PHẦN HAI: CUỘC PHIÊU LƯU CỦA ULYSSES
CHƯƠNG 1: CÁI CHẾT CỦA AGAMEMNON VÀ NỖI ĐAU ĐỚN CỦA ULYSSES
Khi lên đường đi đánh thành Troy,
Agamemnon đã hứa với vợ mình là nàng Clytemnestra đồng thời cũng là chị gái của
Helen rằng chàng sẽ báo tin cho hoàng hậu biết ngay khi cuộc chiến tranh kết
thúc. Mười năm trôi qua, cuối cùng thì quân Hi Lạp cũng chiếm được thành Troy.
Họ rời thành Troy lúc này đã trở thành đống cát bụi hoang tàn để quay trở về
nhà. Ngay cả bây giờ ta vẫn có thể nhìn thấy đống đổ nát trên ngọn đồi đã được
đổi tên là Hissarhk. Trên đường trở về tổ quốc, quân Hi Lạp cũng gặp rất nhiều
rắc rối, một số hoàng tử cứ lênh đênh trên biển trong nhiều năm mới có thể quay
trở về quê hương của mình. Kết thúc chiến tranh chưa.hẳn đã là kết thúc mọi
gian nan, vất vả, mọi bất hạnh. Trong khi Agamemnon còn mải mê chiến đấu tại
vùng đất xa xôi thì vợ chàng đã đem lòng yêu một chàng trai trẻ tên là
Aegisthus. Con người này có tâm địa xấu xa, muốn cướp ngôi của Agamemnon nên đã
cưới Clytemnestra như thể chồng nàng đã chết trong chiến đấu. Khi Agamemnon
trên đường quay trở về nhà thì gió biển đã khiến chàng đi lệch hướng. Phải xoay
xở vô cùng khó khăn, cuối cùng chàng mới cập bến cảng cách thành phố của mình
hơn hai mươi cây số. Khi lên đất liền, chàng quỳ xuống hôn mẹ trái đất, lòng
sung sướng vô cùng vì chàng nghĩ như vậy là mọi gian truân đã kết thúc, trở về
nhà chàng sẽ thấy con trai, con gái Orestes và Electra của mình trưởng thành, vợ
chàng sẽ hạnh phúc khi nhìn thấy chồng mạnh khỏe sau mười năm xa cách.
Tuy nhiên, cách đó một năm Aegisthus
đã bố trí một người lính canh gác thân tín luôn túc trực trên tháp cao để theo
dõi tình hình ngoài khơi. Anh ta phải ngồi trên tháp hết ngày này qua ngày
khác, đêm này sang đêm khác, bất kể mưa gió bão bùng, bất kể mùa hè nóng bức
hay mùa đông tuyết rơi rét buốt thấu xương. Ngay khi nhìn thấy Agamemnon cập bến,
người canh gác vội chạy về Mycenae báo tin. Tất nhiên, mọi người đều háo hức
chào đón đức vua quay trở về trừ đôi gian phu dâm phụ Aegisthus và Clytemnestra.
Để đối phó với Agamemnon, Aegisthus cử hai mươi tên lính tinh nhuệ được trang bị
vũ khí nấp trong đại sảnh lớn. Sau đó, hắn gọi người đánh xe ngựa chuẩn bị và
đích thân đánh xe đi đón Agamemnon rồi đưa chàng trở về lâu đài. Aegisthus đóng
kịch rất giỏi nên Agamemnon không thể nhận ra âm mưu thâm độc của hắn. Hắn ta
đang cố gắng tỏ ra là một người cận thần trung thành, mở tiệc linh đình để chào
đón sự trở về của đức vua. Sau khi mọi người uống khá nhiều rượu, hắn ra lệnh
cho những tên lính đang nấp phía sau lao ra tấn công Agamemnon và thuộc hạ của
chàng. Mặc dù bị bất ngờ nhưng quân của Agamemnon rút kiếm ra chiến đấu rất
dũng cảm. Sau cuộc ẩu đả dữ dội, tất cả binh lính của Aĩamemnon và Aegisthus đều
bị giết trừ Aegisthus lúc đó đã lẩn vào bên trong. Các thi thể nằm chồng lên
nhau, rượu và thức ăn hòa lẫn với máu. Trước khi Agamemnon chết, chàng nhìn thấy
vợ mình đâm chết Cassandra, con gái của vua Priam mà chàng đem về từ thành
Troy. Chàng hiểu ra tâm địa xấu xa của vợ nhưng mọi chuyện đã quá muộn. Chiến
tranh ác liệt không thể giết chết chàng Agamemnon, nhưng chàng lại bị chết dưới
bàn tay của những người tưởng như thân thiết nhất với mình vào thời bình, ngay
khi chàng mới quay trở về nhà.
Tất nhiên, Ulysses không hề biết gì về
việc Agamemnon bị giết chết bởi thuyền của chàng bị đẩy tới một vùng biển xa lạ,
chưa được khám phá. Tuy nhiên, sau này, chàng nghe được toàn bộ câu chuyện từ hồn
ma của một nhà tiên tri đã chết trong thế giới của người chết. Chính vì vậy,
chàng quyết định sẽ phải hết sức cẩn thận khi quay trở về hòn đảo của mình, bởi
ai mà biết được những người đàn ông trẻ tuổi có thể làm những gì? Ai mà biết được,
khi trưởng thành những người thân cận của chàng sẽ thay đổi ra sao?
Lại nói về những người khác, ông già
thông thái Nestor quay trở về thành phố Pylos của mình an toàn và nhanh chóng.
Trong khi đó, Menelaus cùng Helen bị gió đưa đến nước Ai Cập xa xôi và những đất
nước lạ khác. Còn con thuyền của anh trai Ajax bị đắm do đâm vào một tảng đá lớn
và chàng bị chết đuối giữa biển khơi. Nhà tiên tri Calchas chết trên đất liền
trong chuyến đi dọc đất nước Hi Lạp của mình.
Khi Ulysses rời khỏi thành Troy, gió
biển đã đưa chàng đến bờ biển của đảo Thraces, nơi những đồng minh của người
Troy sinh sống. Vua của đất nước này đã bị Diomedes giết chết trong chiến đấu
trong khi chàng và Ulysses lẻn vào khu cắm trại của quân Troy đêm hôm đó, rồi cả
hai đánh cắp những chú ngựa trắng chạy nhanh như gió của vua Thracian. Hòn đảo
của người Thracian nơi Ulysses cập bến có tên là Ismarus, quân lính của chàng
đánh chiếm hòn đảo và cướp bóc của cải. Tuy nhiên, Ulysses không cho phép bất cứ
ai làm hại đến thầy tế của thần Apollo có tên là Maron, ngược lại, chàng ra sức
bảo vệ ông ta, vợ và con của ông ta được an toàn trong nhà mình nằm trong cánh
rừng thiêng của thần. Maron biết ơn Ulysses và tặng chàng mười hai lượng vàng,
một chiếc bát bằng bạc lớn và mười hai bình đất sét lớn chứa thứ rượu ngon và mạnh
nhất: Thứ rượu đó mạnh đến nỗi mà mọi người không thể uống trực tiếp mà phải
hòa lẫn với nước với tỷ lệ một rượu hai mươi nước. Ulysses chất những món quà
được tặng lên trên thuyền và sau này chàng phải sử dụng tất cả những đồ vật
này. Thật may mắn là chàng đã đối xử tốt với Maron bởi chính sự việc này đã
giúp chàng thoát khỏi một vài khó khăn về sau.
Trong khi đó, binh lính của chàng
thay vì việc rời khỏi thành phố mà họ đã cướp bóc với toàn bộ số tài sản có được
thì họ lại ngồi lại ăn uống đến tận sáng. Trong thời gian đó, những người dân
trong thành phố đã sang những thành phố lân cận báo tin và tất cả những người
hàng xóm đã tập hợp nhau đến tấn công binh lính của Ulysses. Trong trận chiến
này, Ulysses đã mất đi bảy mươi hai người, phải khó khăn lắm họ mới có thể lên
thuyền và ra khơi.
Đó chỉ là điểm khởi đầu trong những
chuỗi dài khó khăn mà Ulysses phải đối mặt. Sau khi rời khỏi Ismarus, một cơn
bão lớn xuất hiện khiến cho đoàn của Ulysses không thể xác định được phương hướng.
Theo phán đoán thì họ bị đẩy tới Fairyland (Vùng đất thần tiên) và phải ở lại
đây trong vòng mười năm. Chúng ta cũng từng được nghe câu chuyện về việc vua
Arthur, Thomas và Rhymer cũng bị đưa đến Vùng đất thần tiên này, tuy nhiên
chúng ta lại không biết được chi tiết về những chuyến thám hiểm của họ. Còn về
Ulysses, ngay sau đây chúng ta sẽ được nghe những câu chuyện về suốt khoảng thời
gian chàng phải lang thang, phiêu bạt trước khi về được đến quê hương của mình.
Trong mười ngày liền, những con thuyền
của Ulysses đi về hướng nam và vào ngày thứ mười họ đến vùng đất Lotus Eater
(Những người ăn hoa sen). Trên vùng đất này, mọi người thường ăn hoa lá để sinh
sống. Họ lên bờ để lấy nước. Ba người trong số họ được cử đi để tìm kiếm người
dân trên đất nước này. Dân cư trong nước này là những người trầm lặng nhưng
thân thiện, họ tặng hạt sen cho những người thủy thủ xa lạ và đối xử với họ rất
tử tế. Có một điều là bất cứ người nào ăn phải thứ hạt đó thì sẽ không còn muốn
quay trở về nhà nữa mà chỉ thích ở lại nơi này, ngồi mơ màng giữa thời khắc mặt
trời lặn và mặt trăng lên. Họ cứ như vậy, chìm đắm từ giấc mơ này qua giấc mơ
khác cho đến khi quên hẳn thế giới bên ngoài. Ba người lính của Ulysses đã ăn hạt
sen, và ngay lập tức họ ngồi xuống để mơ màng nhưng Ulysses đã đi theo họ và bắt
họ quay trở lại thuyền, trói tay chân của họ và đặt họ nằm trên sàn rồi ra
khơi.
Sau đó chàng và những người của mình
đến một bãi biển khác trên vùng đất của những người Cyclopes (Những người một mắt).
Tất cả cư dân của đất nước này đều chỉ có một mắt duy nhất ở giữa trán. Họ
không sống trong nhà như chúng ta mà sống trong các hang động trên những ngọn đồi.
Họ không có đức vua, cũng không có luật pháp và không cày cấy như chúng ta mà
chỉ thu lượm lúa mỳ và nho hoang dại. Ngoài ra, họ còn nuôi một đàn cừu lớn làm
thức ăn và lấy lông may trang phục. Ulysses đã gặp rất nhiều người nhưng không
có tộc người nào giống tộc người này. Họ đã khiến chàng và binh lính của chàng
thấy tò mò, thích thú. Đâu phải lúc nào họ cũng có thể nhìn thấy những người một
mắt, mà mắt lại to và tròn đến như vậy. Cách thức sinh hoạt của họ cũng rất kì
lạ nhưng nói chung họ đã khiến cho Ulysses cùng đoàn của mình một phen hết hồn.
Có một hòn đảo hoang tuyệt đẹp nằm dọc
theo vùng đất mở của vịnh, hòn đảo đó có nhiều dê hoang dã. Ulysses ra lệnh cho
binh lính làm một hàng rào chắn sóng để những con thuyền có thể đậu đằng sau
rào chắn một cách an toàn bởi nơi đây không có thủy triều trên biển. Sau đó,
Ulysses đậu thuyền, còn binh lính của chàng tản đi săn dê hoang để làm thức ăn.
Thịt dê hoang cộng với thứ rượu đặc biệt mà Maron tặng đã giúp họ có một bữa ăn
ngon lành sau chuyến đi dài. Ngày hôm sau, Ulysses đi một mình vào sâu bên
trong đảo để xem xét tình hình nơi đây và để tìm hiểu về người dân trong đất liền
bởi từ khi đặt chân đến đây họ chưa nhìn thấy bất cứ cư dân nào. Ulysses phát
hiện ra một hang động lớn gần biển với những dây nguyệt quế um tùm bao phủ lên
mái đá, xung quanh hang có một bức tường đá xù xì được xây dựng giống như một
vòng bảo vệ. Ulysses cử mười hai người trên tàu rồi dùng da dê tạo thành túi đựng
rượu lấy một chút bánh ngô cho vào túi rồi đi lên hang động. Không người nào ở
bên trong nhưng vẫn có tất cả những đồ dùng cần thiết cho cuộc sống hàng ngày
như sữa, bơ, những đồ dùng khác được đặt ngay ngắn bên trong. Bên ngoài trẻ nhỏ
và lũ cừu đang chơi đùa vui vẻ.
Nơi đây có vẻ như rất yên bình và dễ
chịu. Binh lính.của Ulysses muốn lấy thật nhiều bơ để mang lên trên thuyền
nhưng Ulysses ngăn lại bởi chàng muốn được trực tiếp gặp mặt những chủ nhân thực
sự của hang động này. Mọi người trong đoàn tự nhiên như ở nhà, châm lửa, thưởng
thức số bơ ngon lành ở sâu bên trong động. Sau đó, bóng tối kéo đến, mặt trời từ
từ lặn xuống phía dưới biển trong khi đoàn của Ulysses vẫn ở bên trong động chờ
đợi. Sau đó, một người đàn ông kỳ quái bước vào trong và ném một thân cây khô
xuống nền động, chắc anh ta mang thân cây này về làm củi đốt. Tiếp theo, anh ta
lùa đàn gia súc của mình tập trung gọn một chỗ, những chú cừu cái được dồn vào
bên trong, còn những chú cừu đực ở bên ngoài. Việc tiếp theo người đàn ông này
làm là vác một tảng đá lớn phẳng lên tạo thành cửa động. Các chàng trai đảo
Ithaca của chúng ta tròn mắt ngạc nhiên trước sức khỏe của người đàn ông vừa rồi
bởi ngay cả hai mươi con ngựa cũng chưa chắc kéo được tảng đá khổng lồ đó. Cuối
cùng, anh ta vắt sữa những chú cừu cái và đổ vào những chiếc thùng nhỏ làm đồ uống
cho bữa tối. Ulysses và binh lính của chàng ngồi im lặng hoảng sợ bởi họ đã bị
nhốt bên trong động cùng một người không lồ một mắt có sức khỏe phi thường. Hơn
nữa, họ lại vừa ăn mất bơ của ông ta nên nếu phát hiện ra thì không biết ông ta
sẽ nổi giận như thế nào.
Sau đó, người không lồ đốt lửa nấu
cơm. Đến tận lúc này hắn mới nhìn thấy tốp người của Ulysses và cất giọng vang
như sấm hỏi một cách thô lỗ:
- Các người là ai? Ở đâu đến? Xem ra các người là những tên
cướp biển có phải không?
Ulysses trả lời họ là người Hi Lạp và
vừa từ thành Troy quay về. Trong chuyến đi trở về quê hương họ bị bão đánh dạt
vào đây và phải đi lang thang trên đảo. Chàng nhân danh thần Dớt vĩ đại xin người
khổng lồ đối xử tốt với họ, coi họ như khách và cho họ trú ngụ qua đêm.
Người khổng lồ nói rằng:
- Chúng tôi - những người Cyclopes không hề quan tâm đến thần
Dớt hay bất cứ vị thần nào khác bởi chúng ta tin rằng chúng ta tài giỏi hơn họ.
Nào nói đi, thuyền của các người ở đâu?
Ulysses trả lời rằng thuyền của họ đã
bị bão đập nát và bị đắm trên biển. Còn những người khác họ chẳng dám nói bất cứ
câu nào, ai nấy đều run sợ, chân tay run rẩy. Tên khổng lồ Cyclops chẳng thèm
quan tâm đến câu trả lời của Ulysses, hắn chộp lấy hai người trong.số mười hai
chiến hữu của Ulysses đập mạnh đầu họ vào đá làm họ chết ngay tức khắc. Sau đó,
hắn nướng người họ trên bếp lửa và xẻo thịt ăn ngon lành. Tiếp theo, hắn uống rất
nhiều sữa rồi lăn ra ngủ say như chết. Những người còn lại kinh hãi đến lạnh
xương sống bởi họ đã tận mắt chứng kiến đồng đội của mình bị ăn thịt như thế
nào. Ulysses nghĩ rằng không thể để hắn tiếp tục làm như vậy với những người
còn lại, liền rút kiếm ra định đâm vào gan của tên khổng lồ bởi đó là nơi hắn
ta dùng tay che. Tuy nhiên, khi nhớ ra tảng đá khổng lồ chặn cửa hang chàng lại
phải dừng tay bởi nếu giết chết hắn ta thì chàng cùng các chiến hữu cũng sẽ bị
giam vĩnh viễn trong chiếc hang này. Tốt nhất vẫn phải để hắn sống rồi tùy cơ ứng
biến. Tối hôm đó, không ai trong số đoàn của Ulysses dám chợp mắt lấy một giây
bởi họ sợ rằng nếu ngủ thì tên khổng lồ kia có thể giết chết và ăn thịt họ bất
cứ lúc nào.
Sáng hôm sau, tên khổng lồ lại giết
hai chiến hữu nữa của Ulysses làm bữa sáng. Ăn xong, hắn lùa đàn cừu cái ra bên
ngoài rồi lại chặn đá bịt kín hang động, hắn nâng tảng đá lên nhẹ nhàng như một
người bình thường giương cung tên lên. Sau đó, hắn dồn đàn gia súc đi chăn thả
trên những ngọn đồi gần đó.
Mặc dù đang hoảng sợ nhưng Ulysses
không hề tuyệt vọng, mà cố gắng vắt óc nghĩ ra cách giúp mọi người thoát thân.
Tên khổng lồ để lại một chiếc cọc gỗ rất lớn bên trong hang, nhìn kích cỡ của
nó phải to và dài như một chiếc cột buồm. Ulysses cùng các chiến hữu lấy kiếm
vát nhọn một đầu cọc, cho vào bếp than đốt cháy đầu nhọn rồi giấu chiếc cọc vào
một chỗ kín. Đó là một thanh gỗ tròn và họ chọn ra bốn người sẽ đâm cọc gỗ vào
mắt của tên khổng lồ khi hắn quay trở về ngủ vào ban đêm. Đến tối, tên khổng lồ
lùa dê và cừu về hang, xong hắn đóng cửa hang kín mít. Hắn lại giết thịt hai
chiến hữu nữa của Ulysses để làm bữa tối. Trước khi, tên khổng lồ về, Ulysses
đã đổ rượu mạnh mà Maron đã tặng cho chàng vào trong các bát làm bằng gỗ cây
thường xuân mà không cho thêm bất cứ chút nước nào. Khi tên khổng lồ định đi ngủ
thì chàng đưa cho hắn một cốc rượu mời hắn uống. Tên khổng lồ chưa từng nghe nói
đến rượu nên cũng tò mò muốn thử. Hắn uống xong một cốc thấy ngon liền xin thêm
cốc nữa rồi nói:
- Cho ta thêm một cốc nữa rồi nói cho ta biết tên ngươi là gì, bởi ta muốn tặng cho ngươi một món quà.
Ulysses khôn ngoan trả lời:
- Tên của ta là Không ai cả.
Tên khổng lồ nói tiếp:
- Được rồi, Không ai cả này, ta cho nhà người biết ta sẽ ăn
thịt người cuối cùng, đó chính là món quà ta tặng cho ngươi.
Nói xong hắn lăn ra ngủ rất say.
Ulysses ra hiệu cho các chiến hữu của
mình đem chiếc cọc đã được đẽo nhọn ra và đốt cháy nốt đầu còn lại; sau đó tất
cả hợp lực nâng chiếc cọc lên cắm đầu nhọn vào con mắt duy nhất của gã khổng lồ.
Tên khổng lồ rống lên thảm thiết, nhổ chiếc cọc đang bốc khói ra khỏi mắt rồi bắt
đầu kêu các tên khổng lồ Cyclopes khác đến cứu giúp. Nghe thấy tiếng kêu thất
thanh của hắn, những người khổng lồ sống trong các hang động cạnh đó kẻo đến cửa
hang và hỏi:
- Popyphemus, có chuyện gì mà anh kêu thất thanh vậy? Ai đã chọc tức anh thế? Phải chăng đã có kẻ đã ăn cắp con của anh? Tại sao anh lại đánh thức chúng tôi dậy lúc nửa đêm thế này?
Tên khổng lồ vừa gào vừa đáp:
- Không có ai dùng mưu giết ta. Không có ai xảo quyệt lừa ta,
không có ai đã chiến đấu không công bằng với ta.
Những tên khổng lồ khác tức giận quát
lên:
- Nếu như không có ai chọc tức anh thì anh đừng có rống lên
như vậy. Nếu không có ai làm hại anh thì cũng không có ai giúp anh cả. Nếu anh
bị ốm thì hãy cầu nguyện cha anh còn giúp, cha anh là thần biển Poseidon mà.
Sau đó, tất cả những người khổng lồ đều
quay trở về nhà đi ngủ tiếp. Ulysses khẽ cười vì chàng đã lừa được tất cả những
tên khổng lồ kia. Sau đó tên khổng lồ đến bên cửa, dang rộng tay ra hai bên để
có thể bắt được tù nhân của mình trong khi họ chạy ra ngoài.
Sáng hôm sau, tên khổng lồ vừa rên rỉ
vừa vần tảng đá mở cửa hang để cho đàn cừu ra ngoài đi ăn. Hắn đứng bên cạnh cửa
hang đưa tay sờ lưng từng con cừu, con dê một. Hắn cũng không phải là một tên
ngốc, tuy nhiên, so về sự khôn ngoan thì hắn chẳng là gì so với Ulysses.
Ulysses lại có một kế hoạch. Chàng buộc ba con cừu lại làm một và chàng buộc một
chiến hữu nằm treo dưới bụng con cừu đi giữa. Còn chàng thì dang tay túm chặt lấy
đám lông dày và nằm dưới bụng một con cừu to nhất, khỏe nhất đó là con cừu yêu quý
nhất của tên khổng lồ. Khi những con cừu ra khỏi cửa hang, tên khổng lồ sờ trên
lưng chúng nhưng lại không biết chúng đang mang những tù nhân kia ra ngoài. Hắn
nói với con cừu lớn nhất đang mang Ulysses:
- Con yêu của ta. Con vẫn ra ngoài cuối cùng như thường lệ. Dường như con cảm thấy thương cảm và đau đớn cho ông chủ của mình đúng vậy không? Tên Không ai cả kia đã chọc mù con mắt của ta rồi.
Khi các con cừu ra khỏi hang, đoàn
người của Ulysses đều thoát nạn. Sau khi đám gia súc đến vùng đồng bằng, chàng
cởi trói cho tất cả người của mình rồi họ lùa lũ cừu xuống thuyền. Những người
còn lại khóc lóc thảm thương khi biết sáu người đã bị giết chết nhưng dù sao
thì họ vẫn phải nén đau thương, tiếp tục cuộc hành trình. Khi đã đi được một đoạn
khá xa nhưng từ đảo vẫn có thể còn nghe được tiếng người, Ulysses cất giọng hét
to cười nhạo tên khổng lồ Cycopes:
- Hỡi tên khổng lồ ngốc nghếch kia! Thần Dớt đã trừng phạt tội tàn ác của ngươi. Từ nay trở đi ngươi sẽ không còn giết và ăn thịt khách qua đường được nữa.
Nghe thấy thế, tên khổng lồ tức giận
cầm một tảng đá lớn ném về phía con thuyền; Suýt nữa thì hòn đá ném trúng mũi
thuyền. Mặc dù không trúng nhưng nó tạo ra một đợt sóng khổng lồ đẩy chiếc thuyền
vào bờ. Tuy nhiên, Ulysses cầm sào chống mạnh xuống đất đẩy thuyền ra khơi.
Thuyền vừa ra xa, chàng lại cất giọng nói:
- Nếu có ai hỏi ai đã khiến người bị mù thì hãy nói rằng đó chính là Ulysses, con trai của vua Laertes, xứ Ithaca.
Sau đó, tên khổng lồ cầu nguyện cha
mình là thần biển khiến cho Ulysses không bao giờ quay trở về nhà. Nếu chàng có
thể về tới nhà thì cũng phải mất một thời gian rất dài và chàng chỉ có thể về
nhà một mình, còn những người khác bị chết hết. Khi trở về nhà, chàng sẽ phải
chứng kiến cảnh gia đình chàng chịu nhiều đau khổ. Sau đó, tên khổng lồ nhặt một
hòn đá còn to hơn hòn trước quăng mạnh về phía con thuyền. Hòn đá rơi xuống
ngay sát bánh lái phía sau con thuyền. Một con sóng khổng lồ nổi lên đẩy thuyền
ra xa. Thế là Ulysses và các chiến hữu đã thoát chết, một cái chết dường như đã
cầm chắc trong tay. Con sóng lớn kia đã đẩy thuyền của Ulysses vào bờ của một
hòn đảo. Tại đây, chàng và người của chàng giết một vài con cừu của tên khổng lồ
để nấu bữa tối ăn mừng.
Thần biển nghe thấy lời cầu khẩn của
con trai mình và sau này gây ra cho Ulysses biết bao sóng gió trên quãng đường
quay trở về nhà.
Ulysses cùng đoàn người của mình điều
khiển thuyền đi theo một hướng mà họ lựa chọn bởi họ không biết nên di theo hướng
nào. Họ cứ đi mãi, đi mãi cho đến khi nhìn thấy một hòn đảo sáng rực lên giữa đại
dương bao la. Khi họ tiến đến gần hơn, họ phát hiện ra đó chính là một vách rất
dốc bằng đồng nhô ra biển, trên đỉnh là một lâu đài lớn. Đây là nhà của vua Gió
Aeoius cùng sáu người con trai và sáu người con gái. Vua Gió đón tiếp Ulysses
ân cần và tiếp đãi chàng một tháng liền. Sau đó, ông tặng chàng một chiếc túi
da giúp chàng có thể xác định được híơng gió. Chiếc túi này được buộc chặt bởi
một chiếc dây bạc và Aeolus không để bất cứ loại gió nào trừ gió tây ra bên
ngoài để có thể đưa Ulysses thẳng về nhà Ở Ithaca. Chàng không biết mình nên đi
theo đường nào, chỉ biết rằng chàng muốn đến phía tây đảo của mình.
Đoàn của Ulysses lênh đênh trên biển
trong chín ngày, chín đêm về hướng đông, Ulysses luôn cầm lái và điều khiển
tàu. Tuy nhiên, vào ngày thứ mười thì chàng quá mệt mỏi nên chợp mắt một lát.
Người của Ulysses lợi dụng lúc chàng ngủ thì thầm với nhau:
- Không biết trong túi da kia là vật báu gì nhỉ? Hay trong đó chứa nhiều vàng bạc và châu báu. Chẳng lẽ chúng ta lại chấp nhận về tay không trong khi anh ta được tặng một món quà lớn hay sao?
Nói xong họ mở túi ra, khi đó họ đã tới
gần Ithaca đến nỗi họ có thể nhìn thấy mọi người đốt lửa trên bờ biển. Sau đó một
cơn gió lớn thoát ra đẩy con thuyền đến những vùng biển lạ. Khi Ulysses tỉnh dậy
thì chàng cảm thấy vô cùng buồn bã vì người của chàng vừa mắc một sai lầm lớn.
Chàng nằm im, không nói bất cứ điều gì bởi chàng không còn đủ sức và không còn
tâm trí để trách mắng những người còn lại. Thuyền của chàng quay trở lại đảo của
Aeolus, vừa thấy chàng, ông đã hét lên:
- Hãy đi đi. Anh là kẻ kém may mắn nhất trên đời, chắc hẳn các vị thần đều ghét anh.
Aeolus đuổi họ đi và họ cứ tiếp tục
lênh đênh trên biển trong vòng bảy ngày cho đến khi họ nhìn thấy đất liền và cập
bến vào một hòn đảo có lối vào hẹp và hai bên là đá lớn hiểm trở. Mười một con
thuyền của chàng cập bến nhưng Ulysses không mạo hiểm làm như vậy. Chàng buộc
thuyền của mình vào một tảng đá lớn bên ngoài cảng. Chàng cử một vài người lên
trên đảo thám thính tình hình và thấy một chiếc giếng lớn bên ngoài thành phố.
Tại đây, họ gặp một thiếu nữ đang lấy nước, nàng chính là con gái của vua
Laestrygonian. Thiếu nữ kia dẫn họ vào nhà của cha mình, ông ta là một người khổng
lồ và đã bắt một người của Ulysses định giết chết anh ta để ăn thịt. Hai người
khác chạy ra thuyền nhưng Laestrygonian chạy đuổi theo và ném đá giết chết các
thủy thủ. Khi Ulysses nhìn thấy cảnh đó, chàng rút kiếm và cắt dây buộc thuyền
rồi điều khiển thuyền ra khơi. Mặc dù chàng đã trốn thoát, nhưng chàng vẫn cảm
thấy đau buồn bởi rất nhiều chiến hữu của chàng đã bị chết. Vậy là lời cầu nguyện
của tên khổng lồ Cyclops đã trở thành hiện thực. Bây giờ thì Ulysses chỉ còn có
một mình trong khi đoàn của chàng có tất cả mười hai chiếc thuyền.
CHƯƠNG 2: NỮ PHÁP SƯ CIRCE, VÙNG ĐẤT CỦA THẦN CHẾT & NGƯỜI CÁ SIRENS
Thuyền của Ulysses đến một hòn đảo và
cập bến ở đó. Họ không biết đây là nơi nào nhưng người ta gọi nó là Aeaa, nơi
có nữ pháp sư Circe sinh sống. Circe là em gái của vị vua thông thái Aeetess,
là chủ nhân bộ lông cừu vàng mà Jason đã giành được từ tay ông nhờ sự giúp đỡ của
con gái đức vua tên là Medea.
Ulysses cùng những chiến hữu của mình
nghỉ ngơi trên đất liền, cạnh thuyền của mình trong một con vịnh yên tĩnh trong
vòng hai ngày. Sáng thứ ba, Ulysses mang kiếm, xách lao lên bờ, trèo lên ngọn một
quả đồi cao, nơi chàng nhìn thấy có khói bay lên khỏi khu rừng. Đi vào bên
trong, chàng nhìn thấy lâu đài của nữ pháp sư Circe. Chàng định đến thẳng ngôi
nhà nhưng suy đi, tính lại chàng nhận thấy rằng tốt hơn là nên quay trở lại chỗ
những chiến hữu của mình và cử một vài người trong số họ đi thám thính tình
hình. Sau kinh nghiệm xương máu với những người khổng lồ Cyclops, Ulysses không
dám mạo hiểm trực tiếp đến gặp những người xa lạ, bởi tất cả những gì chàng biết
về hòn đảo này là trên đây có những người khổng lồ ăn thịt người. Vì vậy, chàng
quay trở lại bờ sông để về thuyền. Đang đi thì chàng nhìn thấy một con hươu đỏ
lớn đang uống nước dưới bóng râm của những cành cây xanh. Chàng nhẹ nhàng tới gần,
dùng giáo đâm chết con vật, trói hai chân của nó lại rồi đem về cho các chiến hữu
mổ làm thịt. Vừa nhìn thấy chú hươu lớn, ai nấy đều vui sướng vì sau mấy ngày
liền họ lại được ăn thịt tươi. Các chiến binh Ithaca làm thịt con hươu, nấu lên
và họ được một bữa thật no say cùng với thứ rượu ngon được tặng.
