày 9
tháng 12 năm 2018
Theo https://medium.com