Sáng hôm sau, Ulysses chia người của
mình ra làm hai đoàn, một đoàn do chàng dẫn đầu, còn một đoàn do Eurylochus chỉ
huy. Sau đó họ bốc thăm xem đoàn nào phải lên đảo làm nhiệm vụ thăm dò và đến
thẳng ngôi nhà trong rừng để hỏi thăm. Họ bẻ hai miếng gỗ và khắc tên hai người
chỉ huy hai đoàn rồi cho vào mũ sóc lên nếu miếng gỗ có tên ai rơi ra trước thì
đoàn do người đó chỉ huy phải đảm nhận trách nhiệm này. Họ sóc mạnh chiếc mũ và
miếng gỗ có tên Eurylochus rơi ra bên ngoài. Vậy là lá thăm rơi vào đoàn của
chàng. Eurylochus lau mồ hôi hột vì sợ hãi nhưng vì đã lựa chọn công bằng nên
chàng buộc phải tuân theo. Chàng dẫn hai mươi hai người vào sâu trong rừng làm
nhiệm vụ. Ulysses và hai mươi hai người còn lại ở lại đợi kết quả của nhóm kia.
Khi Eurylochus quay trở ra một mình, vừa đi vừa than khóc và không thể nói nên
lời thì Ulysses biết chắc chắn đã có chuyện gì rất xấu xảy ra. Ulysses không vội
vàng hỏi bất cứ điều gì mà im lặng đợi cho Eurylochus lấy lại bình tĩnh. Phải một
lúc sau, Euryloehus mới định thần và kể lại câu chuyện mà chàng và người của
chàng gặp phải.
Đoàn của Euryloehus lên đường và chẳng
mấy chốc họ đã tìm được tới cung điện của vị pháp sư xinh đẹp Circe nằm sâu
trong rừng. Vừa đến nơi thì họ đã thấy đám chó sói và sư tử đang đi đi lại lại
trước cửa nhà. Chúng ve vẩy đuôi, rồi nhảy lên giống như những chú chó thân thiện
vây xung quanh đoàn người của Ulysses trong khi họ đang đứng ngoài cổng lăng
nghe giọng hát ngọt ngào của nữ pháp sư phát ra từ bên trong. Nữ pháp sư xinh đẹp
đang say sưa dệt vải nên không để ý đến những người lạ ở bên ngoài. Sau đó, một
trong số những người trong đoàn gọi nàng và được nàng đáp lại. Không để họ đợi
lâu, nữ pháp sư xinh đẹp trong bộ váy màu trắng tuyệt đẹp đính vàng bạc, đá quý
từ trong bước ra. Nàng mở cửa, ân cần mời họ vào nhà. Tất cả đều không thể cưỡng
được lời mời của người phụ nữ xinh đẹp, trừ Eurylochus vẫn đứng nấp bên ngoài
và quan sát. Chàng nhìn thấy Circe và các nữ hầu gái trộn mật ong và lượn rồi mời
những người đàn ông trong đoàn của chàng uống. Khi mọi người uống rượu thì
Circe cầm gậy thần chỉ vào từng người biến họ thành lợn và đuổi họ ra ngoài, nhốt
vào chuồng lợn. Chỉ có duy nhất một mình Eryplochus thoát nạn vì chàng không
vào cung điện cùng các chiến hữu khác. Không ai ngờ rằng nữ pháp sư lại cư xử
như vậy với những người khách lạ không có ý định làm hại mình.
Khi Ulysses nghe xong câu chuyện,
chàng cầm kiếm và cung tên rồi yêu cầu Eurylochus quay trở vào rừng cùng mình
nhưng Euryplochus cảm thấy quá sợ hãi nên không dám đi. Một mình Ulysses đi
ngang qua rừng, vừa đi chàng vừa suy nghĩ nên làm thế nào để cứu thoát các chiến
hữu của mình. Đang mải mê suy nghĩ thì chàng gặp một chàng trai trẻ nom rất bảnh
trai. Chàng trai trẻ nắm lấy tay Ulysses nói:
- Một người đàn ông tội nghiệp. Làm sao ông có thể giải cứu cho những người bạn của mình trước phép thuật của nữ pháp sư đây?
Nói xong, chàng trai trẻ nhổ một cây
nhỏ từ dưới đất lên, hoa của cây dại đó có màu trắng như sữa nhưng rễ lại có
màu đen. Đó là một loại cây mà con người không thể đào lên nhưng đối với các vị
thần tất cả đều rất dễ dàng. Chàng trai trẻ đó không phải ai khác mà chính là
thần Hermes, người mà ông ngoại của Ulysses là Autolycus khi còn sống rất sùng
bái. Thần Hermes nói:
- Hãy lấy loại thảo dược quý này mang theo mình và khi Circe pha cho nhà ngươi loại đồ uống có yểm bùa thì cây thảo dược này sẽ có tác dụng làm vô hiệu hóa phép thuật của loại đồ uống đó. Sau đó, ngươi hãy rút kiếm ra lao thẳng vào nàng ta, bắt nàng ta phải thề sẽ không bao giờ dùng phép thuật để làm hại nhà ngươi. Chỉ có dùng cách đó, nhà ngươi mới có thể thoát khỏi được bàn tay độc ác của nữ pháp sư này.
Sau đó, thần Hermes chào từ biệt
Ulysses, còn chàng tự tin đi đến nhà của Circe. Vừa nhìn thấy Ulysses, nàng mỉm
cười mời vào nhà và mời chàng ngồi xuống ghế giống như một vị khách quý. Cũng
giống như cách nàng đã làm với những người khác, nữ pháp sư mời Ulysses uống một
cốc rượu đã yểm bùa. Chàng bình thản uống cạn như thể mình không biết bất cứ
chuyện gì. Đợi chàng uống xong, Circe chỉ gậy vào chàng và nói:
- Giờ thì mi hãy vào chuồng mà đầm phân cùng các bạn của mi đi.
Nhớ lời của Hermes, Ulysses tuốt kiếm
ra chỉ vào ngực của Circe. Thấy vậy, nàng ta hét toáng lên quỳ xuống chân của
Ulysses và nói:
- Chàng là ai? Cho đến nay chưa có ai thắng được phép thuật của ta. Thôi đúng rồi, chàng chính là Ulysses khôn ngoan rồi. Từ lâu thần Hermes đã tiên đoán trước cho ta biết rằng chàng - Ulysses của thành Ithaca sẽ đến thăm ta khi chàng trên đường từ thành Troy trở về. Chàng hãy tra kiếm vào vỏ đi, chúng ta bỏ qua việc này và trở thành những người bạn tốt.
Sau đó, những người nữ hầu gái của
Circe đến bên cạnh họ, đó là những trinh nữ của các khu giếng, của rừng rậm và
của các con sông. Họ trải đệm làm bằng lụa màu đỏ tía lên trên ghế, đặt những
chiếc khay bằng vàng lên bàn rồi cả những bình rượu ngon nhất để đãi khách. Trước
khi dùng bữa, họ đun nước ấm lên rồi tắm rửa, tẩy trần cho Ulysses trong nhà tắm
sáng bóng rồi khoác lên người chàng chiếc áo choàng mới toanh, sau đó dẫn chàng
ra bàn ăn. Các nữ hầu gái của Circe phục vụ Ulysses hết sức chu đáo, tuy nhiên,
chàng lại chỉ ngồi im lặng, không ăn hay uống bất cứ thứ gì ỉơi chàng thấy
thương xót cho những chiến hữu đang phải ở trong hình hài những con lợn bẩn thỉu.
Thấy vậy, nữ pháp sư liền dùng pháp thuật biến các chiến hữu của chàng trở lại
thành người. Vừa nhìn thấy Ulysses, họ vui mừng khôn xiết, vội chạy đến ôm chầm
lấy chàng. Họ quá sung sướng nên ai nấy đều bật khóc thay vì cười lớn. Vậy là lại
một lần nữa Ulysses đã cứu họ thoát khỏi tai họa. Nữ pháp sư muốn mời tất cả những
người còn lại trên thuyền đến nhà của nàng để mở tiệc chiêu đãi. Tuy nhiên, khi
những người vừa thoát nạn quay trở về thuyền nói với đồng đội rằng nữ pháp sư
muốn mời tất cả bọn họ cũng ở lại sống trong lâu đài của mình thì Eurylochus vì
quá sợ hãi nên đã cố dọa nạt những người khác. Chàng nói rằng, đừng ai dại dột
mà trở lại nơi khủng khiếp đó, bởi mụ phù thủy độc ác kia sẽ biến họ thành chó
sói và sư tử. Nếu như vậy, suốt cả cuộc đời này họ sẽ phải sống cuộc sống của
những con thú hoang. Nghe thấy những điều Eurylochus nói, Ulysses đùng đùng nổi
giận, rút kiếm ra định chặt đầu chàng ta bởi sự hèn nhát quá mức. Tuy nhiên, những
người khác cầu xin Ulysses tha mạng cho Eurylochus và bảo rằng cứ để chàng ta lại
một mình để bảo vệ thuyền. Ulysses nể mọi người nên tha mạng cho chàng ta, để
chàng ta ở lại một mình trên tàu, thể những Eurylochus lại không có đủ dũng cảm
để ở lại một mình nên đành theo sau mọi người đến nhà của Circe. Nữ pháp sư
chuyển từ một mụ phù thủy độc ác luôn biến những người khách lạ thành động vật
thì giờ đây trở thành một nữ chủ nhân hiếu khách, thân thiện. Nàng chào đón tất
cả mọi người và mở tiệc khoản đãi họ một cách linh đình. Các tráng sĩ đã ở lại
trong cung điện của Circe đúng một năm trời nhưng sau đó ai nấy đều cảm thấy rằng
sẽ thật ích kỉ nếu họ cứ tiếp tục ở lại đây trong khi vợ con họ ở nhà mong
ngóng tin của chồng, của cha mình. Tuy nhiên, họ lại không đoán được mình nên
đi như thế nào đây.
Vào một đêm chỉ còn lại một mình cùng
với Circe, Ulysses nói với nàng rằng người của chàng đang nhớ nhà và xin phép
nàng cho họ lên đường quay trở về Ithaca. Nàng Circe đồng ý. Trước khi các
tráng sĩ rời đi, nàng khuyên Ulysses:
- Nhất định chàng phải làm theo cách này vì nó là cách duy nhất giúp chàng quay trở về nhà một cách bình yên vô sự: chàng phải lái thuyền đến điểm cuối cùng của dòng sông Oceanus uốn lượn xung quanh thế giới này. Ở đó có một vùng đất được gọi là vừng đất của người chết và là nhà của thần Hades cùng Persephone. Họ là vua và hoàng hậu của các hồn ma đã chết. Khi đến nơi, chàng phải gọi hồn của nhà tiên tri mù Tiresias, đến từ thành Thebes bởi chỉ có ông ấy mới biết được chàng nên đi theo hướng nào. Ông ấy cũng sẽ chỉ cho chàng thấy hậu vận, tương lai của chàng.
Nghe đến đây, Ulysses có cảm giác như
trái tim mình đang vỡ ra từng mảnh bởi làm thế nào chàng - một người vẫn đang sống
mạnh khỏe - có thể xuống được thế giới đáng sợ của người chết? Như vậy cũng giống
như bảo chàng nên bỏ cuộc, bởi chẳng bao giờ chàng về được tới nhà. Tuy nhiên,
nữ pháp sư chỉ cho chàng những việc kì lạ mà chàng cần phải làm, đồng thời tặng
chàng một con cừu đực màu đen và một con còn cái cũng có màu đen. Ngày hôm sau,
Ulysses gọi mọi người trong đoàn tới để chuẩn lên thuyền quay trở về quê hương
thân yêu. Tất cả mọi người đều lên thuyền trừ một người duy nhất, đó là chàng
trai trẻ có tên là Elpenor. Do thời tiết bên ngoài mát mẻ, chàng leo lên trên
mái nhà để ngủ, tuy nhiên, khi bị đánh thức đột ngột, chàng trượt chân ngã xuống
dưới đất gãy cổ và chết ngay tức khắc. Mặc dù ai nấy đều đau buồn nhưng họ phải
gạt nước mắt để chàng ở lại nơi đất khách quê người. Họ lên thuyền đi đến thế
giới của các hồn ma, đồng thời cũng là ngôi nhà thân yêu của Diêm vương Hades.
Họ lên thuyền trong nỗi đau thương và bối rối. Ai cũng phải thừa nhận rằng cuộc
hành trình này là một cuộc hành trình vô cùng khó khăn, gian khổ. Từ trước tới
nay, chưa có một người đàn ông còn sống nào dám tìm đường đến âm phủ, vậy mà đó
lại là việc họ phải làm. Con thuyền nhổ neo và khởi hành đến thẳng theo hướng nữ
pháp sư miêu tả. Gió từ biển khơi thổi vào, đẩy con thuyền trôi theo ý muốn của
nó. Các tráng sĩ không thể kiểm soát được thời tiết, điều duy nhất họ có thể
làm là cầu nguyện và cố gắng hạn chế sức ảnh hưởng của sóng gió ở mức tối đa
trong khả năng của họ.
Khi mặt trời lên cao, con thuyền lướt
sóng từ khu vực sáng chói của mặt trời vào trong bóng tối. Họ biết rằng mình vừa
đến vừng đất của người Cimmenan, đây là vùng đất mặt trời không bao giờ chiếu đến
mà chỉ có mây đen và sương mù. Họ đỗ thuyền gần bờ và dắt hai con cừu đi dọc
hai bên bờ tối đen như mực của dòng sông Oceanus để đến nơi nữ pháp sư Circe đã
nói với Ulysses. Đây là nơi hai dòng sông của người chết gặp nhau, nơi một tảng
đá lớn chia đôi hai dòng suối chảy xiết tạo nên một thứ âm thanh đáng sợ. Họ
đào một cái rãnh, đổ rượu mật ong và nước rồi cầu nguyện các hồn ma. Sau đó, họ
cắt cổ họng của con cừu cái và ngay lập tức những hồn ma xám xịt tập trung lại
để ngửi mùi máu tươi. Những hồn ma nhợt nhạt, những linh hồn của những cô dâu
đã chết cách đây rất lâu, rồi có cả những người trẻ chưa cưới, những người già
bất hạnh và nhiều chiến binh đã ngã xuống trên chiến trường với giáo mác trên
tay cùng với những bộ quần áo giáp nặng nề. Ulysses tế con cừu đực màu đen cho
linh hồn của nhà tiên tri Tiresias rồi ngồi xuống, tay chàng lăm lăm thanh kiếm
nên không một linh hồn nào đến trước Tiresias có thể thưởng thức máu tươi ở
rãnh họ vừa đào.
Đầu tiên là linh hồn của Elpenor đến,
cầu xin Ulysses hãy hỏa táng thi thể của anh ta bởi chừng nào anh ta chưa được
hỏa táng thì anh ta vẫn chưa được phép hòa mình cùng những linh hồn đã chết
khác. Ulysses hứa sẽ hỏa táng anh ta rồi chôn cất anh ta đàng hoàng khi chàng
quay trở về hòn đảo của nữ pháp sư Circe. Sau đó, linh hồn của mẹ Ulysses đến,
bà đã chết khi chàng còn ở thành Troy, mặc dù rất đau khổ nhưng chàng vẫn không
cho phép bà đến gần cho tới khi Tiresias đến thưởng thức máu tươi của con cừu đực.
Cuối cùng thì linh hồn của nhà tiên tri mù cũng đến, ông ta cầu xin Ulysses cất
kiếm đi và để ông ta uống máu con cừu đen. Tất nhiên, chàng đồng ý ngay lập tức
bởi chàng để dành số máu này cho ông ta.
Khi nhà tiên tri mù đã uống xong máu
con cừu đen, ông ta nói rằng thần Biển nổi giận vì chàng đã chọc mù mắt của con
trai thần là tên khổng lồ Cyclops. Bằng bất cứ giá nào thần cũng sẽ khiến cho
chuyến đi của chàng trở nên vô ích, hoặc nếu không thì sẽ khiến chàng gặp biết
bao điều bất hạnh trước khi trở về tới nhà. Tuy nhiên, nếu những người dưới sự
chỉ huy của Ulysses mà khôn ngoan, không giết chết và ăn thịt con cừu của thần
Mặt trời trên hòn đảo có tên là Thritinacia thì có thể tất cả bọn họ sẽ về được
tới nhà. Nếu họ ngốc ngếch và nếu Ulysses có về được tới nhà thì phải mất rất
nhiều năm sau chàng mới làm được như vậy và chàng cũng chỉ về được một mình mà
thôi. Chàng sẽ đi trên con thuyền của những người lạ và khi tới nhà chàng sẽ phải
chứng kiến rất nhiều người đàn ông kiêu ngạo đang lãng phí tài sản của chàng và
tìm kiếm cơ hội để cưới vợ chàng là Penelope. Thậm chí ngay cả khi Ulysses có
thể một mình giết chết những người đàn ông này thì rắc rối vẫn chưa hẳn đã chấm
dứt. Chàng phải lang thang trên nhiều vùng đất, lang thang trên sông nước, mang
theo một lời thề trên vai cho đến khi chàng gặp những người đàn ông chưa từng
nghe nói đến biển khơi hay những con thuyền. Khi một trong những người này, người
mà không hề biết thế nào là thề nguyền đến gặp chàng và nói với chàng rằng anh
ta mang một chiếc mẹt để sẩy ngô thì Ulysses phải sửa lại lời thề trên mặt đất
và dâng đồ cúng tế cho thần Biển rồi sau đó mới có thể quay trở về nhà, sống một
cuộc sống yên bình. Nếu không làm được những điều nói trên thì cả đời này chàng
sẽ phải chịu bao nỗi đắng cay và khổ cực. Nghe xong, Ulysses đáp:
- Chẳng lẽ lại như vậy sao?
Rồi chàng hỏi xem làm thế nào chàng
có thể nói chuyện được với các hồn ma. Nhà tiên tri Tiresia chỉ cho chàng cách
làm và sau đó mẹ chàng đến gặp chàng, kể lại cho chàng nghe bà đã chết như thế
nào vì nhớ thương con trai mình và vì đau buồn. Ulysses đi chiến đấu bao nhiêu
năm mà không hề có tin tức gì, bà ở nhà vò võ đợi tin con nhưng càng đợi, càng
vô vọng. Ngày nào bà cũng khóc lóc, cầu xin các vị thần ban phước lành cho con
trai mình nhưng bà lại không thể đợi được đến lúc con trai trở về. Ulysses cố gắng
ôm và hôn mẹ mình nhưng trong tay chàng chỉ là hư vô.
Sau đó, chàng gặp linh hồn xinh đẹp của
nhiều phụ nữ bất hạnh đã chết cách đây rất lâu rồi. Trông vẻ mặt của họ mang nặng
một nỗi buồn da diết, chàng không biết nói gì để an ủi họ. Tiếp theo, chàng gặp
linh hồn của Agamemnon, Achilles và Ajax. Achilles rất vui sướng khi nghe
Ulysses kể rằng con trai chàng đã chiến đấu dũng cảm như thế nào khi ở thành
Troy, nhưng chàng tâm sự rằng chàng thà là một người nô lệ nghèo trên trái đất
còn hơn trở thành người cai trị tất cả các hồn ma trong vùng đất chết. Đây là một
vùng đất tối tăm, u ám nơi mặt trời không bao giờ chiếu sáng, không có hoa nở
mà chỉ có những cây lan nhật bao quanh đầy tang thương. Achilles than thở rằng
chàng không nghĩ thế giới người chết lại đáng sợ đến như vậy, nhưng dù sao đi
chăng nữa chàng vẫn phải làm quen với thế giới này bởi bây giờ nó chính là thế
giới của chàng. Nhiều linh hồn khác thuộc lực lượng quân Hi Lạp đã chết trong
chiến đấu cũng tìm đến gặp Ulysses để hỏi về tin tức của những người bạn mình.
Chỉ duy nhất có Ajax là đứng im lặng cách đó một đoạn, ngay cả sau khi chết rồi,
chàng vẫn tức giận vì vũ khí của Achilles được dành tặng cho Ulysses chứ không
phải chàng. Mặc dù Ulysses nói rằng quân Hi Lạp đã khóc thương chàng giống như
Achilles nhưng những gì Ulysses nói đều vô ích bởi chúng không thể xoa dịu được
cơn giận mà Ajax mang xuống mồ. Ajax lẳng lặng rời khỏi đám đông, quay trở vào
nhà của thần Hades. Cuối cùng thì tất cả những linh hồn đã chết kể từ khi thế
giới mới bắt đầu hình thành cho đến nay đều tập trung xung quanh Ulysses: kẻ
thì gào thét, kẻ thì rên rỉ, kẻ thì than vãn. Cả bầu không khí trở nên u ám, nặng
nề hơn bao giờ hết. Tự nhiên, Ulysses cảm thấy sợ hãi, chàng quay trở lại thuyền
của mình và điều khiển thuyền rời khỏi vùng đất tối tăm này. Khi nhìn thấy mặt
trời, chàng thở phào nhẹ nhõm như vừa trút được gánh nặng. Chàng hướng con thuyền
của mình thẳng đến hòn đảo của nữ pháp sư Circe. Như đã hứa với Elpenor,
Ulysses sai người đem thi thể của chàng trai trẻ tội nghiệp đi thiêu và chôn cất
tử tế.
Ulysses kể cho Circe nghe toàn bộ
chuyến thám hiểm của mình, sau đó nàng khuyến cáo chàng về những nguy hiểm sắp
xảy đến với chàng. Nàng còn chỉ cho chàng biết cách làm thế nào để có thể tránh
được những mối nguy hiểm đó. Ulysses lắng nghe từng câu, từng chữ của Circe và
ghi nhớ tất cả những gì nàng dặn dò. Sau đó, chàng cảm ơn nữ pháp sư tốt bụng rồi
nói lời từ biệt với nàng để tiếp tục cuộc hành trình trở về quê hương. Circe tỏ
ra luyến tiếc chàng hiệp sĩ dũng cảm nhưng nàng biết rằng mình không thể giữ
chàng ở lại bởi chàng không thuộc về nơi này, không thuộc về nàng. Hai con người
nhìn nhau với ánh mắt lưu luyến bởi họ biết rằng họ sẽ phải từ biệt nhau vĩnh
viễn không bao giờ gặp lại. Cả đoàn lên thuyền ra khơi, chỉ còn lại một mình
nàng Circe xinh đẹp ở lại trong rừng. Sau một năm sống cùng những tráng sĩ Hi Lạp,
nàng đã coi họ như những người thân trong nhà, giờ đây khi phải chia tay, nàng
cảm thấy trống rỗng và cô đơn. Nàng đi lang thang trong rừng một mình, cố tìm
kiếm cảm giác bình yên để vơi đi nỗi nhớ. Con thuyền của Ulysses ra khơi
trong điều kiện thời hết thuận lợi: trời yên biển lặng. Họ nhìn lại hòn đảo xinh
đẹp lần cuối bên tai họ vẫn vẳng đâu đây giọng hát ngọt ngào đầm ấm của nàng
Circe. Tiếp theo, họ nhìn thấy một hòn đảo khác, nơi phát ra những bài hát làm
mê lòng người. Ulyses biết những người đang hát là ai bởi Circe đã nói cho
chàng biết đó chính là những người Sirens, một tộc nhân điểu xinh đẹp nhưng
cũng rất nguy hiểm đối với con người. Họ ngồi giữa những bó hoa rực rỡ và hát một
cách say mê.
Ulysses lấy một miếng sáp ong lớn đem
cắt ra thành nhiều miếng nhỏ. Chàng yêu cầu các chiến hữu của mình làm mềm
chúng rồi nhét vào tai, như vậy họ sẽ không nghe thấy giọng hát mê hồn nhưng
cũng chết người kia. Còn về phần mình, chàng háo hức được nghe giọng hát nhưng
tất nhiên với điều kiện chàng vẫn sống sót. Vì vậy, chàng yêu cầu những người
thuỷ thủ trói chặt chàng lại và tuyệt đối không cởi trói cho chàng dù chàng có
van xin như thế nào đi chăng nữa. Chàng nói:
- Hỡi những người anh em, chúng ta sắp sửa đi qua hòn đảo của loài Sirens. Đây là loài nhân điều có giọng hát vô cùng du dương. Chúng thường dùng tiếng hát của mình để mê hoặc những người đi biển, lôi kéo họ đâm vào những bãi đá ngầm. Từ trước đến nay, chưa có ai nghe chúng hát mà có thể cưỡng lại sức mê hoặc của chúng. Sau đó, chúng sẽ bắt họ lên đảo để ăn thịt. Khắp đảo đầy xương trắng của người đi biển. Nếu các bạn muốn sống, hãy lấy sáp ong bịt tai lại để các bạn không phải nghe tiếng hát vô cùng quyến rũ nhưng cũng đầy nguy hiểm kia. Còn tôi thì các bạn hãy lấy dây thừng buộc chặt tôi vào cột buồm bởi vì nữ pháp sư Circe cho phép tôi được nghe tiếng hát của chúng. Nếu khi nghe chúng hát mà tôi có bị mê hoặc đòi các bạn cởi trói thì các bạn phải xiết dây trói cho chặt thêm vào.
Khi mọi người ngồi xuống chiếc ghế
dài theo thứ tự đã định sẵn để chèo thuyền ra khơi, con thuyền lao nhanh qua
dòng nước trong, lặng sóng và tiến về phía đối diện với hòn đảo. Ulysses bắt đầu
nghe thấy giọng hát kì diệu của loài nhân điểu Sirens:
Ơi hỡi chàng Ulysses dũng cảm,
Xin mời chàng hãy ghé lại đây với chúng em.
Chúng em sẽ ca hát cho chàng nghe,
Sau đó chàng lại lên đường ra về.
Rồi chàng sẽ được thấy những điều kì thú mà không một nơi nào trên thế
gian có được
Rồi chúng bắt đầu hát những bài ca
tuyệt diệu mà Ulysses chưa bao giờ được nghe. Chúng ca ngợi về sự thông thái và
sự hiểu biết của chàng bởi chúng biết chàng yêu những điều đó hơn bất cứ thứ gì
khác trên thế giới này. Tất nhiên, với những người khác thì chúng sẽ có những
bài hát khác cho phù hợp với từng người. Ulysses cố cưỡng lại, không nghe những
lời mời chào ngọt ngào của chúng nhưng chàng càng cưỡng lại.thì lại càng bị mê
hoặc. Chàng gật đầu lia lịa ra hiệu cho các chiến hữu cởi trói nhưng họ càng xiết
chặt hơn nữa. Cho đến khi thuyền đi xa khỏi hòn đảo của loài Sirens, các thuỷ
thủ mới cởi trói cho Ulysses.
CHƯƠNG 3: HỒ NƯỚC XOÁY, QUÁI VẬT BIỂN, CON CỪU CỦA THẦN MẶT TRỜI
Vừa ra khỏi hòn đảo của loài Sirens,
thuyền của Ulysses lại nghe thấy phía trước có tiếng nước réo ầm ầm. Chàng nhìn
thấy một con sóng lớn, phía trên là một đám mây tia nước dày, sáng chói. Vậy là
họ đã đi vào vùng biển hẹp chảy qua giữa hai vách đá lớn, vô cùng hiểm trở.
Phía dưới tảng đá bên trái là một hồ nước xoáy mà nếu đi vào thì không một con
thuyền nào có thể sống sót thoát ra khỏi. Bên tảng đá đối diện, bề ngoài thì chẳng
có gì nguy hiểm nhưng nữ pháp sư Circe đã khuyến cáo nơi này ẩn chứa một sự nguy
hiểm lớn mà nếu ai không biết lái thuyền qua thì ngay lập tức thuyền sẽ bị nhấn
chìm dưới đáy biển sâu vạn dặm. Có thể chúng ta sẽ hỏi: Tại sao Ulysses vẫn quyết
định vượt qua những eo biển hẹp giữa hai tảng đá này? Tại sao chàng không thể
chèo thuyền raphía ngoài của một trong hai phiến đá? Nguyên nhân thật đơn giản,
phía ngoài của hai vách đá hiểm trở có những tảng đá lớn mà người ta vâcn thường
gọi là Đá Phiêu du. Ở giữa các tảng đá lớn này nước biển vọt lên thành những cột
sóng trắng cao vút và khi có bất cứ con thuyền nào đi qua, những tảng đá lớn
kia sẽ lao nhanh vào nhau, nghiền nát con thuyền. Cùng trong thời gian Đó, lửa
sẽ phun ra từ những đỉnh của một ngọn núi lửa gần đấy. Bên ngoài tưởng như là một
nơi an toàn nhưng thực tế lại chứa đựng biết bao nguy hiểm chết người. May sao
Ulysses đã được khuyến cáo từ trước nếu không chàng và những chiến hữu của
chàng đã bị làm mồi cho quái vật rồi.
Nữ pháp sư Circe đã cảnh báo cho
Ulysses biết về những phiến Đá Phiêu du, thậm chí chúng còn không để cho một
đàn bồ câu bay qua chúng. Ngay cả chim bồ câu cũng bị bắt và cơ thể nhỏ bé của
nó sẽ bị nghiền nát thành từng mảnh chứ đừng nói gì đến một con thuyền to lớn đến
như vậy. Nếu chẳng may một con thuyền nào đi vào giữa các tảng đá Đó thì cả
thuyền lẫn cơ thể của những thủy thủ sẽ bị sóng lớn tung lên và cuốn vào cơn
bão dữ dội cùng với đảm lửa hung tàn phun ra từ núi lửa. Trong số tất cả những
con thuyền từng bơi qua vùng biển này, chỉ có duy nhất con thuyền Argo của
Jason thoát khỏi sự săn lùng của những phiến Đá Phiêu du. Để biết thêm những
tình tiết thú vị của câu chuyện này, bạn hãy đọc chương Bộ lông cừu vàng. Chính
vì những lí do trên nên Ulysses buộc phải mạo hiểm lái con thuyền của mình len
vào giữa những tảng đá của khu vực nước xoáy.
Tại các eo biển hẹp giữa hai vách đá,
nước biển chảy giống như một dòng sông chảy xiết. Những thủy thủ trên thuyền
quá sợ hãi nên không dám cầm mái chèo. Tuy nhiên, Ulysses do đã được nữ pháp sư
căn dặn trước về nguy hiểm mới này nên chàng tỏ ra rất bình tĩnh, yêu cầu các
chiến hữu nắm chặt mái chèo và tiếp tục chèo thuyền qua khỏi vùng nước xoáy.
Chàng yêu cầu người điều khiển bánh lái chèo phía dưới vách đá lớn phía bên phải
và tránh xa khỏi vùng nước xoáy cũng như đám bọt nước ở bên trái. Chàng biết rất
rõ phía bên trái nguy hiểm như thế nào bởi ở phía dưới hang sâu có một con quái
vật có tên là Scylla đang sinh sống. Con quái vật này có sáu đầu và mỗi đầu của
nó có thể phát ra một âm thanh khác nhau nghe rất rùng rợn. Đồng nghĩa với việc
có sáu cái đầu là con quái vật kia có sáu cái miệng lớn, mỗi miệng có ba hàm
răng sắc nhọn cùng mười hai tua dài và móng vuốt ở cuối. Nó có thể đùng những
tua này để túm lấy bất cứ kẻ nào dám đi ngang qua nơi đây. Quái vật Scylla ngồi
trong hang của mình, dùng tua câu những con cá lớn cùng những con người xấu số
vô tình lạc đến nơi này. Đây là một quái vật nguy hiểm chết người, không một
người bình thường nào có thể dùng gươm giáo để giết chết nó.
Ulysses cũng biết tất cả những điều
này bởi chẳng có gì nữ pháp sư chưa nói trước với chàng cả. Tuy nhiên, chàng
cũng biết là phía bên kia của con đường, những tia nước lớn vọt lên cao quá đầu
các phiến đá. Nơi Đó là một xoáy nước mà người ta thường gọi là xoáy nước
Charybdis. Nếu đem so sánh hai bên, ta có thể thấy rõ điểm khác biệt: xoáy nước
có thể nuốt chửng tất cả các con thuyền đi vào bên trong dòng xoáy của nó,
trong khi con thủy quái Scylla chỉ có thể bắt một vài người trong đoàn thủy thủ
mà thôi. Đây chính là nguyên nhân đáng để Ulysses yêu cầu người điều khiển bánh
lái đi theo con đường gần với tảng đá của Scylla. Tất nhiên, chàng không tiết lộ
cho những người đi cùng mình là phía dưới con đường họ đi có một quái vật đang
nằm yên đợi con mồi tới là chồm lên tấn công. Chàng mặc.áo giáp vào, tay cầm
hai thanh giáo rồi đứng ở ngay mũi thuyền nghĩ về việc làm thế nào để có thể
đâm trúng Scylla.. Các chiến hữu của chàng vẫn trèo thuyền vào sâu dòng biển chảy
xiết trong khi những con sóng trắng xóa đang dâng lên cao cho đến khi những tia
nước của chúng lên tận tới đỉnh vách đá rồi rơi xuống như nô đùa với lớp cát
đen. Trong khi đoàn thủy thủ của Ulysses đang mải mê quan sát cột nước thì quái
vật Scylla lao đầu ra khỏi hang và vươn dài sáu cái cổ rồi hạ sáu cái miệng rộng
ngoạm sáu chiếm hữu của Ulysses lôi vào hang. Những người bị bắt sợ hãi la hét
thảm thiết, ai nấy đều gọi tên Ulysses, cầu xin chàng cứu mạng nhưng chính bản
thân Ulysses cũng chẳng thể làm bất cứ điều gì để thay đổi tình hình. Chàng
than vãn:
- Đây là một điều đáng tiếc nhất từ trước đến nay. Chính mắt ta phải chứng kiến cảnh những chiến hữu của mình bị chết thảm trong khi tìm đường thoát khỏi vùng biển chết này.
Những người còn lại kinh hoàng cố sống
cố chết chèo mạnh cho con thuyền lao vụt qua những luồng nước cuộn sóng ầm ầm.
Ai nấy đều mệt mỏi nhưng không dám rời tay chèo vì sợ mình sẽ phải làm mồi cho
quái vật giống như những người bạn tội nghiệp kia. May mắn thay, cuối cùng họ
cũng thoát khỏi được mối nguy hiểm chết người. Thật khó có thể tưởng tượng được
những gì họ vừa phải trải qua, chúng ta chỉ biết âm thầm cảm ơn các vị thần đã
phù hộ cho Ulysses và những người bạn của chàng.
Sau khi thoát khỏi vùng nước xoáy,
con thuyền của Ulysses tiến thẳng ra vùng biển rộng. Họ đi được một lát thì
nhìn thấy một hòn đảo tuyệt đẹp. Tất cả đồng ý sẽ đáp thuyền vào bờ nghỉ ngơi bởi
những gì họ vừa trải qua vượt xa trí tưởng tượng của họ. Vừa đặt chân lên hòn đảo,
các tráng sĩ của chúng ta đã nghe thấy tiếng be be của đàn cừu, tiếng rống của
những chú bò đang bị nhốt trong chuồng. Đó chính là hòn đảo của thần mặt trời
Heliox. Ngay lập tức, Ulysses nhớ tới lời tiên đoán của nhà tiên tri già khi
còn ở thế giới của người chết và lời khuyên của nàng Circe, Ulysses không dám
chủ quan mà chăm chú quan sát xung quanh xem có bất cứ dấu hiệu bất thường nào
không. Chàng biết rằng nếu người của chàng giết chết và ăn thịt con cừu của thần
mặt trời trên hòn đảo thiêng Thrinacia thì tất cả bọn họ sẽ phải chết. Đó là
hình phạt dành cho những kẻ dám xúc phạm thần mặt trời. Ulysses sợ gặp nguy hiểm
trên hòn đảo tưởng như bình yên này nên thực các chiến hữu của mình đi tiếp.
Tuy nhiên, các tráng sĩ Ithaea quá mệt mỏi nên không chịu nghe. Họ nói rằng họ
đã kiệt sức và không thể tiếp tục chèo thuyền giống những tên nô lệ được. Dù gì
thì họ cũng phải đáp vào đất liền, nấu bữa tối và ngủ một giấc thật ngon lành
cho đến tận sáng hôm sau. Thấy vậy, Ulysses đành kể cho họ nghe về lời tiên tri
mà chàng biết được rồi yêu cầu họ cố gắng chèo thuyền qua hòn đảo. Chàng vừa dứt
lời, Eurylochus nổi giận lôi đình và bảo rằng mọi người đều đã mệt mỏi và không
thể đi tiếp. Ulysses không thể bắt họ lao động quá sức, chàng không có quyền
yêu cầu họ làm một việc vô lí như thế được. Eurylochus như vừa châm ngòi cho những
người còn lại, cả đoàn hét ầm ĩ lên và nói rằng chẳng có lí do gì mà họ phải
chèo thuyên vào ban đêm trong khi họ chỉ cách một hòn đảo xinh đẹp có vài mét,
Ulysses không có quyền thúc ép họ, điều duy nhất chàng có thể yêu cầu là bắt họ
thề không đựng đến con cừu của thần mặt trời. Sau đó, mọi người trên thuyền cập
bến, lên bờ, tìm thức ăn và đi ngủ.
Đêm đến, một cơn bão lớn xuất hiện.
Mây đen và sương mù kéo đến ầm ầm che lấp mặt biển và bầu trời bao la. Trong
vòng một tháng trời, thời tiết vẫn tiếp tục xấu, gió nam đánh những con sóng
lên cao khỏi mặt biên. Vào thời gian đó, không có một con thuyền nào có thể đi
vào hoặc đi ra khỏi hòn đảo này. Các tráng sĩ trong đoàn của Ulysses buộc phải
nán lại trên hòn đảo đợi bão qua đi mới có thể lên đường. Thức ăn cạn kiệt hết,
họ phải cố tìm cách săn bắn và đánh cá lấy thức ăn duy trì sự sống. Tuy nhiên,
cách đó cũng không phải là một cách hữu ích xét về lâu dài. Những con sóng bạc
đầu liên tục xuất hiện, đánh mạnh vào vách đá trên bờ khiến cho các tráng sĩ
không thể đi câu cá hay bắt chim biển. Ulysses một mình lên trên đảo, cầu khẩn
các vị thần phù hộ cho chàng cùng các chiến hữu của mình. Chàng vừa cầu nguyện
xong thì tìm thấy một nơi trú ẩn. Quá mệt mỏi, Ulysses nằm xuống ngủ một giấc
ngon lành.
Eurylochus lợi dụng cơ hội lúc
Ulysses không có mặt xúi giục đoàn thủy thủ bắt và giết con cừu thiêng của thần
Mặt trời mà lẽ ra họ không bao giờ nên chạm vào nó. Khi ngửi thấy mùi thịt nướng
thơm phức, Ulysses tỉnh giấc và chạy vội đến chỗ con thuyền của mình. Chàng biết
những chiến hữu của chàng vừa phạm phải một sai lầm nghiêm trọng, không gì có
thể sửa chữa được. Chàng hết lời quở trách các chiến hơn nhưng sự thật thì con
cừu cũng đã chết rồi. Đoàn thủy thủ tiếp tục ăn nốt phần thức ăn còn lại trong
vòng sáu ngày, sau đó khi bão ngừng, gió lặng, mặt trời chiếu rọi, họ lên thuyền
ra khơi. Tuy nhiên, hành động xấu xa của bọn họ đã bị trừng phạt thích đáng.
Khi họ vừa đi được một quãng.thì giông bão khủng khiếp bắt đầu nổi lên. Sấm chớp
nổ đùng đùng đánh gãy góc cột buồm rơi xuống đầu người lái thuyền khiến chàng
chết ngay lập tức. Tiếp theo, chớp đánh vào chính giữa con thuyền, khiến con
thuyền quay chong chóng. Các chàng thủy thủ của chúng ta ngã lăn xuống boong.
Con thuyền quay cuồng trong bão tố và trong nháy mắt bị đập nát ra từng mảnh.
Các tráng sĩ bị sóng biển nuốt chửng. Ulysses may mắn chộp được một mẩu cột buồm
và một mảnh ván thuyền. Đúng lúc đó thì bão tan. Ulysses nằm lênh đênh trên mảnh
ván. Một cơn gió nam xuất hiện, thổi nhẹ từ từ đưa chàng tiến đến phía miệng khổng
lồ đen ngòm của xoáy nước Charybdis. Ulysses hoảng hốt nhảy xuống bám vào một
cành cây vả mọc trên đá. Mảnh ván thuyền cùng nước biển chui tọt vào miệng hang
của con quái vật biển. Ulysses đợi một lúc thì thấy con quái vật đùn nước biển
cùng với mảnh ván thuyền trong bụng ra. Lợi dụng dòng nước chảy ra, chàng nhảy
xuống ván thuyền rồi theo sóng trôi ra khơi. Chàng dùng tay làm mái chèo rẽ
sóng để mảnh ván tiến về phía trước. Cuối cùng thì chàng cùng đến được bờ biển
của một hòn đảo.
Đây là nơi sinh sống của một nàng
tiên có tên là Calypso. Nàng tìm thấy Ulysses nằm gần như đã chết trên bãi biển.
Nàng đối xử tử tế với chàng, đưa chàng về trong động của mình, chăm sóc chàng bảy
ngày bảy đêm đến khi sức khỏe của chàng hoàn toàn hồi phục. Ulysses đã sống ở
đó bảy năm trời. Mặc dù được sống cùng một nàng tiên vô cùng xinh đẹp, nhưng
lúc nào Ulysses cũng khao khát được quay trở về Ithaca để đoàn tụ với người vợ
yêu là nàng Penelope. Tuy nhiên, không có một con thuyền nào từng đến hòn đảo
này bởi nó nằm ở giữa đại dương bao la, bản thân chàng lại không có thuyền,
cũng chẳng có ai lái thuyền hay chèo thuyền nên đành bất lực. Calypso đối xử với
chàng rất tốt, nàng lại rất xinh đẹp, là con gái yêu của thần thông thái Atlas,
người giữ hai cột chống trời. Tuy nhiên, Ulysses khao khát được nhìn thấy những
làn khói nghi ngút bốc lên từ những ngôi nhà trên hòn đảo Ithaca của mình, vì
không tìm được cơ hội quay trở về nên chàng không muốn tiếp tục sống trên cõi đời
này nữa.
CHƯƠNG 4: TELEMACHUS ĐI TÌM CHA
Khi Ulysses đã sống gần bảy năm trên
đảo của nữ thần Calypso, con trai chàng là Telemachus quyết định sẽ đi tìm cha.
Lúc Ulysses rời Ithaca đi chiến đấu, Teiemachus vẫn chỉ là một đứa trẻ ẵm ngửa,
thấm thoắt thời gian trôi đi, cậu bé năm xưa giờ đã trở thành một chàng trai
khôi ngô, tuấn tú. Suốt một thời gian dài, chàng và mẹ của chàng là Peneiope đã
phải chịu đựng biết bao nhiêu khó khăn, biết bao nhiêu áp lực. Sau khi trận chiến
tại thành Troy kết thúc, Ulysses không quay trở về ngay. Kể từ ngày quân Hi Lạp
lên thuyền ra khơi, gia đình Ulysses không nhận được bất cứ tin tức nào của
chàng nên nhiều người cho rằng chàng đã chết. Thực tế, mọi người nghĩ như vậy
cũng không có gì ngạc nhiên bởi phần lớn các hoàng tử khác đều đã trở về, hoặc
nếu không người thân của họ cũng nhận được một vài tin tức quý giá. Đằng này,
Ulysses vẫn biệt vô âm tín. Telemachus không nhớ rõ gương mặt của cha, lại
không có cha bên cạnh, nhưng qua những câu chuyện của mẹ chàng, của những người
bạn của Ulysses, chàng kính trọng và yêu quý cha vô cùng.
Telemachus, con trai của Ulysses vẫn
chỉ là một chàng trai trẻ, chưa thực sự cứng cáp để có thể làm trụ cột gia
đình. Vua Laertes thì quá già nên đã lui về ở ẩn tại một trang trại yên tĩnh
trên đảo. Ở trang trại ông không thể làm bất cứ việc gì ngoài chăm sóc khu vườn
của mình. Trong lúc đó, Ithaca trong tình trạng không có vua trị vì. Những cậu
bé từ mười đến mười hai tuổi từ hồi Ulysses đi giờ đã trưởng thành. Điều đáng
nói ở đây là cha của họ cũng tham gia chiến tranh cùng đợt với Ulysses nên họ
có thể tự do làm bất cứ thứ gì mình muốn. Chính điều đó đã gây ra biết bao rắc
rối cho mẹ con Penelope. Mười hai trong số chàng trai ngỗ ngược này muốn cưới
Penelope làm vợ và luôn hành động vô cùng lỗ mãng. Bên cạnh đó, có tới hàng
trăm người ở các hòn đảo kế cận cũng có ý định điên rồ kia. Họ tập trung tại
cung điện của Penelope, ăn uống suốt ngày, suốt đêm mà không chịu làm việc.
Chúng còn tìm lạc thú với những người hầu gái của Penelope một cách trắng trợn
không giấu giếm. Penelope có rất nhiều hầu gái, lại cộng thêm quá nhiều việc cần
giải quyết nên không thể quản nổi tất cả bọn họ. Những tên đàn ông lỗ mãng kia
giết súc vật của Peneiope để mở tiệc tùng linh đình. Không ai có thể khiến
chúng dừng lại. Chúng còn hiên ngang tuyên bố rằng sẽ không bao giờ rời khỏi
nhà của Penelope chừng nào nàng chưa chọn một trong số bọn chúng làm chồng, đồng
nghĩa với việc kẻ đó sẽ trở thành vua của Ithaca. Chúng chẳng hề quan tâm đến
việc Telemachus là hoàng tử hợp pháp của đảo. Tất cả những gì chúng muốn là ép
Penelope phải tái giá mặc dù chưa có thông tin chính thức nào cho thấy Ulysses
đã chết.
Cuối cùng, để hạn chế bớt sự ngông cuồng,
phá phách của đám người cầu hôn, Penelope đành hứa sẽ chọn một trong số chúng
làm chồng khi nào nàng dệt xong tấm vải len để may áo cho vua Laertes lúc ông
lâm chung. Ngày nào cũng vậy, cứ sáng ra là nàng ngồi dệt vải trước mặt đám
đông nhiều người, những đêm đến khi những kẻ gây rối đi rồi (chúng không ngủ
trong nhà nàng), Penelope lại tháo tấm vải mình vừa dệt ra. Tuy nhiên, có một nữ
hầu gái phản bội nàng, đem chuyện đó kể với đám người gây rối, chính vì vậy
chúng buộc nàng phải dệt trong tấm vải trong thời gian sớm nhất. Càng ngày
chúng càng lộng hành, thúc ép Penelope phải đưa ra lựa chọn của mình bất chấp
nàng có muốn hay không. Về phần mình, nàng vẫn luôn hi vọng Ulysses còn sống và
sẽ quay trở về gánh vác công việc cho nàng. Nhưng ngay cả khi chàng quay về thì
làm sao chàng có thể đuổi được tất cả những kẻ kia ra khỏi nhà? Vừa nhớ chồng,
thương con, tủi cho thân phận của mình, nhiều đêm Penelope than khóc đến sáng.
Nàng thầm gọi tên chồng và cầu khấn các vị thần phù hộ cho chàng. Mặc dù là một
người thông minh, sắc sảo nhưng Penelope vẫn chỉ là một người phụ nữ chânyếu
tay mềm. Nàng vẫn cần có sự che trở của một người đàn ông đáng tin cậy. Ulysses
đi chiến đấu, nàng chung thuỷ đợi chồng, không một ngày nào không nhớ tới chồng
mà buồn đến nẫu ruột gan. Còn bây giờ, Ulysses đang trôi dạt nơi nào? Chàng còn
sống hay đã chết? Liệu chàng có biết vợ mình đang phải chịu đựng những gì hay
không?
Trong số các vị thần bất tử, thần
Athene luôn yêu quý Ulysses nên thường xuyên tìm cách bảo vệ chàng. Trong cuộc
họp giữa các vị thần, nữ thần đứng lên nói rõ quan điểm của mình với những người
khác. Đó là một hôm nắng ráo, thời tiết rất đẹp, không có mưa hay tuyết. Khi mọi
người tập trung đông đủ trên đỉnh Olympus, nữ thần Athene ca ngợi lòng tốt, sự
thông thái và dũng cảm của Ulysses như thế nào, hiện tại chàng đang bị kẹt ở đảo
của nữ thần rừng Calypso ra sao, trong khi tại Ithaca, quê hương chàng, những kẻ
gây rối đang tác oai tác quái, phá phách tài sản của chàng, gây phiền nhiễu cho
vợ con chàng. Nữ thần cũng nói rằng đích thân nàng sẽ đến Ithaca và giúp
Telemachus giành được sự quý mến của người dân trong nước, chỉ cho họ thấy
chàng bị đối xử tồi tệ như thế nào rồi sau đó sẽ lên thuyền ra khơi đi tìm cha.
Nàng nói xong liền bay từ núi Olympus đến thẳng Ithaca để thực hiện những gì
nàng vừa nói. Tới Ithaca, nữ thần biến thành một người đàn ông bình thường có
tên là Mentes, chỉ huy của người Taphians. Vào tới cửa nhà Ulysses, nàng nhìn
thây những kẻ gây rối tự cao tự đại đang vui chơi trong khi bữa tối đã được chuẩn
bị sẵn sàng. Thật là một hình ảnh chướng tai, gai mắt, nữ thần chỉ muốn biến những
kẻ xấu xa kia thành những con lợn xấu xí để trừng phạt cho những hành động
không thể chấp nhận được của chúng. Vừa quan sát thấy người lạ, Teiemachus vội
tiến tới gần, dẫn khách vào nhà và đối xử rất tốt với ông. Trong lúc đó, những
kẻ cầu hôn vẫn mải mê ăn uống và cười lớn mà không cần để ý gì đến xung quanh.
Sau đó, Telemachus kể cho nữ thần
Athene nghe hay nói đúng hơn là người đàn ông lạ về tình cảnh của mẹ con chàng.
Trong khi cha chàng tham gia đoàn quân Hi Lạp đi chiến đấu, trong khi chàng
không nhận được bất cứ tin tức nào của cha, không biết cha chàng còn sống hay
đã chết thì chàng lại bị đối xử không khác gì kẻ nô lệ thấp kém. Nữ thần Athene
hay Mentes nói rằng ông là bạn của của Ulysses đang trên đường đến Cypcrus để
mua đồng nên tiện thể ghé thăm Ithaca, Mentes nói tiếp:
- Ulysses vẫn chưa chết, ông ấy sẽ quay trở về nhà nhanh thôi. Cháu rất giống ông ấy, chắc chắn cháu là con trai của Ulysses rồi.
Telemachus trả lời mình chính là con
trai của Ulysses nhưng chàng không biết làm thế nào để thoát khỏi tình thế hiện
tại. Mentes nổi giận lôi đình khi những kẻ câu hôn lăng nhục chàng hoàng tử trẻ,
ông nói rằng đầu tiên chàng nên kể lại những chuyện này với mọi người trên đảo,
sau đó lên thuyền đi tìm Ulysses. Đây chính là cách giúp chàng thoát khỏi những
phiền toái hiện giờ. Nói xong Athene từ biệt Telemachus.
Ngày hôm sau, Telemaehus tập hợp mọi
người và kể cho họ nghe về hoàn cảnh trớ trêu mà mẹ con chàng đang phải gánh chịu.
Mặc dù ai nấy đều thông cảm và lấy làm tức cho chàng nhưng không ai có thể giúp
đỡ chàng. Tuy nhiên, một nhà tiên tri già nói rằng chắc chắn Ulysses sẽ quay trở
về, những kẻ cầu hôn liền đe doạ và lăng nhục ông. Vào buổi tối, nữ thần Athene
lại đến dưới hình dáng của một người đàn ông Ithaca có tên là Mentor. Chàng
khuyến khích Telemachus hãy đi tìm một con thuyần có hai mươi tay chèo nhưng
tuyệt đối không được để cho mẹ chàng biết bất cứ điều gì mà chỉ lặng lẽ chuẩn bị
mọi thứ cần thiết cho chuyến đi. Chỉ có vú Eurycleia, người từng nuôi dưỡng
chàng và cha chàng, bí mật mang rượu và thức ăn cho chuyến đi của Teiemachus.
Đêm hôm Đó, Teiemachus và Mentor lên thuyền ra khơi. Họ chèo thuyền cả đêm và
ngày hôm sau đã đến đảo Pylos của ông già thông thái Nestor.
Nestor chào đón họ một cách nồng nhiệt,
con trai ông là Pisistratưs và Thrasymedes từng chiến đấu ở thành Troy cũng
không giấu được sự vui mừng khi gặp con trai Ulysses. Ngày hôm sau, khi Mentor
rời đi, Pisistratưs và Telemachus cùng nhau điều khiển xe ngựa lên vùng đồi cao
rồi đi xuống thung lũng. Họ đi hai ngày trời và đến được Lacedaemon nằm phía dưới
đỉnh Taygetus trên bờ dòng sông Eurotas trong vắt.
Mặc dù kể từ ngày quân Hi Lạp rời khỏi
thành Troy, không ai trong số những người tham chiến nhìn thấy Ulysses, tuy
nhiên, Menelaus lại nói cho Telemachus biết rằng cha chàng vẫn còn sống và đang
ở cùng nữ thần Calypso trên một hòn đảo hoang. Làm sao Menelaus biết được điều
này, chúng ta sẽ khám phá ở các trang sau. Khi Telemachus và Pisistratus đến
cung điện của Menelaus thì đúng lúc đức vua đang đãi khách. Thật không lịch sự
nếu hỏi hai chàng trai trẻ là ai trước khi họ được tắm rửa tẩy sạch bụi trần, mặc
quần áo mới và ăn uống. Sau bữa tối, Menelaus mời hai người khách ở lại, ông nhận
thấy Telemachus có vẻ rất thích ngôi nhà của ông cùng với những tia sáng lấp
lánh phát ra từ những bức tường được phủ bằng đồng và được trang trí bằng vàng,
ngà voi và bạc. Telemachus chưa bao giờ nhìn thấy những thứ đẹp như thế ở
Ithaca. Nhận thấy vẻ ngạc nhiên của chàng, Menelaus nói rằng ông đã mang rất
nhiều thứ quý giá từ thành Troy về nhà sau tám năm đi lang thang tới Cyprus,
Phoenia, Ai Cập và thậm chí là vùng Lobya nằm trên bờ biển phía bắc của châu
Phi. Mặc dù hiện tại ông rất giàu có và may mắn nhưng ông vẫn rất buồn khi nhớ
tới những chiến hữu đã hi sinh vì lợi ích của ông tại thành Troy. Trên hết, ông
vô cùng đau khổ khi người dũng sĩ giỏi nhất là Ulysses đã mất tin tức trong nhiều
năm, không ai nghe thấy bất cứ tin tức gì của chàng, không biết hiện chàng còn
sống hay đã chết. Meneiaus vừa dứt lời, Telemachus lấy vạt áo choàng che mặt
khóc nức nở. Thấy vậy, Menelaus đoán ra chàng trai trẻ là ai và không nói thêm
bất cứ điều gì.
Telemachus có hình dáng bên ngoài rất
giống Ulysses nên Helen nhận ngay ra chàng là con trai của Ulysses. Pisistratus
vô tình nghe thấy Heien nói điều này với Meneiaus, liền kể cho hai người nghe
chuyện Telemachus đang đi tìm kiếm tin tức của cha mình. Cả Melenaus và Helen đều
vô cùng xúc động khi nhìn thấy con trai của Ulysses - người đáng tin cậy nhất
trong số những người bạn của họ. Sau đó, tất cả ba người đều không thể kìm được
nước mắt bởi Pisistratus nhớ tới người anh Antilochus của mình đã bị Memnon,
con trai của thần mặt trời giết chết trong một cuộc chiến tại thành Troy. Helen
muốn an ủi hai chàng trai trẻ, nàng lấy ra một lọ thuốc thần kì mà nữ hoàng
Polydama, vợ của Vua Hi Lạp đã tặng cho nàng rồi đem hoà với rượu đưa cho họ uống.
Loại thuốc này có tác dụng xoa dịu mọi đau đớn và tức giận, khiến con người
quên đi tất cả các nỗi đau buồn, bất hạnh. Helen biết rằng đây chính là thời điểm
thích hợp nhất để nàng sử dụng loại thuốc này bởi chỉ có nó mới giúp hai chàng
trai bất hạnh kia tạm quên đi nỗi buồn đau.
Sau đó, Helen kể cho Telemachus nghe
về những chiến công vĩ đại của Ulysses khi còn ở thành Troy. Ulysses đã chịu
bao đau đớn, cải trang thành một kẻ ăn mày xấu tính ra sao để lọt vào bên trong
thành phố, ăn cắp Vật thiêng của thành Troy. Menelaus kể cho Telemachus nghe về
bản lĩnh của cha mình, về việc chàng đã giữ cho ông cùng những hoàng tử khác im
lặng như thế nào trong con ngựa gỗ khi Deiphobus buộc Helen giả giọng của vợ họ
gọi họ. Telemachus cảm thấy vô cùng vui sướng khi được kể về sự dũng cảm và
thông thái của cha mình.
Ngày hôm sau, Telemachus kể cho
Menelaus nghe việc chàng và mẹ chàng đã bị những kẻ đến cầu hôn đối xử tệ bạc
như thế nào, Menelaus cầu nguyện để Ulysses sớm quay trở về Ithaca, giết chết tất
cả những kẻ gây rối. Ông nói:
- Ta sẽ kể cho cháu nghe tất cả những tin tức ta nghe được về
cha cháu. Sau khi rời khỏi thành Troy, thuyền của ta bị những con sóng lớn đánh
trôi dạt vào một hòn đảo có tên là Paros. Ta phải ở lại hòn đảo đó trong vòng
ba tuần liền, sau đó ta phải mất một ngày để ra khỏi cửa sông Aegyptus (tên cũ
của sông Nile). Bọn ta bị đói rét, thức ăn hết, vì vậy đoàn thủy thủ của ta phải
lên bờ đi câu cá để lấy thức ăn. Thật trùng hợp là con gái của thần biển
Proteus cũng sinh sống trên hòn đảo đó. Nàng khuyên ta rằng nếu có thể hãy bắt
cha của nàng khi ông xuất hiện trên mặt biển để yêu cầu ông nói ra những điều
ta cần biết. Vào giữa trưa Proteus thường nhô lên khỏi mặt nước, lên bờ để ngủ
trên lớp cát dày. Nếu ta bắt được ông ta, ông ta sẽ biến thành nhiều hình dạng khác
nhau, nhưng cuối cùng rồi cũng phải quay trở lại hình dạng thực của mình và trả
lời câu hỏi của ta. Nữ thần nói xong liền đào một hố sâu dưới cát để ta ẩn nấp.
Sau khi ta cùng ba người đàn ông nữa nằm xuống hố, nàng dùng da cá voi phủ lên
người bọn ta. Vào giữa trưa, ông già của biển cả xuất hiện cùng đoàn cá voi của
mình. Sau khi đếm số lượng cá voi, ông nằm xuống dưới bờ biển để ngủ. Ngay lập
tức chúng ta nhảy lên, lao về phía ông ta và giữ thật chặt, không để ông ta
thoát. Ban đầu ông ta biến thành sư tử, báo, rồi chuyển sang hình dạng của một
con rắn, rồi một con lợn rừng. Tiếp theo, ông ta biến thành một dòng nước chảy,
rồi một cây cao đang nở hoa. Nhưng dù ông ta biến thành gì đi chăng nữa thì bọn
ta vẫn giữ chặt ông ta cho đến khi ông ta biến thành hình dạng thật của mình.
Khi ta hỏi về những việc ta cần làm, Proteus nói rằng ta sẽ không bao giờ có được
một ngọn gió tốt lành nếu ta không quay trở lại dòng sông Aeguptus và cung tiến
vàng cho thiên đàn. Sau đó, ta hỏi ông ấy về người anh em Agamemnon và được kể
lại rằng người anh em của ta đã bị giết chết ở đại sảnh của ông ấy ngay khi mới
quay trở về. Cuối cùng ông ta nói về Ulysses và thật không may cho người chiến
hữu tốt của ta, hiện ông ấy không có thuyền hay thủy thủ để thoát khỏi hòn đảo
hoang để trở về nhà.
Đó là tất cả những gì Menelaus có thể
kể cho Telemachus nghe. Chàng trai trẻ ở lại trong cung điện của Menelaus một
tháng liền. Trong suốt thời gian đó, những kẻ gây rối vẫn chờ đợi chàng và tính
kế giết chết chàng để dễ bề đoạt ngôi. Chúng tập trung lực lượng ở một eo biển
hẹp mà chúng nghĩ rằng chàng buộc phải lái thuyền qua khi về quê hương, đợi thời
cơ bắt và giết chết chàng.
CHƯƠNG 5: ULYSSES THOÁT KHỎI HÒN ĐẢO CỦA NỮ THẦN CALYPSO
Sau ngày Menelaus nói với Telemachus
rằng Ulysses vẫn còn sống, các vị thần đã cử thần Hermes đến gặp Calypso. Đó là
do nữ thần Athene thuyết phục được hội đồng các vị thần đồng ý tạo cơ hội để
Ulysses trở về đoàn tự với gia đình. Thần Hermes đi đôi dép bằng vàng của mình
và đáp xuống hòn đảo hoang nhanh như một cơn gió. Mặc dù đường đến hòn đảo của
Calypso rất xa xôi, nhưng khoảng cách về không gian và thời gian chẳng có ý
nghĩa gì đối với các vị thần, bởới chính họ là những người cai quản trời đất
này. Thần bay qua những đỉnh núi cao vời vợi giống như một con chim cốc đang đuổi
lũ cá tội nghiệp dọc theo đại dương bao la với bộ lông ướt sũng. Thần Hermes là
một vị thần có tâm hồn phóng khoáng, thích đi ngao du thiên hạ, mà đúng hơn,
công việc của thần đòi hỏi thần phải đi đây, đi đó rất nhiều. Hermes chính là
thần đưa tin. Khi đến hòn đảo, thần Hermes lên thẳng động của Calypso để gặp
nàng. Trên mặt hang có một đống lửa cháy rất lớn và ngay cả khi còn ở xa hòn đảo,
ta đã có thể ngửi thấy hương thơm phát ra từ những cành cây tuyết tùng đang
cháy và mùi thơm của gỗ đàn hương. Đó là một mùi hương nhẹ nhàng, thoang thoảng
nhưng vô cùng quyến rũ. Bất cứ ai ngửi thấy mùi hương đó đều muốn hít thật sâu
vào lồng ngực, để hương thơm lan tỏa bên trong cơ thể. Trong khi đó nữ thần của
chúng ta vẫn đang ngân nga giọng hát ngọt ngào của mình một cách say mê. Nàng
đang dệt vải giống như biết bao người phụ nữ bình thường khác. Nếu được nhìn thấy
vẻ mặt rạng rỡ của nữ thần lúc đó, chúng ta đều thấy rằng nữ thần đang rất hạnh
phúc và mãn nguyện với cuộc sống. Xung quanh động là những dây hoa đang nở rộ tạo
cho ngôi nhà của nữ thần một khung cảnh rất nên thơ, không một nơi nào có được.
Đi đâu cũng có thể ngửi thấy mùi thơm dễ chịu bởi nàng biết kết hợp những loại
cây và hoa toả ra hương thơm. Ngôi nhà của nữ thần là sự kết hợp khéo léo, hấp
dẫn về thị giác, khứu giác và xúc giác. Bên trên mặt biển, những chú chim cú,
chùn ưng đang bay lượn tìm mồi, chúng phát ra những âm thanh ồn ã, tạo cho hòn
đảo một bầu không khí khá sôi động. Đây là một hang rất sâu, đường dẫn vào hang
phải đi qua một vườn nho lúc nào cũng sai quả. Ngoài ra có bốn vòi phun nước được
sắp xếp theo trật tự nhất định. Xung quanh đám cỏ xanh mướt, hoa violet và hoa
đàm thi nhau khoe sắc. Có thể nói khung cảnh nơi đây không khác gì chốn thần
tiên mà ngay cả một vị thần bất tử một khi đã đến nơi này cũng phải ngạc nhiên
trước cảnh vật và cảm thấy vui sướng trong lòng. Thần Hermes đã ngao du khắp thế
giới, đã từng nhìn thấy nhiều cảnh quan kì thú nhưng thần vẫn không khỏi bị
choáng ngợp trước không gian đặc biệt nơi đây.
Sứ giả đưa tin đã đến, đó là người đã
giết chết Argos, một vị thần ghi được nhiều chiến công và được những vị thần
khác kính trọng, yêu mến. Thần Hermes đứng lặng yên và tự hỏi tại sao một hòn đảo
hoang sơ như thế này lại có những cảnh đẹp tuyệt trần, làm mê đắm lòng người
như vậy. Khi thần đã quan sát hết vẻ đẹp của không gian, thần đi vào trong hang
rộng để thực hiện nhiệm vụ chính của mình. Ngay cả khi đứng đối diện trực tiếp
với vị sứ giả này, Calypso cũng không thể nhận ra đó là ai. Đây là một điều hết
sức ngạc nhiên bởi thông thường các vị thần đều biết hết nhau, ngay cả khi có một
vị thần nào đó sống ở một nơi xa xôi, ngăn cách với những nơi tập trung đông
dân cư. Thần Hermes nhìn thấy Ulysses, nhưng lúc này hình ảnh của chàng hoàn
toàn khác với dũng sĩ Ulysses gan dạ, khôn ngoan, hiên ngang đứng giữa quân
thù. Bây giờ, chàng là một con người hoàn toàn khác, một người yếu đuối, đau khổ.
Chàng như sống với những gì sâu thẳm bên trong tâm hồn mình, chàng ngồi trong động,
khóc lóc thảm thương, buồn bã về tình cảnh khốn khổ của mình. Ngay cả tâm hồn cứng
rắn của chàng cũng đang than khóc, chàng lau nước mắt, nhìn ra xa phía đại
dương bao la với ánh mắt tuyệt vọng. Mặc dù được sống tại một hòn đảo tuyệt đẹp
bên cạnh một nữ thần xinh đẹp, lại được nàng yêu thương hết mức, đối xử hết
lòng nhưng Ulysses vẫn không quên người vợ trẻ đang vò võ đợi mình ở nhà. Với
chàng, tất cả những của ngon vật lạ, tất cả những gì tốt đẹp nhất mà chàng đang
được hưởng không thể sánh bằng vợ con chàng, quê hương của chàng. Chàng đau khổ
vì không. thể quay trở về nhà, không thể gặp những người thân yêu đang lo lắng
chờ tin chàng. Khi nhìn thấy thần Hermes, Calypso hỏi:
- Hỡi thần Hermes, tôi có thể hỏi về mục đích chuyến viếng thăm của thần lên hòn đảo của tôi được không? Tôi luôn cầu nguyện người, sùng kính người và tất nhiên sẽ chào đón người trong ngôi nhà nhỏ bé của mình. Hãy nói cho tôi biết suy nghĩ của ngài, trái tim của tôi luôn sẵn sàng để làm ngài hài lòng. Hãy theo tôi, tôi muốn cho ngài xem những điều hết sức thú vị.
Nói xong, nữ thần dọn thức ăn lên
bàn, tất cả những gì nàng khoản đãi thần Hermes đều là những món caoltương, mỹ
vị. Sau đó, nàng ngồi xuống bên cạnh thần, rót rượu tiên đỏ ra cốc, khoản đãi
khách. Sứ giả đưa tin vui vẻ đón nhận lòng thịnh tình mến khách của chủ nhà, thần
ngồi ăn uống và chuyện trò vui vẻ cùng vị nữ thần xinh đẹp, dịu dàng. Hai vị thần
nói chuyện với nhau về bao nhiêu chủ đề trên thiên đàng, cũng như dưới hạ dưới.
Nhưng không ai đụng chạm đến chủ đề mà lẽ ra họ cần phải thảo luận đến. Thần
Hermes không muốn phá vỡ bầu không khí vui vẻ trong bữa ăn. Mãi đến lúc sau khi
đã thưởng thức xong những món ăn ngon lành, uống xong loại rượu quý, thần
Hermes mới trả lời nữ thần:
- Nàng vừa hỏi tại sao ta phải vượt một quãng đường xa như vậy để đến đây ư? Hỡi nữ thần xinh đẹp, ta sẽ nói thật cho nàng nghe theo đúng yêu cầu của nàng. Thần Dớt ra lệnh cho ta phải đến đây chứ không phải do ta tự mình đến. Thần nói rằng trên hòn đảo có một người đàn ông đang vô cùng đau khổ. Anh ta đã chiến đấu chín năm ròng rã ở thành Troy xa xôi và đến năm thứ mười thành Troy thất thủ, anh ta cùng các chiến hữu của mình đã lên thuyền quay trở về nhà. Trên đường đi, họ đã mắc tội với nữ thần Athene và nữ thần đã trừng phạt họ, khiến cho biển nổi sóng dữ dội, đẩy họ trôi dạt theo những con sóng lớn. Sau đó, tất cả những chiến hữu của anh ta đều chết hết, chỉ còn lại anh ta vượt qua được sự thử thách dữ dội kia. Cũng chính sóng biển đã đưa anh ta đến đây, đến hòn đảo của nàng. Và bây giờ, thần Dớt yêu cầu nàng hãy để anh ta đi. Số phận của anh ta không phải ở trên một hòn đảo hoang vắng như thế này, anh ta phải được trở về ngôi nhà của mình, gặp gỡ những người thân yêu trong gia đình. Đó là tất cả những gì thần Dớt yêu cầu ta truyền đạt lại với nàng.
Hermes vừa dứt lời, nữ thần xinh đẹp
run lên và đáp lại:
- Các người quả là những vị thần khó chịu, các người ghen
ghét với ta bởi ta là một nữ thần có tâm hồn rộng mở, có thể kết bạn với con
người. Còn người đàn ông kia, ta đâu có cướp anh ta về, khi đi dạo một mình
trên bờ biển, ta đã phát.hiện ra anh ta đang nằm bất tỉnh trên một tấm ván và
ta đã cứu sống anh ta. Chính thần Dớt đã để cho thuyền anh ta lao vào dòng nước
xoáy để thuyền của anh ta bị đắm, vậy tại sao bây giờ khi anh ta đã được an
toàn, thần lại yêu cầu ta để cho anh ta đi. Mặc dù các chiến hữu của anh ta đã
chết hết nhưng sóng và gió biển đã đưa anh ta đến đây. Ta nghĩ rằng đây cũng
chính là số phận. Chính vì anh ta rất dũng cảm và thông minh nên ta đã đem lòng
yêu mến và kính phục con người trần tục này. Ta nghĩ nếu anh ta đồng ý ở lại với
ta ta sẽ biến anh ta trở thành một người bất tử, không bao giờ già. Ta sẽ không
để cho anh ta ra đi đâu bởi tình cảm của ta dành cho người đàn ông này quá lớn.
Hay nói đúng hơn, ta không có thuyền với mái chèo, mà anh ta cũng chẳng có bạn
bè để đi cùng. Từ đây về tới quê hương của anh ta là cả một con đường dài đầy
khó khăn nguy hiểm, làm sao anh ta có thể một mình vượt qua được cơ chứ. Liệu
ta có phải giả vờ như không biết chuyện gì, bắt mình phải tin rằng anh ta sẽ có
thể quay về nhà an toàn mà không gặp bất cứ rủi ro nào không? Ta nghĩ rằng mình
không thể làm được điều đó. Anh ta sống ở đây rất tốt, không phải lo lắng về
cơm ăn, áo mặc, không phải e sợ về những mối nguy hiểm có thể rình rập anh ta ở
thế giới bên ngoài. Vậy thì tại sao lại bắt ta phải rời xa người đàn ông ta vô
cũng yêu mến.
Mặc dù hiểu được tấm lòng của nữ thần
xinh đẹp, nhưng sứ giả đưa tin không thể làm gì khác bởi nhiệm vụ của thần chỉ
là truyền đạt lại những gì thần Dớt đã nói lại cho Calypso. Thần đáp lại:
- Ta hiểu suy nghĩ của nàng, nhưng một khi thần Dớt đã quyết
định điều gì thì khó có thể thay đổi được. Thần yêu cầu nàng để cho người đàn
ông kia đi thì ta nghĩ rằng nàng nên làm như vậy. Nếu trái lệnh thần Dớt thì
ngay sau đây thôi, thần sẽ nổi giận và đích thân tìm đến nàng, khi đó thì không
ai có thể cầu xin hay giúp được nàng đâu.
Sau đó, thần đưa tin chào tạm biệt nữ
thần. Calypso vô cùng đau khổ, nhanh chóng đến thẳng chỗ Ulysses trong lòng
đang đầy tâm trạng. Dù sao thì nàng cũng đã được truyền đạt thông điệp của thần
Dớt và nàng không thể làm trái được. Có điều, sau ngần ấy thời gian sống chung
với Ulysses, chàng đã trở thành một phần vô cùng quan trọng đối với nàng, làm
sao nàng nỡ rời xa người dũng sĩ tài ba này đây? Nữ thần Calypso thấy Ulysses
đang ngồi trên bờ biển hướng về phía đại dương bao la. Từ khi đến đây, mắt của
chàng chưa bao giờ khô nước mắt. Ngày nào cũng vậy, Uiysses đều ra bãi đá nhìn
về phương xa, khóc than, đau buồn. Chàng luôn hướng trái tim và tâm trí của
mình về Ithaca. Với chàng, khoảng cách về không gian từ hòn đảo hoang sơ này tới
Ithaca là rất lớn, nhưng trái tim của chàng như vẫn đã quay trở về quê hương. Nữ
thần Calypso đứng cạnh chàng và nói:
- Hỡi người đàn ông tội nghiệp, từ nay chàng sẽ không còn phải chịu cảnh buồn đau trên hòn đảo này nữa đâu. Ta biết rằng, chừng nào còn ở đây, chàng còn lãng phí cuộc đời của mình trong đau khổ bởi chẳng bao giờ chàng cảm thấy hạnh phúc dù chỉ trong một giây phút ngắn ngủi. Bây giờ ta sẽ để chàng đi, để chàng quay lại với những gì thuộc về chàng. Nào, hãy đứng dậy, hãy đi chặt cây trong rừng và làm một chiếc bè rộng, chuẩn bị ra khơi. Ta sẽ chuẩn bị bánh mì, nước và rượu vang đỏ cho chuyến đi dài ngày của chàng. Dù sao chàng vẫn phải ăn và uống khi lênh đênh trên biển, đúng vậy không nào. Và ta cũng sẽ chuẩn bị cho chàng một bộ trang phục mới và gọi gió lành đến để chàng có thể quay trở về quê hương mà không gặp bất cứ nguy hiểm nào. Ta không có quyền giữ chàng ở lại nơi này thêm một ngày nào nữa. Chàng thuộc về quê hương của chàng, thuộc về những người thân yêu mà chàng ngày đêm mong nhớ. Nếu các vị thần coi giữ thiên đàng đều thống nhất để chàng ra đi thì dù ta có cố gắng thế nào đi chăng nữa cũng không thể thay đổi được quyết định của thần Dớt. Thực lòng ta muốn chàng ở lại bên ta suốt cả cuộc đời này nhưng ta biết ta không thể ích kỉ như vậy được.
Ulysses rất vui mừng nhưng lại cũng
buồn rầu: vui vì các vị thần đã chiếu cố đến chàng và buồn vì chàng nghĩ đến cảnh
phải một mình vượt qua những vừng biển rộng chưa con thuyền nào đi qua. Hiểu được
tâm trạng của Ulysses, nữ thần Calypso nói:
- Rõ ràng là chàng muốn quay trở về nhà mình chỉ trong một tiếng đồng hồ đúng vậy không? Cầu cho chàng sẽ gặp nhiều điều may mắn. Chàng biết rằng chia tay chàng, ta sẽ vô cùng đau khổ, có thể sự đau khổ của ta sẽ không kém với sự dằn vặt mà chàng đã phải chịu đựng trong suốt thời gian qua. Mặc dù nếu chàng ở lại đây sống với ta, chàng sẽ trở thành bất tử, không bao giờ biết đến cái chết, chàng cũng không cần phải vất vả làm việc để nuôi bản thân, nuôi gia đình, nhưng chàng lại mong muốn được nhìn thấy vợ mình, được lặp lại nàng ấy sau bao nhiêu năm xa cách. Tình yêu chàng dành cho vợ, nỗi khát khao được trở về cùng gia đình lớn hơn bất kì một sự cám dỗ nào. Ta chỉ biết nói rằng, vợ chàng là một phụ nữ may mắn vì có được tình yêu của chàng. Ta thừa nhận rằng mình không cao quý như nàng ấy bới nàng ấy đã phải chịu đựng quá nhiều trong thời gian chàng đi vắng. Mà sánh về sắc đẹp và sự duyên dáng thì ta cũng không bằng nàng ấy. Thôi, chàng hãy chuẩn bị đi đi, cứ tiếp tục thế này chắc ta không thể chịu đựng được nữa.
Ulysses nói với nữ thần:
- Hỡi nữ thần, hỡi nữ hoàng của hòn đảo, cầu xin nàng đừng giận
ta, cũng đừng căm ghét ta. Ta là người biết rõ hơn ai hết rằng nàng Penelope dù
có khôn ngoan, sắc sảo nhưng không thể so sánh với nàng về sự duyên dáng và vẻ
đẹp bên ngoài. Nàng đẹp và quyến rũ hơn Penelope. Nàng ấy là người trần mắt thịt,
sẽ già đi, nhan sắc sẽ phai tàn, còn nàng thì không bao giờ biết đến tuổi già
hay cái chết. Mặc dù vậy, ngày nào ta cũng muốn được quay trở về nhà, được nhìn
thấy vợ con, những người dân trên hòn đảo của mình. Nếu có một vị thần nào đó
vì ghét ta mà đày ta xuống địa ngục tăm tối thì ta vẫn sẽ chịu đựng, chờ đợi cơ
hội quay trở về nhà. Ta đã phải chịu đựng quá nhiều điều vất vả, quá nhiều đau
khổ rồi, vì vậy chẳng có gì có thể khiến ta thay lòng.
Ngày hôm sau, Calypso mang đến cho
Ulysses những đồ dùng của thợ mộc. Chàng chặt những cây gỗ lớn, đóng một chiếc
bè thật chắc. Xong xuôi, nữ thần chất đầy đồ ăn, thức uống xuống bè cho chàng rồi
bịn rịn chia tay chàng dũng sĩ thân yêu đã cho nàng bảy năm trời hạnh phúc.
Ulysses giương buồm và một cơn gió thuận đưa chàng ra khơi. Mặc dù chàng hoàn
toàn có thể sống bất tử cùng với một nữ thần xinh đẹp nhưng chàng đã chọn gia
đình, quê hương. Chàng biết, ra đi lần này nếu may mắn, chàng có thể quay trở về
đoàn tụ với gia đình, bằng không chàng sẽ phải chết. Tuy nhiên, Ulysses đã quyết
tâm và không gì có thể thay đổi được quyết định của chàng.
CHƯƠNG 6: ULYSSES BỊ ĐẮM THUYỀN VÀ TỚI PHAEACIA
Sau khi Ulysses rời khỏi đảo của nữ
thần Calypso, thời tiết trở nên thuận lợi lạ kì. Những cơn gió tốt lành thổi
trên biển nên tạm thời chuyến đi của Ulysses chưa gặp bất cứ khó khăn nào.
Chàng ngồi trên bè, kệ mặc nó trôi đi theo chiều gió, tuy nhiên, đi được một
quãng đường khá xa nhưng chàng vẫn không nhìn thấy đất liền hay bất cứ con thuyền
nào. Vào ban đêm, chàng phải hạn chế ngủ để trông chừng những con sóng lớn,
luôn cầm chặt bên tay trái như nữ thần Calypso đã dạy chàng. Chuyến hành trình
của chàng diễn ra bình yên vô sự trong vòng mười bảy ngày, sang ngày thứ mười
tám, chàng nhìn thấy những đỉnh núi cao của một hòn đảo được gọi là Phaeacia.
Chàng khấp khởi mừng thầm vì cuối cùng mình cũng đến được đất liền dù chàng
không biết hòn đảo đó là của ai. Đúng lúc đó thì thần biển nhìn thấy chàng và
thần nhớ lại chàng đã chọc mù mắt của con trai mình là Cyclops như thế nào. Thần
đùng đùng nổi giận vung đinh ba đập mạnh xuống nước làm cho sóng bão lại nổi
lên ầm ầm: những đám mây đen ùn ùn kéo đến trên bầu trời và sấm chớp nổi lên
sáng rực cả một góc trời. Ulysses kinh hoàng khi nghĩ đến cảnh có thể mình phải
bỏ mạng nơi này. Chàng ước gì giá như chàng chết đi khi bị quân thành Troy vây
xung quanh trong lúc đang cố gắng bảo vệ thi thể của Achilles. Thà chết như vậy,
chàng còn được mọi người biết đến, còn được chôn cất và được nằm bên cạnh bạn
bè. Nhưng nếu bây giờ, chàng bị chết đuối thì hồn ma của chàng sẽ mãi mãi
phải lang thang một mình ở vùng đệm của thế giới người chết giống như hồn ma của
Elpenor. Chàng rùng mình khi nghĩ đến điều đó và gần như mất hết hi vọng. Chàng
không sợ chết nhưng lại lo cho số phận của hồn ma của mình sau khi chết. Chàng
không chịu được cảnh cô đơn phải lang thang một mình mà không được nói chuyện với
những người xung quanh dù chàng biết họ đang ở rất gần mình.
Trong lúc chàng đang mải suy nghĩ những
cơn gió lớn làm gẫy cột buồm của chiếc bè, buồm và cột rơi xuống biển. Thật
không may, sóng biển cùng kéo chàng dũng sĩ bất hạnh của chúng ta xuống sâu dưới
lòng đại dương. Đó chính là chủ ý của thần biển ởồi thân quyết tâm giết chết
Ulysses trả thù cho con trai. Sau một hồi vật lộn với sóng biển, cuối cùng
chàng cũng ngoi lên được mặt nước và cố gắng bơi đuổi theo chiếc bè rồi trèo
lên trên, bám chặt lấy hai thành bè. Như vậy vẫn chưa hết, mặc dù chàng đã ngồi
được lên trên bè nhưng những cơn gió biển vẫn đẩy chiếc bè của chàng tiến lên,
lùi xuống giống như một chiếc lông vũ. Đúng lúc đó thì nữ thần biển Ina xuất hiện.
Nàng cảm thấy thương cảm cho con người tội nghiệp kia nên đã ngoi lên mặt nước
giống như con chim mòng biển ngoi lên rũ khô cơ thể sau khi vừa ngụp xuống dưới
nước tìm thức ăn. Nàng an ủi chàng và cho chàng một chiếc khăn rồi nói:
- Hãy cởi hết quần áo ra và quấn chiếc khăn này xung quanh ngực.
Sau đó, chàng hãy nhảy xuống nước và bơi cho đến khi tới được đất liền thì hãy
ném chiếc khăn trở lại đại dương bao la rồi quay đầu đi. Chàng hãy ghi nhớ những
gì ta vừa nói bởi nếu làm theo đúng chỉ dẫn của ta, chàng sẽ có thể tai qua nạn
khỏi.
Ulysses bắt lấy chiếc khăn và quấn quanh
ngực như lời nữ thần biển vừa nói, tuy nhiên chàng quyết tâm không rời khỏi chiếc
bè của mình chừng nào những thanh gỗ của nó còn gắn chặt với nhau. Dù sao thì
chàng vẫn cần một phương tiện để nếu may mắn thoát nạn, còn có cái để sử dụng
cho chuyến đi tiếp theo. Chàng nghĩ thì nghĩ vậy thôi chứ chàng hiểu rằng trong
điều kiện thời tiết như thế này, chiếc bè của. chàng khó có thể chống chịu được
lâu. Càng lúc, những tấm gỗ bị đánh ra xa nhau hơn, chàng nắm chặt lấy một tấm
ván, ngồi dạng chân sang hai bên giống như một người đang cưới ngựa. Những cơn
gió dịu bớt đi, nhưng gió bấc đẩy Ulysses trôi lênh đênh trên mặt biển trong
vòng hai ngày, hai đêm. Vào ngày thứ ba, mọi thứ dường như lắng xuống và trở về
trạng thái bình thường vốn có của nó. Đất liền chỉ còn cách chỗ chàng một đoạn
không xa, Ulysses bắt đầu bơi đến đất liền. Chàng phải vượt qua một ngọn sóng
khủng khiếp, ngọn sóng này đánh mạnh vào những tảng đá sắc nhọn gần bờ và nếu
không may bị cuốn theo, chắc chắn cơ thể của chàng sẽ bị tan thành từng mảnh nhỏ.
Trong khi chàng cố gắng nắm lấy một tảng đá thì một đợt sóng biển lại ập đến chực
kẻo chàng quay trở lại biển khơi. Ulyssses phải cố gắng lắm mới có thể bơi ra
khỏi những đợt sóng lớn đó, rồi bơi dọc theo dải đất liền để tìm một nơi an
toàn. Cuối cùng thì chàng cũng đến được cửa sông. Mọi thứ ở đây đều yên bình,
hai bờ sông không thể hiện bất cứ dấu hiệu nguy hiểm nào. Nước của sông khá
nông, Ulysses còn có thể chạm chân xuống đáy sông. Chàng lảo đảo bước ra khỏi
dòng nước chảy hiền hòa và ngất đi khi vừa lên.tới mặt đất. Chàng đã tốn quá
nhiều sức khi phải vật lộn với những con sóng quái ác, gió dữ của biển khơi,
trong khi đó lại không ăn gì hai ngày rồi. Khi đã tỉnh táo trở lại, chàng ném
trả chiếc khăn của nữ thần biển rồi lại gục xuống mệt lử giữa những đám lau sậy
mọc bên bờ sông. Chàng dũng sĩ Ulysses lúc đó ở trong bộ dạng trần truồng, đói
khát giống như một kẻ ăn mày không chốn dung thân. Chàng bò ở giữa hai hàng cây
nhu dày, mọc san sát nhau tạo thành một nơi trú ẩn lý tưởng, giúp chàng tránh
khỏi sự tấn công của gió. Chàng dùng lá ôliu phủ kín cơ thể, một lúc sau người
chàng ấm trở lại và chàng chìm vào trong một. giấc ngủ sâu ngon lành. Chàng ngủ
say đến mức không biết gì đến xung quanh, không còn lo lắng gì đến tình trạng
khó khăn của mình lúc bấy giờ. Đơn giản, chàng chỉ muốn ngủ để lấy sức, sau đó
còn phải tìm chút gì ăn cho đỡ đói bụng.
Trong khi chàng dũng sĩ Ulysses đang
ngủ ngon giấc trong trạng thái trần truồng trên một vùng đất lạ thì nàng
Nausicaa, con gái của đức vua nước Phaeacia (chính là hòn đảo Ulysses vừa đặt
chân đến) có một giấc mơ kì lạ mà bản thân nàng cũng không thể lí giải được.
Trong giấc mơ, Nausicaa gặp một người bạn gái của mình và người bạn đó đã nói với
nàng những điều mà nàng chưa từng nghe tới: “Hỡi Nausicaa, tôi tự hỏi tại
sao mẹ bạn lại có một người con gái quá bất cẩn như bạn nhỉ? Trong nhà bạn có rất
nhiều quần áo, vải vóc cần được giặt giũ trước ngày cưới của bạn nhưng bạn lại
chưa làm. Theo phong tục thì bạn phải tặng quần áo cho những người khách đến
thăm, bạn có nhớ không? Vậy ngày mai bạn hãy đi giặt giũ quần áo ở sông và nhớ
mang theo trang phục dành cho nam giới. Tôi hi vọng bạn sẽ ghi nhớ những gì tôi
vừa nói đấy".
Ngày hôm sau, khi Nausicaa tỉnh giấc,
nàng nhớ lại giấc mơ đêm hôm trước với vẻ ngạc nhiên nhưng có đôi chút tò mò.
Nàng tin rằng đó không phải là một giấc mơ vớ vẩn, mà là một điềm báo dành cho
nàng. Nàng đến gặp cha, hỏi cho cho mượn chiếc xe đẩy để chở quần áo đi giặt
Nàng không nói bất cứ điều gì về ngày cưới của mình bởi nàng chưa có ý định gì
cho chuyện đó. Mặc dù có rất nhiều chàng trai trẻ yêu nàng tha thiết và muốn cưới
nàng làm vợ nhưng nàng không yêu ai trong số bọn họ. Như là sự sắp đặt của số
phận, nàng công chúa xinh đẹp luôn có cảm giác mình đang chờ đợi một người nào
đó mà không phải là một trong số những người đang si mê nàng. Có rất nhiều quần
áo cần được giặt sạch, cha nàng cho nàng mượn một chiếc xe ngựa có khung cao và
vài con la để kẻo xe. Quần áo được chất đầy lên xe, còn thức ăn được xếp vào
trong một chiếc rổ xinh xắn. Nausicaa nắm lấy dây cương, điều khiển những con
ra từ từ tiến về phía trước. Theo sau nàng là rất nhiều người hầu nữ cùng trang
lứa, bởi nàng là công chúa nên không thể đi ra ngoài một mình được. Hơn thế nữa,
không đời nào cha nàng để nàng phải một mình giặt hết số quần áo kia trong khi
số người hầu trong cung điện lên tới con số không đếm được. Họ đến một cái ao
sâu và trong, chảy tràn qua một con đập nước nhỏ. Đây là nơi họ sẽ giặt quần áo
và lội xuống những dòng suối nhỏ để chơi đùa. Các cô gái la hét, cười đùa rộn
rã khiến Ulysses tỉnh giấc. Lúc đó chàng đang ở trong một khu rừng nhỏ nhưng lại
không thể định thần được xem mình đang ở nơi đâu và làm thế nào có thể bò được
tới nơi này. Chàng tự hỏi: "Ta đang ở đâu thế này? Đây có phải là một đất
nước của những người hoang dã, dữ tợn không? Liệu ta có phải đối mặt với những
mối nguy hiểm chết người nữa hay không? Các cô gái kia đang chơi đùa xung quanh
ta và có taêr phát hiện ra sự có mặt của ta bất cứ lúc nào. Liệu có phải họ
chính là những nàng tiên của những đỉnh đồi và những con sông hay những đồng cỏ
nơi đây không? Làm thế nào để có thể giải đáp được ngần ấy thắc mắc bây giờ?".
Ulysses không có quần áo, hơn nữa những
giọng nói kia chắc. chắn là của phụ nữ nên chàng không thể để họ nhìn thấy mình
trong bộ dạng khiếm nhã như thế này được. Chàng vội bẻ một chiếc lá lớn, che
toàn bộ cơ thể trừ đôi chân trần, khuôn mặt hoang dại đầy mệt mỏi vì lạnh và
đói. Tóc và râu của chàng bết lại với nhau, lởm chởm. Không ai còn nhận ra hình
ảnh chàng Ulysses khôi ngô tuấn tú, từng lập được rất nhiều chiến công oanh liệt
cho quân Hi Lạp.
Những cô gái trẻ vừa nhìn thấy một
khuôn mặt lạ nhô ra khỏi cành cây xanh liền hét lên và hốt hoảng bỏ chạy tán loạn
dọc theo bờ biển. Họ sợ rằng người lạ kia là kẻ xấu và sẽ làm hại họ. Chỉ riêng
có Nausicaa là vẫn đứng yên tại chỗ không hề sợ hãi bởi nàng đã được nữ thần
Athene truyền cho lòng can đảm. Ulysses không dám đến gần mà chỉ đứng từ xa cầu
khẩn người con gái xinh đẹp:
- Hỡi nữ hoàng xinh đẹp tuyệt trần! Dù nàng là thần tiên hay
người phàm trần thì tôi cũng xin thể hiện lòng ngưỡng mộ của mình trước sắc đẹp
nghiêng nước, nghiêng thành của nàng. Nếu nàng là một vị thần thì tôi tin rằng
nàng chỉ có thể là nữ thần Artemis, con gái của thần Dớt vĩ đại và tôi thật sự
vui mừng vì đây là lần đầu tiên tôi được gặp một nữ thần dưới vùng đất của con
người. Còn nếu nàng chỉ là con gái của những người bình thường như tôi thì thật
hạnh phúc cho bậc cha mẹ nào có được người con gái như nàng. Chắc chắn cha mẹ
nàng phải tự hào về con gái của họ lắm đây. Mỗi khi đưa nàng đến dự hội hay
khiêu vũ thì trong trái tim họ luôn rộn lên niềm vui sướng ngay khi nàng mới bắt
đầu bước chân vào đại sảnh vì họ sẽ thấy rằng nàng giống như một bông hoa đẹp lộng
lẫy giữa những người con gái khác. Các chàng trai không thể kìm lòng được khi đứng
trước nàng. Họ yêu nàng.và chỉ mong có thể cưới nàng về làm vợ. Họ sẵn sàng tặng
nàng những món quà quý giá nhất để chiếm được trái tim của nàng. Tôi tin rằng
những gì mình nói là hoàn toàn chính xác. Có một lần ở Delos tôi nhìn thấy một
thứ rất đẹp, đó là cây cọ non đặt trên bàn thờ của thần Apollo. Tôi đã đi rất
nhiều nơi, gặp gỡ rất nhiều người nhưng hiếm ai có được vẻ bề ngoài giống như
nàng. Khi tôi nhìn thấy nàng, tôi không chỉ thấy được vẻ đẹp bên ngoài mà còn
thấy được sự đáng quý của tâm hồn nàng. Tôi ngưỡng mộ tâm hồn và trái tim của
nàng dù đây mới chỉ là lần đầu tiên chúng ta gặp nhau. Trước đây tôi đi cùng với
rất nhiều người, nhưng do các điều kiện khách quan và do họ đã hành động sai lầm
nên bây giờ chỉ còn lại mình tôi cô đơn một mình. Trông bộ dạng của tôi lúc này
không khác gì một kẻ ăn xin bẩn thỉu, một tên thuộc tầng lớp thấp đến nỗi những
cô gái khác vừa nhìn thấy tôi đã bỏ đi, không dám nhìn lại. Thế còn nàng, tại
sao nàng lại không bỏ chạy cùng họ? Phải chăng nàng ngạc nhiên đến nỗi không thể
cất bước bỏ đi, hay do nàng chỉ tò mò muốn biết tôi là ai và tôi đang làm gì ở
đây? Tôi không biết nàng đang nghĩ gì nhưng tôi tin rằng nàng là một người con
gái không chỉ xinh đẹp mà còn rất thông minh, dũng cảm. Phong thái của nàng
toát lên hết những phẩm chất tốt đẹp bên trong mà ai nhìn vào cũng có thể cảm
nhận được. Tôi ngạc nhiên trước nàng đấy. Bình thường nàng hoàn toàn có thể khiến
tôi đau đớn về thể xác để tự vệ bới nàng đâu có biết gì về tôi, về những đắng
cay nhọc nhằn mà tôi phải gánh chịu. Tôi đang đứng trước mặt nàng đây chỉ là một
người đàn ông bất hạnh, thấp kém, không một mảnh vải che thân. Hỡi người con
gái xinh đẹp, tôi không biết dùng lời nào để diễn tả ấn tượng và sự khâm phục của
mình dành cho nàng. Ngày hôm qua, vào ngày thứ hai mươi, tôi vừa trốn thoát khỏi
lòng đại dương tối tăm bao la nhưng những con sóng nối tiếp nhau không chịu để
cho tôi yên. Chúng đã khiến tôi ở trong bộ dạng như thế này, rồi lại còn những
cơn gió mạnh đã đẩy tôi trôi dạt tới đây từ đảo Ogygla. Tôi nghĩ rằng một vị thần
nào đó đã đưa tôi lên bờ biển này và cũng rất có thể một vài thế lực xấu xa sẽ
không chịu tha cho tôi mà tiếp tục săn đuổi tôi đến khi tôi không còn trên cõi
đời này nữa mới thôi. Tôi không cho rằng mọi rắc rối đến đây là chấm dứt, các vị
thần đã nói rằng tôi phải vượt qua rất nhiều thử thách nữa mới mong được bình
yên vô sự. Bản thân tôi lại không biết mình còn phải đối mặt với những điều khủng
khiếp nào nữa đây. Hỡi người con gái nhân hậu, xin nàng hãy thương tôi, một kẻ
suốt gần hai mươi năm qua không ngừng phải đương đầu với sóng biển bão tố. Nàng
là người phụ nữ trần tục đầu tiên tôi gặp trong suốt quãng thời gian lênh đênh
với sóng gió của mình đấy. Ít nhất hãy cho tôi một mảnh vải che thân bởi tôi không
thể ở trong bộ dạng này mãi được. Sau đó, xin nàng hãy đưa tôi đến thành phố,
nơi nàng đang sinh sống. Cầu chúc cho nàng được thần linh phù hộ để nàng được
đáp ứng mọi điều trái tim nàng mong muốn. Cầu chúc cho nàng có một cuộc sống
gia đình hạnh phúc, một người chồng tốt, một ngôi nhà xinh xắn. Tôi không biết
thể hiện lòng biết ơn của mình như thế nào ngoài sự chân thành của mình, mong
cho nàng gặp được mọi điều tốt đẹp. Ta nghĩ rằng chẳng có gì mạnh hơn khi trái
tim của một người đàn ông và vợ anh ta đập chung một nhịp. Khi họ hiểu nhau,
chia sẻ mọi khó khăn, vui sướng thì họ sẽ không bao giờ phải chịu cảnh đau buồn,
bạn bè của họ sẽ vui mừng cho họ. Ta tin rằng nàng sẽ có được những điều đó.
- Hỡi người đàn ông lạ mặt kia! - Nausicaa đáp - Nghe chàng nói ta đoán chàng không phải là một kẻ xấu hay ngu ngốc. Chính thần Dớt vĩ đại trên đỉnh Olympus đã ban tặng sự giàu có và thịnh vượng cho con người chúng ta, cho những người tốt và cho cả những kẻ xấu theo ý thích của người. Thần linh đã ban cho chàng một trí tuệ thông minh sắc sảo, tài ăn nói khó ai có thể sánh được. Chàng đã đến thành phố của chúng ta, vùng đất của chứng ta thì ta tin rằng đó cũng là sự sắp đặt của thần linh. Ở đây chàng sẽ không thiếu thốn bất cứ thứ gì chứ đừng nói là quần áo. Chúng ta là những người rất hiếu khách, nếu chúng ta nhận thấy một ai đó có thể trở thành bạn của mình, một người không có ý định làm hại chúng ta thì chúng ta sẽ đối xử rất tốt với người đó, dành tặng cho người đó những thứ quý giá và tốt đẹp nhất. Ta tin chàng nên sẽ đưa chúng về thành phố, giới thiệu chàng với những người thân của ta. Người Phaeacian là chủ của thành phố và vùng đất này. Còn ta, ta là con gái của vua Aleinous, người có trái tim vĩ đại, người mà tất cả những người dân của chúng ta đều có thể tin tưởng và giao phó tính mạng của mình.
Nói xong, nàng gọi đám nô tì đến, giải
thích với họ không có bất cứ sự đe dọa nào ở đây cả. Người đàn ông đang đứng
trước mặt nàng là người tốt, đang gặp vận hạn nên cần sự giúp đỡ của họ:
- Hỡi những người hầu gái tội nghiệp của ta. Tại sao các người lại phải chạy trốn khi nhìn thấy một người đàn ông? Chắc chắn anh ta không phải là kẻ thù của chúng ta nên các ngươi đừng coi anh ta giống như kẻ thù mà sợ hãi, căm ghét. Sẽ không có người nào dám mang chiến tranh tới vùng đất của người Phaeacian đâu bởi chúng ta là những người thân thiết với thần linh, được thần linh yêu mến, che chở. Chúng ta sống trên một vùng đất xa xôi mà không có một người nào tự nhiên tới đây để gây chiến hay giao thiệp với chúng ta. Người đàn ông này đã bị sóng gió đẩy vào đây nên chúng ta phải đối xử tốt với anh ta. Các người nên nhớ rằng tất cả những người lạ và người ăn mày đều do thần Dớt đưa đến, chính vì vậy nếu chúng ta xua đuổi họ, đánh đập họ thì thần sẽ không bao giờ tha thứ cho chúng ta. Nào, hãy mang quần áo, đồ ăn, thức uống đến cho anh ta. Ta chắc rằng bụng anh ta đang sôi lên vì đói.
Những người hầu gái nghe chủ nhân của
mình nói vậy nên cũng vững lòng. Họ không chạy trốn nữa mà gọi nhau quay lại.
Sau đó, họ mang quần áo đến cho Ulysses mặc nhưng ai nấy vẫn có vẻ gì đó rất sợ
sệt, không tự nhiên. Nausicaa không hiểu tại sao họ lại có thể yếu đuối và dễ sợ
hãi đến như vậy. Nàng là con gái của vua, là người thuộc dòng dõi quý tộc nhưng
cũng không đến nỗi như vậy. Nàng buộc họ phải làm theo yêu cầu của nàng. Họ đặt
bộ quần áo mới dành cho Ulysses xuống dưới đất, sau đó đưa cho chàng một lọ dầu
oliu rồi yêu cầu chàng xuống dưới sông tắm rửa sạch sẽ. Trong khi tắm, chàng
dũng sĩ Ulysses nói với các nữ hầu gái:
- Ta nghĩ rằng các nàng nên đứng xa ra trong khi ta tắm và bôi dầu oliu lên người bởi từ lâu rồi thứ dầu này đã trở thành một kẻ xa lạ với làn da của ta. Nếu các nàng ở đây, nhìn ta thì ta sẽ không thể tắm được bởi ta cảm thấy xấu hổ khi ở trong bộ dạng trần truồng giữa những cô gái đẹp như các nàng. Suốt thời gian qua ta phải lênh đênh trên biển, phải chịu sự hành hạ của sóng gió dữ dội nên bây giờ ta không tự tin khi tắm trước mặt người khác.
Thấy vậy, các nữ hầu gái của Nausicaa
tản ra và kể lại chuyện với chủ nhân của mình. Còn lại một mình, Ulysses tận hưởng
quãng thời gian thoải mái, gột sạch lớp muối mặn bao phủ khắp lưng và đôi vai rộng
lớn của chàng. Chàng không nhớ lần cuối cùng mình được tắm trong nước ngọt như
thế này là từ bao giờ nữa, chỉ biết rằng đã rất lâu rồi chàng không được thư
thái như vậy. Sóng gió của biển khơi đã đốt cháy làn da của chàng. Tắm xong,
chàng xức dầu thơm lên người và mặc bộ quần áo mà người con gái còn trinh trắng
đã chưa cho chàng. Trong suốt cuộc hành trình, nữ thần Athene, con gái của thần
Dớt luôn dõi theo chàng nhưng nàng lại không thể trực tiếp đưa chàng thoát khỏi
toàn bộ những chuyện này bởi đó chính là số phận của chàng. Khi chàng tắm rửa
xong, nữ thần khiến cho chàng trở nên tuyệt hơn, mạnh mẽ hơn, phong độ hơn rất
nhiều. Mặc quần áo xong, trông chàng khác hẳn so với lúc trước. Bộ quần áo
chàng mặc trên người là một tác phẩm tuyệt vời của kĩ thuật thủ công khéo léo,
tinh xảo. Chính nữ thần Hephaestus, Pallas Athene đã dạy những phụ nữ ở đây
cách dệt vải, may quần áo và trang trí quần áo sao cho ai nấy nhìn thấy cũng phải
trâm trồ ngưỡng mộ. Vì công chúa Nausicaa làm theo giấc mơ đêm hôm trước, nên
nàng mang theo một bộ quần áo rất đẹp mà khi Ulysses khoác lên trên người, cả
công chúa và những nữ tì đều phải sững sờ bởi lúc đó trông chàng quá đẹp trai
và dũng mãnh.
Sau đó, Ulysses lên bờ, ngồi giữa những
nàng thiếu nữ xinh đẹp. Công chúa Nausicaa không thể rời mắt khỏi chàng, nàng
ngồi ngắm chàng trai lạ từ đầu đến chân và nói với những người hầu gái:
- Hãy nghe này, ta muốn nói một vài điều. Ta tin rằng chính thần Dớt đã đưa người đàn ông này đến vùng đất của người Phaeacian chúng ta. Bình thường làm gì có một người trần nào đến nơi đây. Ta nói vậy có đúng không nào? Ban đầu thì trông chàng chẳng có chút gì khôi ngô, quyến rũ cả mà nói đúng hơn lúc đó chàng giống như một kẻ ăn mày khốn khổ. Nhưng bây giờ thì sao nào? Các ngươi hãy nhìn lại chàng đi, trông chàng có giống một vị thần đang cai quản núi Olympus không? Liệu người đàn ông này có thể được gọi là chồng của ta không? Chàng sẽ sống ở đây và ta chắc rằng ta sẽ làm cho chàng vui vẻ và hạnh phúc. Ta tin rằng đây chính là duyên số, và không hiểu sao mới gặp chàng một lần duy nhất mà trong ta đã có những tình cảm khó diễn tả thành lời. Nhưng thôi, tạm thời gác chuyện đó lại. Bây giờ các ngươi hãy mang thịt và rượu đến cho người lạ đi. Chắc mấy ngày rồi chàng chưa được ăn uống gì cả.
Các nữ hầu gái vâng lời công chúa của
mình. Họ chuẩn bị tất cả mọi thứ rồi mang thịt, đồ uống lại cho Ulysses.
Ulysses ăn uống rất ngon lành bởi đã lâu rồi chàng không biết đến mùi thức ăn.
Chàng không cố tỏ ra là một quý tộc luôn giữ ý tứ trước mặt người lạ, ngược lại,
chàng đang đói nên ăn rất nhanh, ăn nhiều và ăn rất tự nhiên. Công chúa
Nausicaa ngắm người đàn ông lạ trong lúc ăn và trong lòng nàng xuất hiện một thứ
tình cảm đặc biệt. Nàng có cảm giác thứ tình cảm này trở nên mạnh dần theo từng
giây, từng phút.
Cũng trong lúc đó, nàng Nausicaa có
đôi tay trắng muốt có một suy nghĩ khác. Nàng gấp bộ y phục lại, cất vào trong
một chiếc hòm nhỏ, sau đó thắng la vào ách rồi leo lên trên xe. Sau đó, nàng gọi
Ulysses và nói:
- Hỡi chàng trai lạ mặt, hãy lên đây cùng ta và chúng ta sẽ quay về thành phố. Ta sẽ dẫn chàng đến gặp cha mẹ ta và ta tin rằng chàng sẽ biết tất cả những ai thuộc dòng dõi quý tộc của người Phaeacian. Rồi bọn họ sẽ yêu quý chàng, đối xử với chàng như người nhà. Chỉ cần chàng làm theo những gì ta nói thì chắc chắn chàng sẽ trở thành một người đàn ông được kính nể. Khi chúng ta đi ngang qua những cánh đồng và trang trại nơi những thần dân của cha ta sinh sống chàng hãy ngồi cùng những người nữ hầu gái đằng sau xe và ta sẽ dẫn đường. Tuy nhiên, khi đến thành phố nơi có những bức tường thành cao và chắc chắn, chàng sẽ thấy mỗi bên của thành phố có một bến cảng và đường dẫn đến bến cảng rất hẹp. Trên bến cảng, những con thuyền đang đậu ngay ngắn thành hành và từ trên xe chàng có thế nhìn thấy khu rừng của nữ thần Athene, Đó là khu rừng dương rất đẹp nằm cạnh đường đi. Xung quanh từng là những đồng cỏ xanh mướt khiến ta có cảm giác nơi đây chỉ có một mùa duy nhất là mùa xuân. Đó chính là vùng đất của cha ta với một khu đất màu mỡ, trù phú. Chàng hãy ngồi ở đó cho đến khi chúng ta tới thành phố của người Phaeacian của ta và đến nhà của cha ta. Nhưng khi chúng ta đã đến lâu đài, sau đó lên thành phố thì hãy hỏi xin ngôi nhà của cha ta bởi cha ta là một người rất rộng lượng. Tuy nhiên, khi chàng đã vào bên trong đại sảnh, hãy núp vào bóng râm và tìm cách đi thẳng đến phòng lớn nơi mẹ ta đang ngồi. Chiếc ghế của mẹ ta tựa vào một cột lớn, bên cạnh bà là những nữ hầu gái trung thành, sẵn sàng phụ vụ bà bất cứ lúc nào cần thiết. Ngai vàng của cha ta cũng ở ngay bên cạnh ghế của bà. Cha ta vẫn thường ngồi đó uống rượu giống như một người bình thường. Hãy đi qua cha và tới thẳng chỗ mẹ ta đang ngồi và quỳ gối cầu xin bà giúp đỡ. Làm như vậy chắc chắc rằng thời gian chàng có thể quay trở về nhà là rất nhanh cho dù đất nước của chàng có cách xa nơi đây đến thế nào đi chăng nữa. Còn nếu bà thực sự yêu quý chàng, có thể bà còn cất công đến thăm nhà chàng tại đất nước của chàng nữa đấy.
Công chúa Nausicaa nói xong, dùng chiếc
roi da quất nhẹ những con la, ra lệnh cho chúng khởi hành. Họ nhanh chóng tiến
về phía trước, để lại sau lưng những nhánh sông hiền hòa. Nàng công chúa đánh
xe đi phía trước, Ulysses và những người hầu gái theo sau. Mặt trời lặn sau ngọn
đồi lớn cũng là lúc họ tới khu rừng dương nổi tiếng, ngôi nhà thiêng liêng của
nữ thần Athene. Ulysses quỳ xuống cầu nguyện con gái của thần Dớt:
- Hỡi người con gái của thần Dớt vĩ đại, hỡi nữ thần của những
cô gái dũng cảm, không bao giờ biết mệt mỏi. Bây giờ xin nữ thần hãy lắng nghe
những gì tôi nói. Tôi biết khi tôi gặp nạn trên biển, nữ thần đã không nghe thấy
lời thỉnh cầu của tôi. Xin người hãy phù hộ cho tôi để khi đến gặp những người
Phaeacian, họ sẽ nghĩ rằng tôi là một người đàn ông đích thực mặc dù tôi phải
trải qua biết bao gian nan, thử thách. Xin người hãy khiến họ động lòng trước
những gì tôi đã gặp phải, như vậy họ sẽ giúp tôi trở về nhà.
Chàng Ulysses lẩm bẩm cầu nguyện và nữ
thần Pallas Athene nghe thấu những gì chàng nói. Nàng luôn quan tâm và ưu ái
Ulysses vì những phẩm chất tốt đẹp của chàng. Chính vì vậy, nữ thần luôn cố gắng
giúp đỡ chàng hết mức có thể. Tuy nhiên nữ thần lại không thể hiện hình mặt đối
mặt với Ulysses, bởi nàng còn e ngại anh trai của cha mình là thần biển vĩ đại.
Ông nổi giận và định trừng phạt Ulysess cho tới khi nào chàng quay trở về đất
nước của mình.
Trong khi Nausicaa và những nữ hầu
gái của nàng về đến nhà, Ulysses đứng đợi ở gần đền thờ cho đến khi họ vào
trong lâu đài, sau đó chàng đứng dậy và đi bộ vào thành phố chàng vừa đi vừa trầm
trồ ngạc nhiên trước bến càng rộng lớn đầy thuyền và trước sự kiên cố của những
bức tường bao quanh thành. Nữ thần Athene gặp chàng, nàng đóng giả là một cô
gái trần tục và kể với chàng về đức vua Alcinous, vợ của ông là Arete: đây là một
người phụ nữ thông minh, nhân hậu và có sức ảnh hưởng lớn trong đất nước của
mình. Các thần dân kính nể bà giống như một nữ thần. Nữ thần Athene phủ kín
Ulysses bằng một đám mây mù để không một ai trông thấy chàng. Mãi cho đến khi
chàng đi vào trong lâu đài với những bức tường lấp lánh bằng đồng và đến tận đại
sảnh nơi có hàng trăm bức tường của những người đàn ông trẻ tuổi đang cầm đuốc
châm lửa trong bữa tối. Những khu vườn ở đây rất đẹp, với rất nhiều những cây
ăn quả được tưới nước từ những dòng suối chảy từ hai đài phun nước lớn. Chàng đứng
lại để chiêm ngưỡng khung cảnh của khu vườn thật kĩ rồi mới tiếp tục đi qua đại
sảnh tới thẳng chỗ nữ hoàng Arete. Đến đây, nữ thần mới xua tan đám mây, khiến
mọi người ngạc nhiên trước sự xuất hiện bất ngờ của một chàng trai khôi ngô, tuấn
tú. Chàng bước đến quỳ xuống trước nữ hoàng Arete và cầu xin nữ hoàng cho chàng
một con thuyền để quay trở về đất nước của mình. Chàng cùng kể lại tất cả chuyến
phiêu lưu của mình trên biển trong suốt hơn bảy năm trời và những nỗi vất vả của
chàng khi bị thần biển trừng phạt vì đã chọc mù mắt con trai của thần.
Mọi người dọn bàn ăn cho chàng. Trước
khi vua Aicinous và các khách mời của ông về phòng, ông nói rằng người khách lạ
này sẽ được hậu đãi dù anh ta là ai đi chăng nữa và chắc chắn anh ta sẽ lên đường
an toàn trở về nhà. Những vị khách chào từ biệt đức vua và hoàng hậu hiếu
khách. Nữ hoàng Arete nhìn Ulysses và nhận ra rằng bộ quần áo chàng đang mặc
chính là quần áo trong nhà của mình. Ngay lập tức, bà hỏi chàng là ai, tại sao
chàng lại có được bộ quần áo này? Chàng kể lại câu chuyện chàng bị đắm thuyền
và Nausicaa đã cứu chàng, cho chàng thức ăn và quần áo. Khi nữ hoàng nói rằng lẽ
ra công chúa Nausicaa phải đưa chàng về thẳng lâu đài để gặp vua và hoàng hậu
thì chúng trả lời đó là do lỗi của chàng. Chàng quá ngại ngừng và sợ bố mẹ của
Nausicaa có thể sẽ không thích khi nhìn thấy con gái mình về nhà cùng một người
lạ. Đức vua Aleinous đáp lại ông không hề cảm thấy ghen ghét hay nghi ngờ người
đàn ông đang ngồi trước mặt mình. Ngay từ khi nhìn thấy chàng, ông đã có cảm
giác chàng là người tốt, chính trực nhưng do hoàn cảnh xô đẩy, phải lang bạt đến
hòn đảo xa xôi này; Đức vua nói ông sẽ rất vui mừng nếu con gái ông kết hôn với
một người lạ quý phái và lịch lãm giống như Ulysses. Chỉ cần chàng đồng ý thì
ông sẽ tiến hành lễ cưới ngay lập tức và tặng chàng một ngôi nhà đẹp cùng với rất
nhiều đồ vật quý giá khác. Tuy nhiên, nếu người lạ vẫn mong muốn quay trở về
nhà thì ông sẽ ra lệnh cho cận thần chuẩn bị một chiếc thuyền tốt cho chàng.
Ông không muốn ép chàng phải làm bất cứ điều gì, tất cả là do chàng hoàn toàn quyết
định. Đức vua Aicmous là một người lịch lãm, nhã nhặn và tốt bụng; vừa nhìn thấy
Ulysses ông đã có cảm giác chàng thuộc dòng dõi cao quý là một người khỏe mạnh,
khôn ngoan mặc dù chàng chưa nói tên mình là gì. Đức vua rất tôn trọng những
người như thế và thực lòng mong muốn con gái mình có được một đức lang quân như
vậy. Tuy nhiên, không đời nào ông dùng quyền lực hay thủ đoạn ép chàng trai lạ
kia làm theo những gì ông mong muốn. Những người hầu gái đã chuẩn bị cho
Ulysses một căn phòng đẹp với một chiếc giường êm và ấm, những chiếc chăn, đệm
màu hồng tía. Khi nằm lên trên chiếc giường êm, Ulysses không khỏi xúc động bởi
đã gần hai mươi năm nay chàng không biết đến những thứ như thế này. Chàng bồi hồi
nhớ đến vợ, con, nhớ đến quê hương và những gì đầm ấm, thân thương nhất nơi quê
nhà.
Ngày hôm sau, vua Alcinous cử hai
trăm năm mươi chàng trai trẻ đến chuẩn bị một con thuyền tốt nhất với tất cả những
vật dụng cần thiết cho chuyến đi dài. Trong lâu đài, đức vua mở tiệc khoản đãi
chàng với tất cả thịnh tình của một ông vua hiểu khách nhất. Trong bữa tiệc, những
vị chỉ huy ăn tối cùng đức vua, thảo luận về cuộc chiến ở thành Troy, còn các nữ
tì hát vang những bài hát về những dũng sĩ đã chiến đấu anh dũng nơi chiến trường,
khiến cho trái tim của Ulysses đau nhói. Chàng lấy vạt áo lau nước mắt, không
giấu được nỗi xúc động bởi bài hát đã khiến chàng như được quay trở lại thời
gian khi chàng còn đang ở thành Troy. Nhận thấy tâm trạng của khách, vua
Aicmous muốn thay đổi chủ đề nên yêu cầu mọi người ra ngoài trực tiếp tham gia
các môn thể thao ngoài trời như chạy, ném lao và đấm bốc. Con trai của Alcious
đề nghị Ulysses tham gia trò chơi nhưng chàng nói rằng chàng quá buồn nên không
có tâm trí vui chơi. Đối với chàng trai trẻ Euryalus, Ulysses có thể vừa là
thuyền trưởng của một con thuyền buôn, vừa là thương nhân, nhưng lại không phải
là một vận động viên thể thao.
Khi Ulysses còn trẻ và vui vẻ, chàng
chơi thể thao rất giỏi nhưng khi chàng đã quá mệt mỏi với chiến tranh và những
chuyến phiêu lưu trên biển, chàng không. còn hứng thú với những trò giải trí
này. Tuy nhiên, chàng vẫn có thể chứng minh cho mọi người thấy chàng có thể làm
được những gì. Chàng không tin rằng thời gian và chiến tranh đã cướp hết những
khả năng đó của chàng. Chàng nâng một tảng đá lên, tảng đá đó to và nặng hơn tất
cả những tảng đá mà người Phaeacian vẫn thường sử dụng trong các cuộc chơi rồi
nhấc bổng lên, ném ra xa. Sau khi kiểm tra, mọi người thấy Ulysses đã ném tàng
đá ra xa hơn điểm xa nhất mà những người Phaeacian từng ném được với những tảng
đá nhẹ hơn. Sau đó, chàng thách đấu bất cứ người nào dám chạy thi với chàng hoặc
đấm bốc hay bắn cung tên với chàng. Trong số những trò chơi trên, chàng chỉ
không tin tưởng vào khả năng chạy của mình bởi đôi chân của chàng đã bị sóng
gió, biển khơi làm tê cứng. Có thể vua Alcinous nhận thấy rằng bất cứ người nào
dám thách đấu với người khách lạ đều sẽ bị thua nên ông gọi một người chơi đàn
đến, hát một bài hát vui vẻ khiến cho những chàng trai trẻ muốn nhảy múa. Tiếp
theo, ông yêu cầu họ chơi bóng và đề nghị những người lớn tuổi hơn đến gặp gỡ,
tặng quà, vàng và vải vóc cho Ulysses. Ông không bao giờ nghi ngờ về sức mạnh của
Ulysses và bây giờ lại càng củng cố lại niềm tin và sự nhận xét của mình về
chàng dũng sĩ lạ mặt. Đích thân vua Alcinous tặng Ulysses một chiếc két và một
chiếc hòm cùng một chiếc cốc lớn bằng vàng. Hoàng hậu Arete sắp xếp những món
quà rồi cất gọn vào bên trong két trong khi các nữ hầu gái đi tắm cho Ulysses
và sức dầu thơm cho chàng.
Sau khi ra khỏi phòng tắm, chàng gặp
Nausicaa đang đứng ở cổng đại sành. Nàng buồn rầu nói lời tạm biệt với chàng:
- Tạm biệt người khách lạ. Hi vọng chàng sẽ không bao giờ
quên ta dù chàng trở về quê hương của mình bởi chàng còn nợ ta cuộc đời chàng.
Ta biết chàng không bao giờ muốn ở lại đây dù cha mẹ ta có hứa hẹn dành cho
chàng những gì tốt đẹp nhất và ta tôn trọng quyết định đó của chàng. Chàng đi
đường bình an nhé.
- Cầu cho các vị thần phù hộ cho ta, đưa ta thuận buồm xuôi gió quay trở về đất nước của mình. - Chàng đáp lại - Hỡi người con gái xinh đẹp, ta sẽ luôn nhớ tới nàng với sự ngưỡng mộ, tôn sùng. Các vị thần đã run rủi khiến ta gặp được nàng, ta nợ nàng cuộc sống và tính mạng của ta.
Đó là những lời cuối cùng họ nói với
nhau bởi công chúa Nausicaa không dự tiệc cùng mọi người để tiễn đưa chàng. Sau
khi mọi người đã dùng xong bữa tối, người nhạc công mù hát vang bài hát về những
hành động anh hùng của Ulysses khi chàng còn ở thành Troy. Một lần nữa Ulysses
lại khóc vì xúc động. Thấy vậy, vua Alcmous hỏi:
- Chắc chắn bạn thân của chàng đã chết nơi chiến trường đúng
vậy không?
- Tôi là Ulysses, con trai của vua Laertes, tôi chắc chắn rằng
mọi người ở đây đều biết điều đó.
Trong khi họ ngồi yên lặng lắng nghe
câu chuyện của Ulysses, chàng kể cho họ chi tiết về những cuộc hành trình của
mình từ ngày chàng rời khỏi thành Troy cho đến lúc chàng bị đắm thuyền và trôi
dạt vào Phaeacia.
Tất cả câu chuyện chàng kể khiến cho
mọi người thích thú và ngưỡng mộ. Euryaius xin lỗi người khách lạ về thái độ
thô lỗ của mình với chàng và tặng Ulysses một thanh kiếm bằng vàng với chuôi
làm từ ngà voi nạm vàng. Nhiều người khác cũng tặng quà cho chàng và giúp chàng
vận chuyển quà và những thứ khác lên trên thuyền. Ulysses không còn biết nói gì
trước tấm thịnh tình của đức vua, hoàng hậu và những người khác trên đảo. Chàng
bùi ngùi tạm biệt nữ hoàng:
- Hỡi nữ hoàng, cầu chúc cho người một cuộc sống hạnh phúc mãi mãi. Hãy tận hưởng những khoảng thời gian vui vẻ, thư giãn với con cái và những thần dân của người. Cả đức vua Alcinous nữa, hai người thật đẹp đôi bởi hai người đều là những người tốt bụng, hiếu khách.
Sau đó, họ từ biệt nhau. Lúc đó trời
đã tối hẳn, Ulysses theo đoàn người ra bờ biển. Tại đây, năm mươi hai tay chèo
lực lưỡng đã đợi sẵn trên thuyền, Ulysses hăm hở bước xuống thuyền. Chàng vào trong
khoang tối trèo lên chiếc giường đã được chuẩn bị sẵn cho chàng. Các tay chèo
quạt nước và cho con thuyền lướt nhẹ ra khơi. Các thần linh ru cho Ulysses đi
vào giấc ngủ say sưa suốt cả chặng đường cuối cùng trở về quê hương.
CHƯƠNG 7: ULYSSES TRỞ VỀ QUÊ, ĐÓNG GIẢ ĂN MÀY
Khi Ulysses tỉnh dậy, chàng thấy chỉ
còn lại một mình. Chàng đang khoác trên mình một tấm chăn lụa nhưng lại không
biết mình đang ở đâu, còn những người khác bây giờ họ ra sao? Chàng có cảm giác
như mình vừa mới từ biệt vua Alcinous và hoàng hậu Arete cách đây hơn một tiếng
đồng hồ. Chàng đã ngủ quá say và không biết được chuyện gì đã xảy ra trên suốt
quãng đường đi. Thực tế thì khi những tay chèo Phaeacia đưa chàng đến Ithaca, họ
nhẹ nhàng khiêng chàng cùng tất cả những món quà lên trên bờ rồi vội vã quay trở
về nhà ngay. Buổi sáng hôm đó, sương mù phủ kín mặt đất khiến chàng Ulysses của
chúng ta không thể nhìn thấy xung quanh, chính vì vậy chàng không biết rằng
mình đã về đến nhà và chàng đang đặt chân ở ngay chính hòn đảo Ithaca yêu dấu của
mình. Chàng nhảy lên trên một đài phun nước của các nàng tiên nước mà mọi người
vẫn thường gọi là Naiads với hi vọng sẽ nhìn thấy thứ gì đó nhưng chàng lại thất
vọng nhảy xuống. Chàng tuyệt vọng tưởng rằng các tay chèo Phaeacia đã bỏ chàng
lại một mình trên một đất nước xa lạ, chính vì vậy chàng đếm toàn bộ số quà mà
mình được tặng rồi đi tới đi lui trên bờ biển với tâm trạng buồn bã đến cùng cực.
Chàng chẳng biết phải làm gì nữa, nếu thực sự chàng bị bỏ lại nơi đây thì chàng
sẽ hoàn toàn mất hết hi vọng quay trở về nhà. Trong khi đi học theo bờ biển,
chàng gặp một chàng trai trẻ mà qua cách ăn mặc của chàng ta, Ulysses đoán rằng
đó chính là con trai của đức vua. Chàng tiến đến gần hỏi thăm:
- Hỡi chàng trai trẻ, chàng có thể giúp ta một việc được không?
Chàng hãy cho ta biết đây là đâu? Những người nào sống trên hòn đảo này vậy?
Chàng trai trẻ đáp:
- Hỡi người khách lạ, rõ ràng là ông không biết nhiều về vùng
đất này rồi hoặc có lẽ ông đến từ một vừng đất xa xôi. Đây chính là đảo Ithaca
và tôi nghĩ rằng ngay cả những người ở thành Troy cùng đều đã từng nghe thấy
tên của nó.
Thực ra trong lòng Ulysses cảm thấy
vô cùng sung sướng bới cuối cùng thì chàng cũng đã về được tới nhà nhưng sau ngần
ấy năm xa quê, chàng không biết bây giờ mọi thứ có thay đổi hay không và thay đổi
như thế nào, chính vì vậy tạm thời chàng vẫn phải đề phòng. Chàng không biết những
chàng trai trẻ đã trưởng thành sẽ đối xử với mình như thế nào trong khi chàng
chỉ có một mình, không người thân cận. Chính vì vậy, chàng không vội vàng nói
cho chàng trai trẻ biết mình chính là Ulysses, đức vua của Ithaca mà nói rằng
chàng là một người Cretan vừa cập cảng đến đây. Tất nhiên là chàng trai trẻ thắc
mắc tại sao một người Cretan lại một mình đến Ithaca với biết bao nhiêu của cải,
châu báu trong khi bản thân mình lại không biết đây là đâu. Chàng đã nghĩ ra một
câu chuyện để chàng trai trẻ không nghi ngờ. Chàng nói rằng, ở thành Crete, con
trai của Idomeneus đã tìm cách đoạt tất cả những của cải chàng lấy được tại
thành Troy, chính vì vậy chàng đã giết chết anh ta rồi thu dọn tất cả tài sản,
chạy trốn trên con thuyền của những người Phoenican. Những người này hứa sẽ đưa
chàng đến Pylos. Tuy nhiên, sóng biển đã đẩy con thuyền của họ đi chệch sang.hướng
khác và tất cả bọn họ đều lên bờ rồi ngủ qua đêm tại đây. Nhưng khi tỉnh giấc
thì chàng thấy những người Phoenician đã bỏ chàng ở lại và rồi đi lúc nào không
biết. Đó chính là lí do tại sao chàng ở đây một mình và lại không biết vùng đất
mình đang đứng là nơi nào. Tới đây, chàng trai trẻ cười lớn và đột nhiên biến
thành nữ thần Pallas Athene vĩ đại. Nàng nói:
- Chàng quả là một người thông minh, tuy nhiên, chàng lại
không biết rằng chính ta đã giúp chàng khi chàng còn ở thành Troy. Đúng là phía
trước của chàng có rất nhiều rắc rối và chàng không được để bất cứ người nào biết
được thân phận thực của mình bởi chàng có rất nhiều kẻ thù mà kẻ nào cũng rất
hùng mạnh và hiếu chiến. Chàng cẩn thận như vậy là rất tốt, ta tin rằng chàng sẽ
sớm thoát khỏi tất cả những chuyện này thôi.
- Nhưng nữ thần lại không giúp tôi trong khi tôi phải đối mặt
với biết bao nguy hiểm trên biển khơi bao la - Ulysses đáp - Bây giờ thì nữ thần
lại trêu đùa tôi, nhạo báng tôi nữa. Vậy đây có đúng là quê hương của tôi
không?
Nữ thần đáp:
- Ta không thể tranh cãi với anh trai của cha ta là thần biển
vĩ đại. Thần căm thù chàng bởi chàng đã chọc mù mắt con trai thần là Cyclops.
Làm sao ta có thể công khai giúp đỡ chàng trong khi thần biển chính là người có
ý định trừng phạt chàng. Nhưng bây giờ thì chàng hãy lại đây mà xem, chàng đang
đứng trên hòn đảo Ithaca, quê hương của chàng đó.
Uylsses xúc động cúi xuống hôn mảnh đất
thân yêu sau bao nhiêu năm xa cách và cầu khấn nữ thần động Naidas. Sau đó, nữ
thần giúp chàng giấu các thứ quà cáp vào một nơi bí mật trong hang và chỉ cho
chàng cách tiêu diệt những kẻ đến cầu hôn vợ chàng trong khi chàng chỉ có một
mình.
Nữ thần Athene biến Ulysses thành một
người ăn mày rách rưới với làn da đầy nếp nhăn, mái tóc thưa thớt, đôi mắt buồn
u ám giống như một kẻ có số phận bất hạnh. Nhìn chung, trông chàng khác hẳn với
chàng Ulysses dũng mãnh, đẹp trai. Sau đó, nữ thần đưa cho chàng một bộ quần áo
cũ vừa rách nát, vừa bẩn thỉu giống như bộ quần áo chàng mặc khi đột nhập vào
trong thành Troy và cải trang thành kẻ ăn mày để đánh cắp Vật thiêng. Trong bộ
dạng như thế này, không ai có thể nhận ra chàng chính là Ulysses, vua của đảo
Ithaca. Dĩ nhiên, nữ thần cũng không quên đưa cho Ulysses một chiếc gậy, một
chiếc túi để đựng những mẩu thức ăn vụn giống như những kẻ ăn mày khác. Trông
chàng đích thị giống như một kẻ ăn mày khốn khổ, thân xác tiều tụy vì đói ăn.
Tiếp theo, nữ thần bảo chàng đi dọc theo hòn đảo, đến gặp người chăn lợn của
hoàng cung bởi đến thời điểm này anh ta vẫn một mực trung thành với chàng.
Ulysses trở về một thân một mình nên phải hết sức cẩn thận, nếu không tính mạng
của chàng sẽ khó lòng giữ được. Nữ thần bảo chàng hãy ở lại đó cho đến khi nàng
đưa Telmachus hiện đang đến thăm Helen và Meneiaus ở Lacedaemon về nhà cùng
chàng bàn mưu tính kế, thay đổi cục diện. Nữ thần kể cho Ulysses nghe về cậu
con trai ngoan của chàng, về việc Telemachus nóng lòng muốn gặp cha như thế nào
và đang có ý định ra khơi đi tìm tung tích của cha. Nói xong, nữ thần Athene
bay thẳng đến Lacedaemon, còn Ullysses trèo lên những ngọn đồi nằm giữa khu động
lớn và trang trại nơi người chăn lợn đang sinh sống. Chưa bao giờ Ulysses nghĩ
rằng mình lại phải lén lút khi trở về quê hương như thế này, nhưng để đảm bảo
an toàn, để giải quyết mọi chuyện êm đẹp, chàng sẵn sàng chịu nhục. Dù sao thì
chàng cũng đã trải qua biết bao nhiêu gian nan thử thách rồi, thêm một chuyện
này cũng chẳng thể khiến chàng buồn hơn.
Khi Ulysses đến ngôi nhà của người
chăn lợn trên trang trại, chàng thấy anh ta đang ngồi một mình trước cửa. Tên của
người nô lệ này là Eumaeus và đã ở đây làm việc cho chàng từ rất lâu rồi chàng
cũng không nhớ rõ nữa. Eumaeus đang chăm chú tự khâu cho mình một đôi giày từ tấm
da bò. Đây là một người đàn ông rất trung thực, với nhiều đức tính cao quý. Mặc
dù ở Ithaca, anh ta chỉ là một kẻ chăn lợn, một kẻ nô lệ thấp kém nhưng trên đất
nước của mình, anh ta là một hoàng tử cao quý dưới một người và trên muôn người.
Con người này có một số phận không may mắn. Khi anh ta còn nhỏ, một vài người
Phoenicean đáp thuyền đến thành phố của anh, kết bạn với vú nuôi của anh cũng
là một.phụ nữ Phoenicean. Trong số những người này, có một người đem lòng yêu
người phụ nữ kia. Hắn hỏi xem cô ta là ai thì được trả lời đại loại như cô ta
là con gái của một người đàn ông giàu có ở vùng Sidon, tuy nhiên, một hôm có mấy
tên cướp biển đến cướp cô ta đi và bán cô ta cho ông chủ hiện tại. Từ đó đến giờ,
cô ta sống như một kẻ nô lệ và chưa bao giờ biết thế nào là hạnh phúc, thế nào
là vui vẻ. Những người Phoenician hứa sẽ đưa cô ta trở lại Sidon đoàn tụ với
gia đình. Với một phụ nữ nô lệ thì chẳng gì có thể tốt hơn thế . Vậy là người
phụ nữ nhẫn tâm chạy trốn theo những tên thủy thủ Phoenicean mang theo cậu bé
Eumaeus tội nghiệp mà cô ta chăm sóc từ nhỏ. Ngoài ra, cô ta còn đánh cắp ba
chiếc cốc bằng vàng trong nhà của cha anh. Thật không may, trên đường đi người
phụ nữ kia phát bệnh mà chết, còn những tên cướp biển đã bán cậu bé cho vua
Laertes, cha của Ulysses. Mặc dù chỉ là nô lệ nhưng Eumaeus được đức vua coi
như con, đối xử rất tốt. Eumaeus rất yêu quý gia đình ông chủ mình và anh ta
ghét tất cả những kẻ đến cầu hôn đang ngày đêm gây phiền toái cho nữ hoàng và
hoàng tử. Đó là một vài thông tin liên quan đến người chăn lợn trung thành, còn
bây giờ chúng ta hãy hướng sự chú ý của mình vào nhân vật chính trong câu chuyện:
chàng Ulysses.
Khi Ulysses đến gần ngôi nhà, bốn con
chó lớn lao ra sủa inh ỏi. Chắc chắn chàng đã bị cả mấy con chó dữ xông lên cắn
nếu Eumaeus không chạy tới ném đá vào chúng. Không một con chó được nuôi trên
trang trại nào dám đối mặt trực diện với cơn mưa đá như vậy. Eumaeus cất tiếng
như xin lỗi:
- Hỡi người khách lạ! Suýt nữa thì ông mất mạng và lại làm
cho ta có thêm một nỗi đau. Ta đã mang một nỗi đau quá lớn là cái chết của chủ
nhân Ulysses rồi. Nhưng mà xin mời ông vào nhà đi đã.
Mặc dù người khách lạ kia ở trong bộ
dạng rách rưới, bẩn thỉu nhưng Eumaenus không hề coi khinh mà vẫn dẫn khách vào
nhà, mời khách ăn thịt lợn, uống rượu cho đỡ đói. Sau đó, anh kể cho Ulysses
nghe về sự tham lam và kiêu ngạo của những kẻ đến cầu hôn. Eumaenus nói rằng nếu
anh ta có sức mạnh thì anh ta đã giết chết tất cả bọn chúng rồi, những tiếc
thay anh ta chỉ là một người bình thường, lại có một mình nên đành chịu bó tay.
Nghe vậy, Ulysses nói rằng chắc chắn ông chủ của Eumaenus sẽ quay trở về nhà và
kể cho họ nghe một câu chuyện rất dài, ly kì về bản thân mình. Rồi những kẻ gây
rối kia sẽ phải trả giá cho những hành động ngỗ ngược của chúng. Chàng kể rằng
chàng là người Cretan, từng chiến đấu ở thành Troy. Nhưng khi chiến tranh kết
thúc, chàng quay trở về nhà thì bị đắm tàu. May mắn thay, các vị thần đã thương
xót chàng, đưa chàng dạt vào một đất nước xa lạ có tên là Thesprotia. Thật
trùng hợp là khi đặt chân lên hòn đảo, chàng lại biết được tin tức của Ulysses
lúc đó cũng đang ở trên đảo. Chàng vẫn sống và chẳng bao lâu nữa sẽ rời
Thesprotia để trở về Ithaca.
Eumaeus không tin vào câu chuyện này,
rõ ràng người đàn ông lạ kia chỉ nói những điều mà anh ta muốn nghe thôi. Nếu mọi
việc đúng như những gì người ăn mày kể thì lẽ ra Ulysses phải về tới nhà rồi chứ
đâu có biệt tăm, biệt tích như vậy. Tuy nhiên, Eumaeus vẫn đãi Ulysses một bữa
ăn thật thịnh soạn với các món ăn chế biến từ thịt lợn rất hấp dẫn. Dù gì thì
anh cũng không ghét người ăn mày này bởi ở ông ta có một cái gì đó dễ khiến người
khác có cảm tình. Ulysses kể cho Eumaeus và những người nô lệ khác nghe những
câu chuyện về cuộc vây hãm thành Troy cho tới tận đêm khuya. Cách kể chuyện của
Ulysses thật hấp dẫn khiến mọi người ai nấy đều thích thú muốn nghe mãi không
thôi. Câu chuyện Ulysess kể giúp mọi người hiểu rõ hơn về sự ác liệt của chiến
tranh, về những vất vả mà các chiến binh phải chịu đựng. Rõ ràng người đàn ông
này từng tham gia vào cuộc chiến tranh đó, nếu không ông ta không thể kể lể một
cách chi tiết, cụ thể và sống động đến như vậy. Eumaeus có cảm giác ông không
đơn. giản chỉ là một người bình thường nhưng anh ta lại không biết giải thích cảm
giác của mình như thế nào.
Trong thời gian đó, nữ thần Athene đã
tới Lacedaemon và nhẹ nhàng vào trong nhà của vua Menelaus. Mặc dù đã khuya nhưng
Telemachus vẫn thức, chàng không thể nào chợp mắt được và luôn nghĩ về những
chuyện đã, đang và sẽ xảy ra. Nữ thần kể với chàng rằng mẹ chàng buộc phải cưới
một trong những người đến cầu hôn và khuyên chàng nên quay trở về nhà ngay lập
tức, nếu không sẽ quá muộn. Nữ thần Athene cảnh báo Telemachus phải tránh xa eo
biển giữa Ithaca và các hòn đảo khác bởi kẻ thù của chàng đang phục sẵn ở đó,
chỉ đợi chàng đến là giết chết chàng. Khi đến Ithaca, ngay lập tức chàng phải bảo
những người còn lại quay trở về thành phố, còn chàng một mình đi dọc theo hòn đảo
đến gặp người chăn lợn. Nữ thần nhắc Telemachus phải tuyệt đối ghi nhớ lời mình
dặn và làm theo các chỉ dẫn. Sáng hôm sau, Telemachus cùng Pisistratus tạm biệt
Menelaus và Helen để chuẩn bị lên thuyền quay trở về nhà. Hai vị chủ nhà hiếu
khách muốn tặng hai chàng trai một vài món quà quý nên yêu cầu họ nán lại vài
phút. Sau đó, họ đến cho chứa kho báu để lấy đồ. Đến nơi vua của người Atride lấy
hai chiếc cốc bằng vàng và bảo con trai mình là Megapenthes lấy một chiếc bát bằng
bạc. Helen đứng cạnh một chiếc két lớn, bộ váy dài của nàng quét xuống đất,
càng tăng thêm sự thướt tha, duyên dáng và mềm mại của nàng. Nàng quan sát những
tác phẩm thêu tay do chính nàng làm rồi lấy ra một bức thêu đẹp nhất, sáng lấp
lánh như một vì sao và đặt những chiếc còn lại xuống hòm. Sau đó, họ quay trở lại
đại sảnh nơi Telemachus đang đợi. Menelaus ân cần nói với chàng trai trẻ:
- Hỡi Telemachus yêu quý! Ta không biết diễn tả sự sung sướng của mình như thế nào khi gặp cháu ở đây. Ta nợ cha cháu rất nhiều và dù ta có tặng cháu tất cả những gì ta có cũng không thể trả hết món nợ tình nghĩa này. Đây là những món quà ta muốn tặng cho cháu để thể hiện tấm chân tình của mình. Đó là những thứ quý giá nhất, tốt nhất trong ngôi nhà này. Ta sẽ tặng cháu một chiếc bát tuyệt đẹp, nó được làm bằng bạc, trên miệng có dát vàng. Đây là tác phẩm quý của Hephaestuss và người anh hùng Phaedimus, vua của người Sidonian đã tặng nó cho ta khi ta nghỉ chân tại nhà ông. Còn bây giờ, ta tặng lại cho cháu để bày tỏ sự quý mến của vợ chồng ta dành cho cháu.
Người anh hùng Atrides đặt hai chiếc
cốc lên tay Telemachus, còn chàng trai Megapenthes khỏe mạnh bê chiếc bình bạc
sáng chói đặt trước mặt chàng. Tất cả những món quà quý đó chính là tình cảm
quý mến của chủ nhà dành cho chàng trai trẻ. Nàng Helen cũng đến bên cạnh vị
khách trẻ tuổi và dịu dàng nói với chàng:
- Ta cũng muốn tặng cho con món quà này, con trai yêu quý ạ. Mỗi khi nhìn thấy nó, hãy nhớ tới ta nhé. Ta đã mất rất nhiều thời gian và công sức để thêu nên chiếc áo choàng này và ta hi vọng rằng khi nào con cưới, cô dâu của con sẽ đẹp lộng lẫy trong bộ váy áo. Khi quay trở về nhà, hãy bảo mẹ con cất vào trong hòm đợi ngày con báo tin vui. Ta hi vọng con sẽ luôn sống một cách vui vẻ trong ngôi nhà của mình và trên hòn đảo quê hương của con. Chúc con mọi điều tốt đẹp và cho ta gửi lời hỏi thăm tới chị họ Penelope của ta.
Telemachus vừa rời khỏi cửa tòa lâu
đài lộng lẫy, một con chim đại bàng từ trên bầu trời lao xuống cắp một con ngỗng
trắng lớn đang ăn cỏ trên sân. Đám người hầu trên trang trại vừa đuổi theo, vừa
la hét nhưng con đại bàng nhanh chóng lượn về phía tay trái, bay ngang qua con
ngựa của Pisistratus. Tất nhiên, đây chính là một hiện tượng đặc biệt. Nhìn vào
điềm báo này, Helen giải thích ý nghĩa của nó:
- Hãy nghe ta bởi ta sẽ nói ra lời trên tri mà các vị thần muốn ta nói. Ta tin rằng rồi mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp thôi. Con đại bàng kia từ trên đồi lao tới, nơi Telemachus sinh ra và lớn lên, cắp một con ngỗng trắng được nuôi trong nhà đi, điều này có nghĩa rằng Ulysses sẽ quay trở về sau rất nhiều gian nan, thử thách, sau những chuyến phiêu lưu dài và vất vả để trả thù cho những gì vợ con chàng phải gánh chịu. Giờ này, chắc chắn chàng đã về tới nhà và đang reo rắc mầm mống nguy hiểm dành cho những kê gây rối xấu xa. Dù tạm thời chưa thể được hưởng hạnh phúc nhưng cuối cùng sóng cũng lặng, chàng cũng sẽ tiêu diệt được những kẻ tham lam và hưởng một cuộc sống yên bình bên vợ con.
Từ nay trở đi, chúng ta sẽ không còn
được nghe kể đến nàng Helen xinh đẹp và nhân hậu nữa bởi cuộc sống của nàng chẳng
có gì đáng phàn nàn. Menelaus và nàng không bao giờ chết nhưng được các vị thần
đưa đến vùng đồng bằng Elysian xinh đẹp, một nơi hạnh phúc cho tất cả mọi người,.
nơi chiến tranh và phiền toái không bao giờ đến được . Họ sống ở đó trọn đời,
không bao giờ biết đến tuổi già hay cái chết. Sau đó, tại đất nước của nàng, mọi
người tôn sùng nàng giống như một nữ hoàng bởi nàng vừa xinh đẹp, dịu dàng lại
nhân hậu. Hầu như ai cũng yêu quý Helen, muốn được kết bạn với nàng hay ít nhất
là gặp nàng một lần dù chỉ là duy nhất để ngắm dung nhan của nàng. Với Helen,
đó chính là tất cả những gì trong cuộc sống mà nàng mơ ước. Sau bao nhiêu khổ
đau, cuối cùng nàng cũng tìm được hạnh phúc đích thực của mình.
Telemachus cảm ơn Helen về lời tiên
tri tốt lành rồi nhanh chóng xuôi thuyền đến thành phố của ông già thông thái
Nestor. Mặc dù Nestor rất tốt bụng nhưng Telemachus không dám tới gần vị vua
già này bởi chắc chắn ông sẽ muốn giữ chàng ở lại và tìm cách làm chàng vui vẻ.
Ông rất yêu quý Ulysses, cha chàng nên khi gặp chàng, mọi tình cảm tốt đẹp ông
chuyên sang hết cho người con trai của vị dũng sĩ tài giỏi nhất trong số những
dũng sĩ Hi Lạp. Telemachus sợ nếu gặp Nestor, chàng sẽ không thể dứt ra được
trong khi chàng lại cần quay trở về Ithaca ngay lập tức. Chàng lên thuyền của
mình đang đậu ở cảng, trong khi các thủy thủ chuẩn bị ra khơi thì có một người
đàn ông lao nhanh tới, khuôn mặt lộ rõ vẻ hoảng sợ của một kẻ báo thù khát máu.
Không biết có chuyện gì không hay đã xảy ra nữa. Đó chính là Theoclymenus, anh
ta cầu xin Telemachus cho anh ta đến Ithaca bới anh ta vừa giết chết một người
đàn ông tại chính đất nước của mình, kẻ đó đã vô cớ giết chết một trong số những
người em trai của anh. Bây giờ anh em và những người họ hàng của kẻ bi chết
đang đuôi theo, truy lùng anh ta nhằm trả thù cho người thân của mình. Anh ta
nói rằng nếu tiếp tục ở lại đây thì sớm muộn gì anh ta cũng rơi vào tay của những
kẻ kia và chắc chắn chúng sẽ không bao giờ để anh chết một cách dễ dàng. Chúng
sẽ hành hạ anh ta khiến anh ta phải nếm mùi đau đớn cùng cực cho tới tận lúc chết.
Telemachus tự thuyết phục mình chấp nhận người đàn ông này và chào đón anh lên
thuyền rồi tất cả bọn họ ra khơi tiến thẳng về phía bắc. Vừa đi chàng vừa suy nghĩ
xem làm thế nào có thể vẫn về tới Ithaca mà không đi qua chỗ những kẻ gây rối
đang phục sẵn để giết chết chàng. May thay, con thuyền của Telemachus đi qua chỗ
bọn chúng mà không kẻ nào nhìn thấy bởi chàng đi qua eo biển nối Ithaca với những
hòn đảo khác vào ban đêm. Vậy là Telemachus đến được Ithaca một cách an toàn. Vừa
cập bến, chàng yêu cầu những người khác quay trở về thành phố rồi một mình
chàng đến nhà của người chăn lợn trung thành. Người đàn ông xin chàng cho đi
cùng hỏi chàng anh ta nên làm gì ở đây bởi anh ta chẳng biết ai ở đây, lại lạ
nước lạ cái nữa. Telemachus bảo người bạn của chàng có tên là Piraeus đưa người
đàn ông này về nhà và đối xử tử tế với anh ta. Sau khi mọi chuyện được sắp xếp ổn
thoả, chàng đi dọc qua đảo đến thẳng trang trại nuôi lợn của hoàng cung.
Trong khi đó, người chăn lợn cùng
Ulysses đang đốt lửa nấu bữa sáng và nói chuyện rôm rả. Đột nhiên, lũ chó sủa ầm
ĩ và họ nhìn thấy những con chó dữ của trang trại đang vây xung quanh một chàng
trai trẻ. Nhưng lạ thay, bọn chó chỉ sủa lên một hồi rồi im lặng, chúng lại có
vẻ vui mừng chào đón người đàn ông đang tiến về phía ngôi nhà. Người đàn ông đó
không phải là người lạ mà chính là Telemachus, chủ nhân của trang trại này.
Eumaeus nhảy tới chỗ Telemachus với vẻ vui sướng và chiếc bát chàng dùng để pha
rượu và nước rơi khỏi tay mình. Chàng đã lo lắng biết bao nhiêu khi nữ thần
Athene nói rằng lũ người gây rối kia định giết chết Telemachus và chàng đã đứng
ngồi không yên trong khi vị hoàng tử trẻ của mình đang trên đường trở về quê hương.
Người chăn lợn lúc đó vui mừng đến nỗi không thể tự chủ nổi, chàng lao tới, ôm
chầm chàng trai trẻ như cách một người cha chào đón đứa con trai yêu quý của
mình vừa trở về đất nước sau một thời gian dài xa cách. Hai người đứng lại một
lúc để trao đổi thông tin về tình hình trong hoàng cưng. Telemachus cũng đang
lo lắng khi nghe tin mẹ mình đã cưới một trong số những kẻ đến cầu hôn và thực
sự vui mừng khi biết rằng hiện giờ bà vẫn đang kiên nhẫn một mình chống lại những
rắc rối mà bọn người kia gây ra. Telemachus được mẹ nuôi dưỡng và dạy dỗ từ nhỏ
mà không có cha nên chàng vô cũng yêu quý và kính trọng mẹ. Chàng tin rằng mẹ
chàng không bao giờ từ bỏ hi vọng, không bao giờ bỏ cuộc giữa chừng.
Khi Telemachus bước vào bên trong nhà
của người chăn lợn, Ulysses đứng dậy cúi chào nhưng Telemachus bảo người ăn xin
già ngồi xuống và không cần câu nệ. Cả ba người cùng ngồi ăn sáng với thịt lợn
lạnh, bánh mì và rượu. Eumaeus kể cho Telemachus nghe về người ăn xin già đã từng
chiến đấu ở thành Truy. Ông đến Ithaca từ hòn đảo Crete, muốn xin ngủ nhờ ở đây
bởi ông ta không có nhà cửa, cũng chẳng có người thân thích. Telemachus nói rằng
tốt nhất không nên đưa những người lạ vào trong nhà của mẹ chàng bởi chàng
không thể bảo vệ họ khỏi sự độc ác và hung dữ của những kẻ gây rối. Tuy nhiên,
chàng có thể cho người ăn mày quần áo, giày dép và một thanh gươm để ông ta có
thể ở lại trong trang trại. Chàng cử người chăn lợn đến gặp mẹ chàng là hoàng hậu
Penelope và bí mật thông báo với bà rằng chàng đã quay trở về bình an. Chắc giờ
này mẹ chàng đang lo lắng cho con trai của mình, bà đã có quá nhiều điều phiền
toái rồi nên Telemachus muốn mẹ mình giảm bớt đi một mối lo.
Trong lúc đó, những con chó ở trang
trại đang ăn phần thức ăn của mình bỗng gừ gừ, lông dựng đứng lên, đuôi ve vẩy
rồi chạy vào góc trong cùng của ngôi nhà. Bình thường những con chó này hung dữ
là vậy, sao hôm nay lại sợ hãi thế. Telemaehus không hiểu tại sao chúng lại sợ
hãi và chúng sợ điều gì nhưng Ulysses nhìn thấy nữ thần Athene xuất hiện một
mình. Lũ chó này rất khôn, chúng cảm nhận được có một thứ gì đó rất lạ và đáng
sợ đang đến trước cửa nên đã nhanh chóng chạy vào nấp trong nhà. Ulysses bước
ra ngoài gặp nữ thần và nàng yêu cầu chàng hãy nói toàn bộ sự thật cho
Telemachus biết chàng là ai bởi bây giờ họ chỉ còn lại một mình, không sợ ai
nghe trộm. Nói xong, nữ thần dùng cây đũa vàng biến Ulysses trở lại hình dáng
thật của mình trong bộ quần áo của một vị vua hùng mạnh. Nữ thần Athene bảo đây
chính là thời điểm thích hợp nhất để hai cha con nhận nhau, bản thân Telemachus
cũng đang cần chàng để đối phó với những kẻ gây rối đáng ghét đang ngày đêm
hành hạ mẹ con chàng.
Telemachus chưa từng nhìn thấy hoặc
nghe thấy người khác nói đến nữ thần Athene nên tỏ ra vô cùng ngạc nhiên. Chàng
nghĩ rằng người ăn mày kia chắc hẳn phải là một vị thần đang hóa trang thành
người thường để đi tìm hiểu về cuộc sống trên hòn đảo của chàng. Thấy cậu con
trai của mình tròn mắt nhìn, chàng nói:
- Không, ta không phải là thần mà là Ulysses, cha của con.
Telemachus từ thắc mắc, ngạc nhiên đến
vui sướng, hạnh phúc. Chàng không dám tin rằng người đang đứng trước mặt mình lại
chính là người cha của chàng đã xa nhà gần hai mươi năm. Chàng chạy tới ôm chầm
lấy cha khóc rưng rức như một đứa trẻ. Khi cha ra đi chiến đấu, Telemachus còn
quá nhỏ, không nhớ rõ hình ảnh của cha mình, lớn lên lại không được cha dạy bảo,
chăm sóc nên lúc nào chàng cũng khao khát được gặp cha, ôm cha và gọi một tiếng
"cha".
Cuối cùng Ulysses kể cho Telemachus
nghe về chuyến đi của mình trên con thuyền của người Phaeacian và chàng đã giấu
kho báu trong một hang động của Naidas như thế nào. Chàng hỏi con trai xem có tất
cả bao nhiêu kẻ gây rối và làm thế nào có thể đuổi chúng ra khỏi nhà.
Teiemachus nói rằng có một trăm linh tám kẻ gây rối và còn cả tên Medon, người
hầu của chàng cũng tham gia công chúng. Ngoài ra còn có người đánh đàn trong
hoàng cung nữa, cứ mỗi lần mở tiệc ăn uống linh đình là chúng bắt ông ta đàn
hát vui vẻ. Tất cả bọn chúng đều là những chàng trai trẻ khỏe mạnh, kẻ nào cũng
lăm lăm một thanh kiếm bên người nhưng chúng không có lá chắn, không có mũ hay
áo giáp. Nắm được tình hình, Ulysses động viên con trai hãy cố lên. Chàng hy vọng
cùng với sự giúp đỡ của nữ thần Athene, mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp. Chàng bảo
con trai nên về nhà ngay hôm nay để tránh bị kẻ khác nghi ngờ, còn chàng, chàng
sẽ về vào ngày hôm sau trong dáng vẻ của.một kẻ ăn mày. Tuy nhiên, chàng nhắc
Telemachus tuyệt đối không được phản ứng hay chú ý nếu bọn gây rối đối xử với
chàng tồi tệ. Chắc chắn nếu chàng cải trang thành kẻ ăn mày đến xin ăn thì
chúng sẽ nghĩ ra đủ trò tệ hại để trêu trọc chàng nhưng hãy kệ chúng bỏi sau
này chàng sẽ trả lại chúng tất cả những gì đáng ra là thuộc về chúng. Và khi thời
cơ đến, Ulysses sẽ ra tín hiệu cho Telemachus lấy lá chắn, mũ, vũ khí treo trên
những bức tường lớn và giấu vào một nơi bí mật để không kẻ nào trong số những kẻ
gây rối có thể lấy ra sử dụng. Điều cốt lõi là phải giữ bí mật không để ai biết
rằng chàng đã trở về, kể cả Penelope. Nếu qua mặt được những kẻ gây rối kia thì
chúng sẽ bị lửa thiêu cháy. Telemachus phải giữ lại hai thanh kiếm, hai thanh
giáo và hai lá chắn cho chàng và Ulysse. Ngay khi có cơ hội, hai cha con sẽ phối
hợp hành động, tiêu diệt đám người kia.
Trong khi hai người đang nói chuyện,
một người trong đoàn thủy thủ của Telemachus và người chăn lợn đến gặp Penelope
và kể cho nàng nghe về việc con trai nàng đã cập bến an toàn. Nghe thấy điều
đó, những kẻ gây rối lập ngay một hội đồng để thảo luân xem chúng nên đối xử với
Telemachus như thế nào: tên Antinons nói rằng để tránh hậu họa về sau, tốt nhất
hãy giết chết chàng, những Amphinomus và Eurymachus thì cho rằng hãy đợi xem
tình hình thế nào đã, không nên nóng vội sẽ hỏng việc. Trước khi Eumaeus quay
trở về trang trại, nữ thần Athene lại biến Ulysses thành kẻ ăn mày già lôi
thôi, bẩn thỉu.
CHƯƠNG 8: ULYSSES CẢI TRANG THÀNH ĂN MÀY QUAY VỀ LÂU ĐÀI CỦA MÌNH
Sáng hôm sau, Telemachus quay trở về
nhà an ủi mẹ và kể cho bà nghe về quãng thời gian chàng ở cùng ông Nestor và
Menelaus, rồi chàng gặp em họ của bà là nàng Helen xinh đẹp. Tuy nhiên, tất cả
những chuyện Telemaehus kể không khiến cho Penelope thích thú bởi nàng nghĩ rằng
vẻ đẹp nghiêng nước, nghiêng thành của người em họ Helen chính là nguyên nhân
gây ra biết bao điều bất hạnh cho nàng. Chưa bao giờ Penelope yêu quý em họ bởi
nàng nghĩ rằng Helen chỉ đem lại những điều phiền toái cho mọi người xung
quanh. Sau đó, Theoclymenus, người đàn ông Teiemachus đưa về từ Pylos tiên đoán
rằng hiện tại Ulysses đang ở Ithaca và đang suy tính làm thế nào có thể giết chết
những kẻ gây rối đáng ghét kia. Anh ta nói rằng Penelope nên kiên nhẫn chờ đợi
bởi chồng nàng tạm thời chưa thể xuất hiện. Penelope nửa tin nửa ngờ nhưng dù
sao trong lòng nàng vẫn nuôi hi vọng. Nàng nhìn ra ngoài, ngao ngán khi thấy những
kẻ đến cầu hôn vẫn đang vui chơi, ăn uống như thể đây chính là nhà của chúng.
Thấy Telemachus trở về, những kẻ cầu hôn
rất căm tức Chúng vẫn ra vẻ niềm nở với chàng và lại kéo nhau đến cung điện của
cha chàng để bắt mọi người tiếp đãi. Chúng hỏi thăm tình hình của Telemachus
như thể rất quan tâm đến chàng nhưng thực tế trong bụng tên nào cũng đang đợi
thời cơ thuận lợi để giết chết chàng nhằm tránh những rắc rối cho chúng về sau
này.
Trong khi đó, Ulysses trong bộ dạng của
một kẻ ăn xin và người chăn lợn cùng nhau đến gần thành phố. Tại đây, họ gặp
người chăn dê Melanthms là bạn của những kẻ đến cầu hôn. Melanthms là một tên
nô lệ xấc láo và hung tợn, hắn lợi dụng lợi thế của những kẻ cầu hôn coi những
người cùng đẳng cấp không ra sao. Chỉ cần ai đó làm hắn không hài lòng là ngay
lập tức hắn chửi mắng, đánh đập người đó một cách tàn nhẫn. Vừa nhìn thấy người
ăn xin già, hắn đã lăng nhục ông và khuyên ông không nên tới gần nhà của
Ulysses. Hắn còn đá người ăn xin ra ngoài đường và tuyên bố nơi này không cho
phép một kẻ bẩn thỉu và thấp kém như ông đặt chân vào; Ulysses nổi giận đùng
đùng định giết chết kẻ hách dịch này nhưng cuối cùng chàng cũng kiềm chế được.
Nếu chàng ra tay thì thân phận của chàng sẽ bị bại lộ và như vậy mọi kế hoạch
chàng và con trai bàn bạc coi như vô ích. Ulysses giữ nỗi tức giận trong lòng rồi
cùng Eumaeus tiếp tục đến lâu đài. Trong lúc họ đang chần chừ đứng bên ngoài
sân thì một con chó săn ngẩng đầu lên và vểnh tai nghe ngóng tình hình. Đó
chính là con chó săn Argos của Ulysses, con chó khôn ngoan mà chàng yêu quý.
Bây giờ nó đã già lắm rồi và chắc chẳng thể theo chàng đi săn trong rừng được nữa.
Thời gian qua, những kẻ cầu hôn thường dẫn chú chó săn ra để dọa đàn dê, hươu,
nai nhưng Argos dường như hiểu chuyện nên không bao giờ giúp chúng thực hiện được
mục đích của mình. Chú ta nằm đó với vẻ khinh miệt những con người xấu xa đang
hoành hành trong nhà của ông chủ. Nó nằm sâu trong chuồng ra và bò, cạnh đó có
một chiếc giường rộng dành cho những người chăn gia súc. Mãi đến khi những người
nô lệ của Ulysses khuân chiếc giường đi, nó mới chịu ra ngoài. Chú chó Argos nằm
đấy, có thể nó bị bọn ve và kí sinh trùng hành hạ nhưng không ai để ý đến nó.
Sau khi Ulysses đi, nó đã bị bỏ rơi. Khi Ulysses cùng người chăn lợn đang đứng
ngoài sân, nó như cảm nhận được sự có mặt của Ulysses nên đã đứng dậy, ve vẩy
đuôi, cụp hai tai xuống và cố gắng tới gần ông chủ hơn. Tuy nhiên, Ulysses cố dằn
lòng nhìn đi chỗ khác rồi gạt nước mắt để Eumaeus không thắc mắc rồi đi thẳng về
phía trước, vừa đi vừa gọi người chăn lợn:
- Eumaeus ơi! Thật là kỳ lạ. Con chó săn nằm kia trên đống phân dê mà không ai để ý.
Eumaeus đáp lại:
- Đúng vậy, đây chính là con chó của ông chủ tôi, người đã chết
trên một vùng đất xa xôi. Nếu ông được chứng kiến cảnh nó theo Ulysses đi săn
thì ông sẽ còn ngạc nhiên hơn trước tốc độ và sự khôn ngoan của nó. Nhưng từ
khi đức vua đi chiến đấu, nó dường như chẳng hứng thú gì với những chuyện khác
mà chỉ nằm một chỗ, buồn bã giống như người vậy.
Ulysses đi vào trong nhà rồi đi thẳng
tới đại sảnh nơi những kẻ cầu hôn đang vui chơi ồn ã. Còn chú chó Argos đã
thanh thản ra đi vào đúng giờ phút nó cảm nhận được sự trở về của Ulysses sau
hai mươi năm xa cách.
Chú chó khôn ngoan kia nhận ra
Ulysses trong khi ngay cả vợ chàng là Penelope cũng không nhận ra chàng khi đối
diện trực tiếp với chàng. Ulysses ứa nước mắt khi nhìn thấy thi thể của chú chó
săn mà chàng yêu quý nằm trên sân, không ai để ý. Dù vậy, chàng vẫn không thể
làm gì bởi hiện tại chàng đang ở trong bộ dạng của một kẻ ăn mày, chẳng có quan
hệ gì với tất cả mọi thứ nơi đây. Chàng rất buồn trước sự ra đi của.con vật yêu
quí đã cùng chàng trải qua rất nhiều chuyến đi săn nhưng chàng đành bất lực
không thể làm gì để bảo vệ chú chó của mình. Lâu đài, vợ, con và thần dân sẽ lại
thuộc về chàng khi chàng cởi bỏ bộ quần áo rách rưới để trở thành Ulysses đích
thực. Eumaeus đi vào trong nhà còn Ulysses ngồi bên ngoài, chỗ dành cho những
người ăn xin. Telemachus nhìn thấy cha từ trên ghế cao dưới những chiếc cột lớn
nhưng không dám thể hiện cảm xúc, cũng chẳng dám tiến lại gần nói chuyện. Chàng
than trách tại sao cha chàng lại không thể đường hoàng bước vào trong nhà của
ông trong khi tất cả những gì ở đây đều thuộc về ông. Nhưng hơn lúc nào hết,
Telemachus cảm thấy vững tâm hơn bởi chàng biết cha của mình đang ở ngay bên cạnh,
sẵn sàng trợ giúp chàng trong bất kỳ tình huống nào.
Chàng bảo Eumaeus mang một ổ bánh mì
và một miếng thịt lớn đến cho người ăn mày và nói rằng tuyệt đối không được làm
bất cứ điều gì xấu đối với ông. Ulysses để số thức ăn vào trong túi rồi ngồi ăn
uống ngon lành như thể chàng đang rất đói và lâu lắm rồi mới có người hảo tâm
cho chàng nhiều thức ăn như thế. Ăn xong, Ulysses nghĩ rằng chàng nên thử xem
trong số những kẻ đến cầu hôn kia có người nào vẫn còn lương tâm và là người lịch
sự không. Nghĩ xong, chàng bước vào trong đại sảnh và bắt đầu xin ăn giống như
một kẻ ăn mày chuyên nghiệp. Một số kẻ cho chàng vài mẩu bánh mỳ và xương nhưng
Antinous cầm một chiếc ghế lên, ném trúng vai của chàng. Ulysses nguyền rủa kẻ
độc ác:
- Cái chết sẽ đến với mi trước khi mi làm đám cưới.
Nghe thấy vậy, Antinous càng tức giận,
xông vào đánh người ăn mày mặc dù những người khác quở trách hắn ta về hành động
vừa rồi. Rõ ràng, đây là kẻ hung hãn, tàn nhẫn, bất lịch sự nhất và đáng bị trừng
phạt nhất. Nhưng thôi, tạm thời Ulysses gác chuyện này lại một bên bởi chàng
không thể để bất cứ điều gì làm bại lộ thân phận của mình. Nghe thấy tiếng ồn
ào bên ngoài, Penelope bảo Eumaeus đưa người ăn mày đến gặp nàng bởi nàng nghĩ
rằng có thể ông ta sẽ cung cấp cho nàng một vài tin tức quý giá về chồng mình.
Penelope luôn hi vọng Ulysses sẽ trở về và nàng không bỏ qua một cơ hội dù là
nhỏ nhất để hỏithăm tin tức của chồng. Ulysses bảo Eurameus nói với hoàng hậu rằng
chàng đã bị đánh khi vào trong đại sảnh và sẽ không vào trong đó lần nữa để bị
lăng nhục, hành hạ. Khi nào những kẻ cầu hôn rời khỏi nhà, chàng sẽ vào gặp hoàng
hậu Penelope bởi vì chàng không muốn bị chúng lăng nhục hay hành hạ một lần nữa.
Sau đó Eumaeus quay trở về trang trại để trông coi đàn lợn. Trước khi đi,
anh.ta nói với Telemachus rằng ngày mai anh ta sẽ mang lợn đến để nấu bữa trưa
cho những người đến cầu hôn.
Ulysses là một người ăn xin mới trong
thành Ithaca nên những kẻ ăn xin khác cũng không lấy gì làm thích chàng. Chẳng
bao lâu, chàng phát hiện ra mình có một kẻ thù đó là người ăn xin già có tên là
Irus. ông ta đến lâu đài và tỏ ra tức giận khi nhìn thấy người mới đang ngồi ở
bậc cửa. Ông ta nghĩ rằng ông ta là kẻ đứng đầu trong số những người ăn mày ở
đây và không một người ăn mày nào dám chiếm chỗ của ông ta cả. Ông ta hét lớn với
Ulysses:
- Hãy biến đi nếu không ta sẽ lôi nhà ngươi đi đấy. Nào, biến đi trước khi chúng ta cãi nhau bởi như vậy nhà ngươi sẽ không còn đất ăn xin đâu.
- Lâu đài này đủ rộng cho cả hai chúng ta. - Ulysses nhẹ
nhàng đáp lại - Đừng nổi giận với tôi bởi tôi cũng chỉ vừa đến đây được vài
ngày thôi mà.
Iris thách đấu với Ulysses và tuyên bố
rằng ông ta tuyên bố mình không chịu nhường nơi béo bở này cho bất cứ ai, nhất
là một người mới như Ulysses. Trên hòn đảo Ithaca, ông là ông trùm ăn xin và tất
cả những kẻ ăn mày khác đều phải chịu sự phân chia của ông ta. Những kẻ cầu hôn
cho rằng đây chính là một trò tiêu khiển thú vị nên đã đứng thành một vòng tròn
và hứa rằng người thắng cuộc sẽ là chỉ huy bọn ăn mày, đích thân chứng sẽ phong
danh hiệu này cho người đó. Những kẻ xấu xa này luôn lấy đấm đá, đánh nhau làm
thú vui. Chứng sung sướng khi nhìn thấy những kẻ khốn khổ lao vào tấn công nhau
vì miếng cơm, manh áo. Ulysses yêu cầu những kẻ đến cầu hôn phải chơi đẹp và
không can thiệp trong khi hai người giao đấu. Sau đó, chàng cởi áo ra để lộ đôi
vai lực lưỡng và buộc gọn chiếc quần rách rưới để lộ đôi chân chắc khỏe của một
người đã dạn dày sương gió. Thấy vậy, Irus bắt đầu run rẩy nhưng Antinons buộc
ông ta phải chiến đấu. Irus lao vào Ulysses, đánh vào vai của chàng nhưng
Ulysses tránh được khiến ông ta ngã dúi xuống đất, miệng chảy máu. Rõ ràng kẻ
ăn mày này không phải là đối thủ của chàng, đấy là chàng còn chưa dùng hết sức,
nếu không ông ta đã chết ngay lập tức rồi. Ulysses kéo người ăn xin già ra khỏi
cửa rồi đập đầu ông ta vào bức tường trên sân trong khi những kẻ cầu hôn cười
sung sướng. Sau đó Ulysses dũng cảm nói với Amphmomus rằng tốt hơn hết là anh
ta hãy về nhà nếu không khi Ulysses trở về thì dù có cố gắng cũng khó
lòng.thoát được. Thực sự, Ulysses không phải là kẻ hiếu chiến, chàng muốn mọi
chuyện được giải quyết một cách êm đẹp trong hòa bình. Chàng đã quá mệt mỏi với
chiến tranh rồi và nếu những kẻ cầu hôn tự nguyện rút lui thì chàng cũng bỏ
qua, không tính toán.
Vào lúc xẩm tối, Ulysses to tiếng với
những người hầu gái của Penelope vì dám lăng nhục chàng. Sau ngần ấy thời gian,
mọi chuyện đã thay đổi hoàn toàn, hòn đảo bình yên của chàng không còn giữ được
trật tự của nó. Bây giờ ngay cả những kẻ hầu và những tên nô lệ cũng hoành hành
ngang ngược, không coi ai ra gì. Các nữ hầu gái quá ngượng nên chạy thẳng về phòng
của mình nhưng Eurymachus ném một chiếc ghế mà hắn ta tiện tay nhặt lên gần đó
về phía chàng để thị uy. Hắn cho rằng người ăn xin kia chỉ là một kẻ thấp kém
nên sẽ chẳng dám làm bất cứ điều gì trái ý hắn. Tuy nhiên, Ulysses tránh được
và chiếc ghế lao trúng vào đầu của một người phục vụ, khiến anh ta bất tỉnh
nhân sự tại sảnh trong lâu đài ngổn ngang nào là chén, bát rồi đồ ăn, thức uống...
Bản thân những kẻ cầu hôn cũng đã quá mệt mỏi vì sự lộn xộn và tiếng ồn. nơi
đây nên kéo nhau về nhà ngủ. Chúng đã vui chơi, đã ăn không ngồi rồi quá lâu
nên cũng mất dần hứng thú về những chuyện ăn chơi trác táng này. Lúc đó, chỉ
còn lại Telemachus và Ulysses trong phòng. Hai cha con cất toàn bộ số vũ khí,
lá chắn, mũ bảo vệ, áo giáp treo trên tường trong đại sảnh vào một căn hầm bí mật.
Sau khi hoàn thành công việc Telemachus về phòng ngủ, còn Ulyess ngồi trong chỗ
tối của đại sảnh để đợi Penelope vào. Hai chiếc lò sưởi vẫn đang cháy, phát ra
ánh sáng mờ chiếu rõ một góc đại sảnh. Chàng hồi hộp chờ đợi giây phút được
nhìn thây khuôn mặt xinh đẹp của người vợ chàng vô cùng yêu thương. Dù có biết
bao nhiêu người phụ nữ đẹp đem lòng yêu chàng muốn sống bên chàng suốt đời
trong đó có cả nữ thần Calypso nhưng chàng vẫn luôn nhớ tới người vợ nơi quê
nhà và quyết tâm quay trở về đoàn tụ với nàng.
Những người hầu gái của Penelope kẻo
nhau vào trong đại sảnh dọn dẹp, họ cười nói vui vẻ như thể chẳng có chuyện gì
xảy ra. Tất cả những người này đều đem lòng yêu những kẻ đến cầu hôn đẹp trai
và một trong số những kẻ đó là Melantho, kẻ buộc Ulysses ra khỏi cung điện đến
ngủ tại lò rèn của một người thợ rèn trong thành phố. Hắn đe dọa, nếu chàng
không đi hắn sẽ dùng đuốc đốt cháy chàng. Penelope nghe thấy Melantho người mà
chính nàng đã tự tay nuôi dưỡng, đang lăng nhục người ăn mày khốn khổ hèn la mắng
hắn ta. Nàng quay sang yêu cầu một nữ hầu gái mang ghế đến để Ulysses ngồi. Khi
Ulysses đã ngồi xuống, nàng hỏi xem chàng là ai, tại sao lại đến nơi đây. Đáp lại
Ulysses ngợi ca vẻ đẹp kiêu sa của nữ hoàng. Dù đã hơn hai mươi năm trôi qua
nhưng nàng vẫn còn rất trẻ so với tưổi và vẫn giữ được những nét đẹp trời ban.
Tuy nhiên, chàng tránh không trả lời câu hỏi của nữ hoàng về thân phận của
mình. Nữ hoàng khăng khăng yêu cầu người ăn mày trả lời câu hỏi của nàng bởi đó
là điều đầu tiên mà mọi người thường muốn biết khi gặp một người lạ. Không thể
lảng tránh được sự khôn ngoan sắc sảo của nữ hoàng, Ulysses bèn trả lời rằng
chàng là hoàng tử của người Cretan, là em trai của Idomeneus nhưng không tham
gia cuộc chiến ở thành Troy. Khi còn ở Crete, chàng đã gặp Ulysses khi Ulysses
đang trên đường đến thành Troy và mọi người trong cung điện đã tiếp đón chàng
hai tháng liền. Penelope bật khóc khi nghe người lạ nói rằng ông ta đã gặp chồng
mình nhưng đã có rất nhiều người kề những câu chuyện giả về Ulysses nên nàng
chưa dám tin. Nàng hỏi xem Ulysses mặc đồ gì và có những người nào đi cùng.
Penelope không muốn phải nghe những thông tin thiếu chính xác về người chồng
yêu quý đã xa nhà hai mươi năm qua mặc dù nàng không thể giấu được xúc động khi
có ai đó nhắc tới chồng.
Người ăn mày nói rằng Ulysses mặc một
chiếc áo dài màu hồng tía, có một chiếc trâm bằng vàng với hai ghim đính an
toàn (đó là những đồ vật thường được sử dụng vào thời bấy giờ). Hơn nữa, trên mặt
trâm (brooch) có hình một con chó săn giữ một con Paron đang vùng vẫy chân trước
(có nhiều brooch đã được tìm thấy trong những nấm mộ của người Hi Lạp). Phía
đuôi áo choàng, Ulysses đeo một smock sáng lấp lánh, phẳng và óng ánh giống như
vỏ củ hành. Có thể nó được làm bằng lụa và những người phụ nữ cứ nhìn thấy là
trầm trồ ngưỡng mộ. Đi cùng Ulysses là một người hầu có tên là Eurybates, đó là
một người đàn ông có vai tròn, da màu nâu bóng.
Tất cả những gì người ăn mày nói đều
hoàn toàn chính xác, vì vậy Penelope tin ngay. Nàng lau nước mắt, bùi ngùi nhớ
lại ngày nàng đưa cho chồng chiếc brooch và tự tay may cho chàng bộ quần áo
chàng mặc lúc lên đường. Nàng vẫn nhớ đến từng chi tiết trên những đồ vật đó,
nhớ từng lời nói, cử chỉ của chàng trước lúc ra đi. Bây giờ thì nàng tin rằng
người lạ đang ngồi đối diện mình đã gặp Ulysses và ông ta lặn lội đến đây đề gặp
nàng và thông báo rằng trong những chuyến phiêu lưu của mình ông ta đã nghe được
một số tin tức của Ulysses và điều quan trọng là chàng vẫn còn sống mặc dù toàn
bộ những người đi cùng đều đã chết. Nàng cũng được biết Ulysses phải trải qua rất
nhiều thử thách mới có thể quay trở về nhà đoàn tụ với gia đình. Chàng cũng đã
đi đến vùng Dodona ở phía Tây Hi Lạp để xin lời khuyên từ phía cây sồi già
thiêng của thần Dớt, cây sồi thì thầm, chàng nên quay trở về nhà như thế nào: về
một cách đường đường chính chính, công khai cho mọi người biết hay về một cách
bí mật. Nhưng dù có chuyện gì xảy ra thì chắc chắn Ulysses sẽ trở về trong năm
nay.
Penelope có cảm giác trái tim mình sắp
nhảy ra khỏi lồng ngực vì hồi hộp tuy nhiên nàng vẫn không thể tin vào một tin
quá tốt lành như vậy. Qua bao nhiêu chuyện xảy ra, Penelope không dám nghĩ rằng
rồi mọi chuyện sẽ trở nên tốt đẹp. Mặc dù vậy, nàng bảo vú già Eurycleia rửa
chân cho người ăn mày bằng nước ấm để tỏ lòng biết ơn ông. Đây cũng chính là
cách người Hi Lạp thường dùng để thể hiện lòng hiếu khách của mình đối với những
người đến thăm nhà. Ulysses quay mặt đi đế tránh ánh sáng từ lò sưởi chiếu vào
bởi người vú già nói rằng trông chàng rất giống ông chủ của bà. Dù hiện tại
chàng đang mặc bộ quần áo rách rưới, bẩn thỉu nhưng bà vẫn cảm nhận thấy ở người
ăn mày cái gì đó rất quen thuộc. Trong khi rửa chân cho người ăn mày, vú nhận
ra vết sẹo dài trên chân Ulysses do bị lợn rừng tấn công trong lúc chàng đi săn
với anh em họ cách đây rất lâu rồi, vào thời chàng chưa lập gia đình. Thảo nào
ngay từ khi nhìn thấy người ăn mày, bà đã có cảm giác thân thuộc như đã quen từ
rất lâu rồi. Bây giờ thì chàng không thể chối cãi được, bà đã nhận ra chàng
chính là Ulysses, là ông chủ của bà, cũng là người bà đã nâng niu chăm sóc từ
lúc chàng mới lọt lòng cho đến khi chàng trưởng thành. Bà thầm gọi tên Ulysses
mắt rơm rớm nước mắt vì xúc động. Ngay lập tức, Ulysses dùng tay bịt miệng vú
Eurycleia và giải thích rằng nếu thân phận của chàng bị lộ thì những kẻ đến cầu
hôn sẽ lao tới giết chết chàng. Chàng cũng đâu muốn lén lút về nhà nhưng vì an
toàn của cả gia đình, vì thời cuộc chàng buộc lòng phải che giấu thân phận.
Eurycleia gọi chàng là con trai và hứa sẽ im lặng, không nói cho bất cứ ai kể cả
Penelope về sự trở về của chàng. Sau đó bà đi lấy thêm nước nóng để rửa chân
cho Uiysses bởi vì vừa nãy bà quá ngạc nhiên khi nhìn thấy vết sẹo nên đã buông
tay ra khiến chân của Ulysses rơi xuống chậu, nước bắn tung tóe ra ngoài. Đã lâu
lắm rồi vú già Erycleia mới cảm thấy vui vẻ như vậy, đột nhiên bà trở nên linh
hoạt, nhanh nhẹn hơn hẳn.
Sau khi Ulysses trở ra, Penelope nói
với người ăn mày rằng dù đã cố gắng hết sức nhưng không thể cầm cự hơn được.
Nàng đã tìm đủ mọi cách để kiểm soát tình hình và bây giờ nàng không thể từ chối
việc kết hôn với một trong những kẻ gây rối ngoài kia được. Ulysses đã đề lại
trong lâu đài một cây cung lớn của vua Eurytus mà rất ít người có thể lên được
cung tên, ngoài ra chàng cũng để lại mười hai chiếc rìu sắt, mỗi chiếc có một
vòng tròn mở ở trên lưỡi rìu. Những chiếc rìu này cũng có mặt ở Laceclaemon,
nơi Helen sinh sống, chính vì vậy chúng ta đều biết được hình dáng và đặc điểm
của chúng. Khi còn ở nhà, Ulysses thường xếp mười hai chiếc rìu thành một đường
thẳng rồi bắn cung để mũi tên xuyên qua mười hai lỗ trên mười hai lưỡi rìu đó.
Vì vậy, Penelope định ngày hôm sau sẽ mang cây cung và những chiếc rìu ra trước
toàn thể những kẻ đến cầu hôn và hứa sẽ cưới bất cứ người nào có thê giương
cung bắn tên qua mười hai lỗ trên mười hai chiếc rìu. Nghe Penelope tâm sự
xong, người ăn mày nói:
- Tôi nghĩ rằng Ulysses sẽ có mặt ở đây trước khi những kẻ đến cầu hôn kịp giương cung lên.
Penelope về phòng nghỉ, còn Ulysses
ngủ ở phòng ngoài của ngôi nhà. Đêm hôm đó, Ulysses không ngủ mà trằn trọc suy
nghĩ xem mình nên làm thế nào để tiêu diệt tất cả những kẻ đến cầu hôn đã gây
đau khô cho vợ con chàng. Đúng lúc đó, nữ thần Athene xuất hiện, an ủi chàng và
tiên đoán rằng rồi mọi chuyện sẽ tốt đẹp, Ulysses hãy chợp mắt một lát để lấy sức
mai còn chiến đấu. Sáng hôm sau, Ulysses tỉnh dậy và cầu nguyện thần Dớt, xin
thần ban cho chàng một tín hiệu tốt lành. Nếu có sự giúp đỡ của thần thì dù có
khó khăn đến đâu, chàng cũng có thể vượt qua để giành chiến thắng. Ngay sau đó,
thần Dớt đáp lại lời cầu nguyện của Ulysses: đầu tiên là một hồi sấm vang trời
tưởng như trái đất này nổ tung, sau đó là giọng nói của một người phụ nữ ốm yếu,
già nua đang ngồi nghiền ngô làm bánh mì cho những kẻ cầu hôn. Tất cả những phụ
nữ làm việc liên quan đến cối xay đều đã hoàn thành nhiệm vụ của mình và đi ngủ,
chỉ còn người phụ nữ này vẫn phải vật lộn với cối xay, bởi trọng lượng của cối
quá nặng đối với bà. Bà không thể đi ngủ vì chưa xay hết số ngô của mình. Bà cầu
nguyện sự cứu giúp của thần Dớt:
- Hỡi thần Dớt vĩ đại, người đứng đầu trong thế giới thần linh và con người. Tiếng sấm của người thật to và ròn rã. Xin người hãy chiếu cố đến lời cầu nguyện của con bởi con đúng là một người phụ nữ bất hạnh. Cầu cho đây là ngày cuối cùng những kẻ đến cầu hôn được ăn uống trong nhà của Ulysses. Chúng đã khiến đầu gối của con như muốn rời ra vì lao động cực khổ, chúng làm suy kiệt sức lực của con chỉ vì những cuộc ăn chơi vô độ của chúng. Đó là những kẻ xấu xa, độc ác, chỉ biết hưởng thụ thành quả lao động của người khác. Chúng cậy đông, cậy khỏe bắt nạt đàn bà con gái, khiến cho hoàng cung Ithaca chìm trong những chuỗi ngày u ám.
Nghe thấy lời cầu nguyện đó, Ulysses
vui mừng khôn xiết bởi chàng nghĩ rằng đây chính là dấu hiệu may mắn.
Một lát sau, những người phục vụ lại
tiếp tục làm việc, còn Eumaeus mang mấy con lợn đến làm thịt. Người đàn ông này
luôn đối xử tử tế với người ăn mày, không như tên Melanthius chỉ mang những con
dê đến thôi nhưng lại rất xấc xược, chẳng coi ai ra gì. Người chăn bò tên là
Philoetius cũng vừa mới đến, anh ta căm ghét đám người đến cầu hôn và nói chuyện
nhã nhặn với người ăn xin tội nghiệp. Cuối cùng là đám người cầu hôn lũ lượt
kéo đến tụ tập tại phòng khách để ăn chơi phá phách. Bàn tiệc lại được dọn ra
như lệ thường, Telemachus kê một chiếc bàn và một chiếc ghế ngay cạnh cửa ra
vào cho ông lão ăn mày ngồi rồi ra lệnh cho người hầu mang thức ăn và rượu đến
cho ông. Chàng bảo rằng dù là ăn mày nhưng ông ấy là người chính trực, đáng
quý, xứng đáng được mời ngồi ăn cùng tất cả mọi người giống như một người
khách. Hơn nữa, chính chàng là chủ nhà ở đây, chàng hoàn toàn có quyền quyết định
sẽ mời ai dùng bữa mà không cần người khác chỉ giáo. Thấy vậy, một tên trong
đám cầu hôn là Ctesippus nói:
- Ông ta xứng đáng được mời ăn uống giống như một vị khách ư? Được rồi, ta đồng ý. Về phần mình, ta sẽ dành cho ông ta một món quà khác nữa và như vậy ông ta sẽ được phần nhiều hơn so với những người khác.
Nói xong hắn ta nhặt một chiếc chân
bò lên và lùng hết sức ném về phía Ulysses. Ngay lúc đó, Ulysses né sang một
bên và chiếc chân bò lao thẳng vào tường. Lũ người cầu hôn luôn như vậy, chẳng
bao giờ cư xử đúng mực với bất cứ ai. Rồi thế nào chúng cùng sẽ bị trừng phạt
thích đáng. Telemachus không thể chịu đựng được hành động đó, chàng mắng
Ctesippus, bảo hắn ta là kẻ thô lỗ. Những tên khác thấy vậy hèn bò lăn ra cười
với vẻ sung sướng rồi sau đó lại khóc giống như những kẻ điên loạn. Chúng không
hiểu sao chúng lại như vậy, chỉ có một người duy nhất là Theoclymenus người có
khả năng tiên tri biết được. Số phận đã định sẵn, tất cả những kẻ đến cầu hôn đều
là những kẻ xấu số và sẽ chết trẻ. Điềm gở ở đây là chúng luôn cười nói hớn hở
mà chẳng có lý do chính đáng nào cả. Theoclymenus cảm thấy khó chịu trước hành
động của những kẻ kiêu ngạo kia nên hét lên:
- Các ngươi cứ cười đi, cứ cười cho thỏa thích đi bởi chẳng
bao lâu nữa các ngươi sẽ không có cơ hội được cười nói. Các ngươi không biết rằng
chính bản thân các ngươi là những kẻ bất hạnh. Ta tin rằng chẳng có kẻ nào
trong các ngươi biết về những điều sắp xảy đến với mình đứng vậy không? Ta nhìn
thấy những đám mây đen sắp treo lơ lửng trên đầu các ngươi, những tấm vải khâm
liệm sẽ phủ lên đầu gối, lên mặt của các ngươi, nước mắt sẽ chảy dài lên má các
ngươi mà các ngươi không làm gì được Những bức tường, những chiếc cột, mái nhà
nơi đây sẽ nhuốm đầy máu tươi và các ngươi sẽ thấy hối hận vì những việc các
ngươi làm. Đừng tưởng Chúa trời không biết gì. Các ngài đang dõi theo từng bước
đi của các ngươi đó.
Những lời tiên tri của Theoclymenus
không những không khiến chúng thấy e sợ mà chúng còn cười lớn như thề đó chỉ là
một trò đùa ngớ ngẩn. Chúng khuyên chàng nên biến khỏi đây nếu còn muốn nhìn thấy
ánh sáng mặt trời. Chúng bảo chúng không thể liên nhẫn với những kẻ chỉ toàn nói
điều gở như chàng, tốt nhất là chàng nên đi trước khi chúng đổi ý.
- Đôi mắt và đôi tay của ta chưa bao giờ làm ta thất vọng. -
Theoclymenus nói - Các ngươi nói như vậy thì ta sẽ đi ra ngoài trời ta chẳng hề
muốn kết bạn với các ngươi. Cái chết sắp đến với tất cả các ngươi. Cứ đợi đấy
mà xem.
Nói xong, anh ta đứng lên và đi thẳng
tới nhà của Piraeus, bạn của Telemachus. Những kẻ đến cầu hôn cười to hơn bao
giờ hết như những kẻ gặp điềm gở vẫn thường làm. Chúng còn quay sang mỉa mai
Telemachus, nói chàng là một vị chủ nhà bất hạnh bởi những vị khách đến thăm đều
rất khác thường: một người là kẻ ăn mày thấp kém, người kia là một kẻ điên
khùng, thích ăn nói linh tinh. Tuy nhiên, Telemachus tiếp tục quan sát cha mình
cho đến khi những kẻ cầu hôn đang chờ đợi để được dùng bữa trưa nhưng chúng lại
không biết rằng chúng không thể sống trên cõi đời này cho đến khi chúng được
thưởng thức bữa ăn đó. Tất cả những gì Theoclymenus nói đều đúng và nó sẽ xảy
ra rất sớm thôi.
Hoàng hậu Penelope đi qua đám đông
sang căn phòng có chứa những đồ vật quý giá của Ulysses. Nàng quay lại đem theo
cây cung của vua Eurytus và một ống tên đầy. Các nữ hầu gái đi theo sau nàng
khuân chiếc hòm chứa mười hai chiếc rìu bằng sắt. Penelope nghĩ ra cách này với
hi vọng sẽ giảm bớt được sự quấy nhiễu của bọn đến cầu hôn. Nàng biết rằng
không phải ai cũng có thể giương chiếc cung chồng nàng để lại và bắn xuyên qua
mười hai chiếc rìu giống như Ulysses vẫn thường làm nên cũng có đôi chút yên
tâm. Còn nếu trong trường hợp có người đủ khả năng làm được những việc ấy thì
đó chính là sự an bài của số phận và nàng sẽ phải tuân theo. Với vẻ coi thường,
nàng đứng lên tuyên bố sẽ lấy người nào có thể giương cung lên và bắn xuyên qua
những chiếc rìu. Telemachus nói rằng chàng là người thử đầu tiên và nếu thành
công thì chúng sẽ không cho phép bất cứ kẻ nào dám đưa mẹ chàng ra khỏi ngôi
nhà của bà. Mặc dù chàng cố gắng hết sức nhưng đến lần thứ tư chàng vẫn không
thể giương cung lên. Khi Ulysses ra hiệu cho chàng thì chàng đặt xuống và nói:
- Ta quá yếu. Hãy để cho kẻ nào khỏe mạnh hơn thực hiện được
chiến công này.
Và lần lượt từng người trong đám cầu
hôn tham gia thử thách do hoàng hậu Penelope đưa ra, đầu tiên là người đàn ông
ngồi cạnh chiếc bình rượu.
Đó là nhà tiên tri Seer nhưng đôi tay
trắng trẻo của hắn ta quá yếu và chính bản thân hắn ta đã tiên đoán cây cung
này chính là dấu hiệu của cái chết đang đến gần với tất cả bọn chúng. Những tên
còn lại không tin vào những lời tiên tri mà chúng cho là nhảm nhí đó. Chúng chẳng
sợ bất cứ ai, bất cứ thứ gì thì làm gì có kẻ nào dám đến đây khiêu chiến với
chúng chứ. Tiếp theo tên Antinous châm lửa, mang dầu đến hơ nóng cây cung đê
khiến nó trở nên mềm hơn, dễ bẻ hơn. Hắn tự tin cho rằng làm như vậy thì kiểu
gì cũng có thề uốn cong được cây cung đó. Chúng hơ nóng và bôi mỡ bò vào cây
cung để cho một kẻ khác thử sức. Eunaeus và người chăn bò chạy vào trong sân,
Ulysses theo sau họ rồi hỏi:
- Nếu Ulysses trở về thì các anh sẽ đứng về phía ai? Liệu các
anh có đồng ý chiến đấu cho Ulysses không hay các anh hùa theo những kẻ đến cầu
hôn bởi chúng đông hơn và mạnh hơn?
Không cần bảo nhau, cả hai người đó
cùng đồng thanh trả lời:
- Tất nhiên là về phía Ulysses rồi, nhưng thực sự ông ấy sắp
trở về chứ?
Ulysses thấy được an ủi phần nào bởi
ít ra cũng còn hai người trung thành với chàng, sẵn sàng đứng về phía chàng dù
chàng chỉ có một mình. Chàng nhìn họ với ánh mắt cảm ơn và nói:
- Đúng, ông ấy đã đến rồi. Ta đang ở đây đây.
Tất nhiên là hai người không tin
chàng ngay lập tức nhưng khi chàng cho họ xem vết sẹo ở chân thì cả hai đều quỳ
xuống, hôn tay Ulysses và bật khóc vì sung sướng. Ulysses hứa sẽ hậu đãi họ xứng
đáng, sẽ cắt đất chia cho hai người nếu kế hoạch của chàng thành công và mấy
người bọn họ giành được thắng lợi. Chàng giải thích kế hoạch này rất nguy hiểm,
bất cứ người nào tham gia cũng có thể mất mạng nhưng cả hai người nô lệ đều một
lòng theo ông chủ, cho dù có chết cũng cảm thấy vinh quang. Ulysses quay trở lại
đại sảnh và hai người kia đi theo chàng. Chàng sẽ yêu cầu nữ hoàng cho phép
mình thử giương cung bắn, và chàng dặn Eumaeus phải nhớ thật kĩ cho dù những kẻ
cầu hôn kia nói gì đi chăng nữa, cũng phải nhanh chóng mang cung tên đến cho
chàng. Thêm vào đó, chàng cũng yêu cầu mọi người bí mật khóa cửa nhốt những người
phụ nữ ở trong phòng của họ, đồng thời bảo Philoetrius chốt chặt cánh cửa dẫn
ra đường lớn phòng trường hợp có kẻ nào đó bỏ chạy. Xong xuôi đâu đấy, chàng
quay lại ghế ngồi của mình trong đại sảnh như thể chẳng có chuyện gì xảy ra.
Chàng luôn giữ điệu bộ bình tĩnh khiến cho những kẻ khác không thể đoán được
trong đầu chàng đang nghĩ gì. Hơn nữa, khi cải trang thành kẻ ăn mày, tự nhiên
kẻ thù của chàng không chú ý đến chàng và trở nên mất cảnh giác hơn.
Eurymachus đang gồng mình uốn cong
chiếc cung nhưng vô ích. Thấy tình hình có vẻ không thuận lợi, Antinous yêu cầu
hoãn buổi thử sức đến ngày hôm sau để bọn chúng dâng đồ cúng tế cho thần Apouo
rồi thử lại thêm lần nữa. Hắn giải thích tại hôm nay mọi người đã mệt mỏi, hơn
nữa Penelope thông báo quá bất ngờ nên chúng không có thời gian chuẩn bị. Nói
là yêu cầu thôi nhưng thực ra hắn nói thế và thực hiện luôn như vậy chẳng cần
ai đồng ý. Rồi chúng tụ tập xung quanh bàn tiệc uống rượu. Ulysses xin phép cho
mình được giương thử cung. Nghe thế bọn người cầu hôn bật cười chế nhạo chàng.
Chúng bảo rượu đã khiến chàng trở nên mất trí rồi, tại sao một kẻ ăn xin như
chàng lại dám cầu xin tham dự vào "lễ kén chồng" của nữ hoàng
Penelope cao quý chứ. Chúng đe doạ sẽ đưa chàng lên thuyền rồi đưa thẳng đến chỗ
đức vua Echetus của bộ tộc ăn thịt người và ông ta sẽ cắt chàng ra từng mảnh nhỏ.
Tuy nhiên, nữ hoàng Penelope nói ai cũng có quyền thử sức và người ăn xin này
cũng không phải là ngoại lệ. Nếu thực sự ông ta thành công thì nàng sẽ đồng ý
cưới ông ta làm chồng. Penelope tuyên bố một khi nàng đã nói thì sẽ thực hiện
được. Nếu ông ta thất bại thì.nàng sẽ chỉ tặng ông ta mấy bộ quần áo mới, một
thanh kiếm và một thanh giáo rồi đưa ông ta đi đến bất cứ nơi nào ông ta muốn.
Telemachus hét lên rằng chiếc cung đó là của chàng và chàng sẽ tặng cho người
ăn mày nếu ông ấy muốn. Rồi chàng bảo mẹ mình đi cùng những người hầu gái vào
trong thực hiện công việc may vá, thêu thùa của phụ nữ. Penelope cảm thấy rất
ngạc nhiên khi con trai nàng nói như thể chàng chính là chủ nhân của ngôi nhà.
Tuy nhiên, nàng vẫn nghe lời con và đi lên trên tầng cùng những người hầu gái.
Eumaeus mang. cây cung đến cho
Ulysses trong khi những kẻ cầu hôn phản ứng gay gắt, la lối om sòm, dọa sẽ giết
chết anh ta nếu anh ta mang cây cung đến chỗ người ăn mày. Eumaeus sợ hãi liền
đặt cây cung xuống nhưng Telemachus dọa sẽ trừng phạt anh ta nếu anh ta không
nghe lời ông chủ của mình. Vậy là cuối cùng Eumaeus cũng đặt cây cung lên tay của
Ulysses rồi ra ngoài bảo vợ Eurycleia khóa cửa nhốt những người hầu gái trong sảnh
riêng dành cho phụ nữ. Philoetius lẩn vào trong sân sau và dùng dây thừng buộc
chặt những cánh cổng dẫn ra ngoài lâu đài rồi lại trở vào trong xem Ulysses
giương cung. Ulysses lúc đó đang xoay cây cung theo hướng này, hướng khác để kiểm
tra xem liệu những chiếc sừng còn có thể phát ra âm thanh hay không bởi sau đó
những chiếc sừng này sẽ được sử dụng trong quá trình chế tạo cung. Những kẻ cầu
hôn lại chế nhạo chàng nhưng đột nhiên chàng uốn cong chiếc cung rồi căng dây
cung một cách dễ dàng giống như một người chơi đàn căng dây cho chiếc đàn của
anh ta. Chàng bật thử dây cung xem nó đủ căng chưa. Dây cung rung lên bần bật
thật đáng sợ. Mặt mũi bọn người cầu hôn tái xanh như tàu lá. Ngoài trời bỗng nổi
lên một tiếng sấm vang trời: đó chính là thần Dớt báo hiệu cho Ulysses hành động.
Lòng Ulysses rộn lên niềm vui vì chàng biết rằng thần Dớt đang giúp mình. Chàng
rứt một mũi tên, vẫn ngồi yên trên ghế, chàng lắp tên vào cung rồi nhằm vào mục
tiêu bật dây. Mũi tên lao vút đi xuyên suốt qua mười hai chiếc rìu trước ánh mắt
ngạc nhiên của tất cả những người chứng kiến. Những kẻ cầu hôn không thể tin
vào mắt mình. Tại sao một kẻ ăn xin rách rưới lại có một sức mạnh ghê gớm đến
như vậy. Chúng chưa kịp lên tiếng hay làm gì thì Ulysses nói:
- Hỡi hoàng tử Telemachus, người khách này đã không làm cho con phải hổ thẹn đấy chứ? Giờ chúng ta hãy chuẩn bị cho mọi người ở đây một bữa tiệc mới. Và lần này thì một điệu đàn kithara mới sẽ cất lên trong bữa tiệc của chúng ta.
Telemachus gật đầu hiểu ý cha. Chàng
rút kiếm ra, chộp lấy một mũi giáo cầm chắc bên tay trái và tiến đến đứng cạnh
Ulysses.
CHƯƠNG 9: ULYSSES GIẾT CHẾT BỌN NGƯỜI CẦU HÔN
Ulysses trút bộ quần áo rách rưới xuống
và nhảy một bước lên ngưỡng cửa, sau đó chàng rút những mũi tên bằng đồng từ
bao ra rồi ném xuống dưới chân mình rồi quát vào mặt lũ người cầu hôn:
- Mục tiêu thứ nhất ta đã bắn trúng. Giờ thì ta chọn một mục
tiêu khác mà từ trước đến nay chưa có ai nhắm vào nó. Thần cung nỏ Apolo sẽ
giúp ta bắn trúng mục tiêu này.
Nói xong, Ulysses nhắm thẳng vào kẻ cầu
hôn hỗn láo nhất có tên là Antinous đang ngồi uống rượu với vẻ kiêu ngạo khinh
người. Mũi tên xuyên đúng cổ họng tên này. Hắn lảo đảo ngã xuống đất chết tươi,
chiếc cốc hắn cầm trên tay rơi xuống tạo nên một âm thanh ròn rã. Cả bọn người
cầu hôn như bừng tỉnh khỏi cơn mơ, chúng liều mạng lao tới tường nhà để lấy khí
giới, lá chắn và áo giáp nhưng tường nhà trống trơn không còn một thứ vũ khí
nào. Tuy nhiên, những kẻ ngu muội này lại nghĩ rằng người ăn mày bắn trúng bạn
của chúng là do vô tình nên quát lên với Ulysses:
- Nhà ngươi sẽ phải chết cho hành động vừa rồi của mình. Rồi các con thú ác sẽ ăn thịt xác của nhà người. Đó sẽ là hình phạt tồi tệ dành cho ngươi dù đó chỉ là do chẳng may ngươi giết chếtngười anh em của chúng ta.
- Ha ha, lũ chó hèn hạ kia! - Ulysses lại quát lên - Các
ngươi tưởng rằng ta sẽ không bao giờ quay trở lại từ thành Troy xa xôi ư? Các
ngươi cậy đông, cậy mạnh nên tha hồ phá phách nhà cửa của ta, cướp bóc tài sản
của ta, lăng nhục vợ ta mà không sợ bị trừng phạt. Các ngươi tưởng các vị thần
sẽ bỏ qua những hành động xấu xa của các ngươi ư? Không, không bao giờ! Hôm nay
sẽ là ngày tận số của các ngươi. Hãy chọn đi: chiến đấu hay bỏ chạy? Dù thế nào
thì một số kẻ trong các ngươi cũng không thể chạy trốn khỏi bàn tay của ta.
Cả bọn tỏ ra hoảng hốt nhưng tên
Eurymachus hét lên với những kẻ khác:
- Hãy rút kiếm ra! Rút kiếm ra chiến đấu. Hãy dùng bàn làm lá
chắn để chống lại những mũi tên của người đàn ông này. Xông vào tấn công ông ta
và buộc ông ta phải rời khỏi cửa.
Nói xong hắn là kẻ đầu tiên rút kiếm
ra, lao về phía trước định đâm chết Ulysses nhưng Ulysses nhanh hơn, bắn một
mũi tên khác trúng ngực hắn khiến hắn ngã lăn ra chết nay. Sau đó Amphinomus
cũng lao về phía Ulysses nhưng Telemachus ném cây giáo của chàng trúng đằng sau
vai hắn ta. Chàng không thể lấy lại cây giáo của mình nên nói với cha:
- Con sẽ vào trong mang lá chắn, giáo và mũ cho chúng ta, cho
người chăn lợn và người chăn bò nữa.
- Đi đi - Ulysses trả lời.
Telemachus chạy qua một hành lang hẹp,
xuống phòng bí mật và mang khí giới lên đưa cho cha và hai người còn lại. Trong
khi đó, Ulysses vẫn liên tục xả tên vào đám người cầu hôn khiến chúng không kịp
trở tay. Trong đó đám người cầu hôn có tên Melanthius khá xảo quyệt, hắn biết
cách lấy được khí giới trong lâu đài nên đã trèo lên và mang mười hai chiếc mũ,
mười hai cây giáo và lá chắn cho đồng bọn của mình.
Ulysses đoán rằng có một người hầu
gái nào đó đã phản bội và chỉ cho chúng chỗ để vũ khí trong đại sảnh. Tuy
nhiên, người chăn lợn và người chăn bò đã kịp đi theo hắn, bắt được hắn rồi
trói hắn lại giống như một bó rạ rồi treo hắn lên trên cao, để mặc hắn vừa la
hét, vừa van xin. Sau đó, hai người quay trở lại chỗ Ulysses. Cả bốn người canh
giữ cửa ra vào không cho bất cứ kẻ cầu hôn nào chạy thoát. Đúng lúc đó, nữ thần
Athene xuất hiện dưới hình dáng của dũng sĩ Mentor, người bạn trung thành của
Ulysses, xông vào trợ chiến cho họ. Nữ thần đã tiếp thêm cho Ulysses sức mạnh,
lòng can đảm và niềm tin vào chiến thắng. Chàng cần tất cả những điều đó bởi những
kẻ cầu hôn cũng đã có vũ khí. Chúng đồng loạt lao lên tấn công bốn người nên
đôi khi phía Ulysses bị rơi vào tình trạng yếu thế. Sự xuất hiện của nữ thần đã
làm thay đổi hoàn toàn cục diện. Phía Ulysses tuy có ít người nhưng ai nấy đều
chiến đấu hết sức dũng mãnh, mỗi người trong số bọn họ giết được một kẻ cầu
hôn, rồi một kẻ nữa, một kẻ nữa... Họ tấn công, ném giáo và kiếm về phía đám
đông đang sợ hãi, nháo nhác tìm cách chạy trốn, cầu xin tha thứ. Nhưng bây giờ
chúng mới biết sợ thì đã quá muộn. Những việc chúng đã gây ra cho vợ của
Ulysses quả không thể tha thứ được, chàng không thể chịu đựng được khi nghĩ đến
cảnh nàng Penelope xinh đẹp phải gồng mình cam chịu như thế nào trong khi chàng
đi vắng. Vậy là chàng lại trở nên mạnh mẽ hơn, quyết tâm giết chết tất cả lũ
người này. Ulysses giết chết Leiodes, nhà tiên tri của lũ người cầu hôn nhưng
chàng tha cho Phemius bởi anh ta không làm điều gì sai trái và tên Medon, kẻ nô
lệ bị lôi kéo. Hắn phải bò lồm cồm dưới một chiếc bàn ra và câu xin Telemachus
tha thứ. Thực tế, Ulysses không phải là kẻ khát máu, chàng sẵn sàng tha thứ cho
bất cứ kẻ nào chàng cho rằng không đáng chết và có thê cải tà quy chính; nhưng
đối với những kẻ hỗn láo, ngoan cố, thì hình phạt duy nhất là cái chết. Ulysses
yêu cầu Phemius và người hát rong ra ngoài sân sau, bọn họ ngồi đó run rẩy vì sợ
hãi. Tất cả những kẻ đến cầu hôn còn lại chết la liệt, nằm chồng đống lên nhau
giống như những đống cá lớn trên bờ biên sau khi người đánh cá chăng lưới và
kéo chúng lên trên bờ.
Giết xong lũ người cầu hôn, Ulysses bảo
Telemachus đưa vú Eurycleia ra ngoài đại sảnh để vú được tận mắt chứng kiến số
phận của những kẻ đã gây ra bao nhiêu phiền phức cho gia đình chàng. Người vú
già sung sướng hét lên nhưng Ulysses bảo không nên lấy làm tự hào và kiêu hãnh
trước những người đã chết. Chàng yêu cầu Telemachus cùng những người nô lệ mang
những xác chết trong đại sảnh ra ngoài sân sau, còn những nữ tì đến lau dọn đại
sảnh, bàn ghế và cột trụ. Ulysses muốn mọi dấu vết của cuộc chiến được xóa bỏ
càng nhanh càng tốt bởi chàng cũng không hề thấy tự hào vì đã giết chết những kẻ
đến cầu hôn. Sau khi mọi thứ đã được dọn sạch, họ giải Melanthius ra, giết chết
hắn ta. Những người hầu gái trung thành với Penelope chạy ùa ra ngoài, trên tay
cầm đuốc bởi lúc đó là vào ban đêm và hôn tay Ulysses trong nước mắt vì quá
sung sướng. Họ không phải là những người phụ nữ còn trẻ và Ulysses nhớ tất cả bọn
họ. Mọi người chúc tụng Ulysses, mừng chàng trở về trong tư thế oai hùng, giải
cứu cho cả đất nước khỏi sự đe doạ của những kẻ cầu hôn xấu xa. Các gia nhân
nói rằng, Ithaca đã phải trải qua nhiều biến động lớn bởi chàng không ở nhà cai
trị đất nước. Nước không thể không có vua nên họ hi vọng chàng sẽ không phải đi
xa thêm bất cứ ngày nào nữa. Trong khi cả hoàng cung đang đến vây quanh chúc tụng
Ulysses, thì vú già Eurycleia chạy đến phòng riêng của hoàng hậu Penelope để
báo tin vui cho nàng. Bà vừa chạy, vừa vấp ngã rồi lại đứng lên, rồi lại vấp
ngã nhưng bà không hề cảm thấy đau mà ngược lại trong lòng tràn ngập niềm vui.
Vú Eurycleia chạy vào bên trong đánh thức Penelope:
- Nào con gái, hay dậy và ra ngoài để được tận mắt nhìn thấy điều mà con đã mong chờ từ rất lâu rồi. Ulysses đã trở về và đang ở ngay trong chính ngôi nhà này, còn lũ người cầu hôn đều đã chết dưới mũi kiếm của Ulysses.
Pelenope không dám tin vào những gì
vú Eurycleia nói.Nàng mỉm cười đáp:
- Chắc vú điên thật rồi, tại sao vú lại đánh thức tôi dậy để kể một câu chuyện quá hoang tưởng như vậy. Kề từ lúc chàng đi, tôi chưa từng yên giấc lấy một phút. Tôi sẽ rất tức giận nếu một trong số những người hầu gái của tôi đánh thức tôi dậy với câu chuyện ngốc nghếch đó nhưng vú đã già rồi nên tôi không trách. Vú hãy quay trở lại phòng đi.
- Tôi nói thật mà, không có gì gọi là ngu ngốc cả. - Vị vú
già tốt bụng nói tiếp - Đúng là Ulysses đang ở trong đại sảnh, ông ấy chính là
vị khách tội nghiệp mà tất cả những người đàn ông đã đánh và lăng nhục đấy.
Nhưng Telemachus biết đó là cha mình và hai cha con họ đã lập ra một kế hoạch
chu toàn tiêu diệt những kẻ cầu hôn hỗn láo. Nếu không tin, hoàng hậu hãy tự
mình xuống dưới đó để xem thực hư ra sao.
Penelope nhảy lên vì sung sướng và
hôn người vú già vì đã thông báo một tin tuyệt vời như vậy. Tuy nhiên, nàng vẫn
không dám chắc rằng chồng mình đã trở về và sợ rằng có thể một vị thần nào đó
hay một kẻ xấu đã cải trang thành Ulysses. Nàng nói:
- Chắc chắn Ulysses đã chết ở một nơi nào đó rất xa nơi đây rồi.
Mặc dù vú già đã thề rằng chính mắt
bà đã nhìn thấy vết sẹo trên chân chàng do lợn rừng gây ra cách đây rất lâu rồi
nhưng cũng không thể thuyết phục hoàng hậu Penelope. Nói đúng hơn, Penelope rất
muốn tin vào điều vú Eurycleia nói nhưng nàng lại không dám bởi nàng sợ mình sẽ
bị thất vọng. Nỗi mong nhớ chồng đã tích tụ thành niềm mong mỏi bỏng cháy, niềm
hi vọng mỏng manh trong trái tim nàng, nếu thực sự niềm hi vọng này bị dập tắt
thì nàng không biết mình sẽ bấu víu vào đâu để tiếp tục sống trên cõi đời này.
Nàng nói với vú già:
- Không thể nào lại có chuyện như vậy. Nhưng thôi, chúng ta hãy xuống gặp con trai ta, xác chết của những kẻ cầu hôn và người đàn ông đã giết chết chúng.
Hai người đi xuống cầu thang và đi dọc
theo hành lang dài dưới tầng một đan vào sân sau, rồi họ bước vào phía trong đại
sảnh, đi qua ngưỡng cửa bằng đá cao mà Ulysses đã đứng khi bắn chết Antinous.
Penelope đến cạnh lò sưởi và ngồi đối diện với Ulysses, lúc đó đang dựa người
vào một trong bốn chiếc cột trụ lớn chống đỡ mái nhà. Trông chàng có vẻ rất mệt
mỏi và tiều tụy. Nàng ngồi xuống và nhìn chăm chú người đàn ông vừa giết chết gần
hai trăm kẻ cầu hôn kiêu ngạo. Ulysses vẫn mặc bộ quần áo rách rưới, trên người
dính đầy máu của đối thủ trong khi giao chiến. Nữ hoàng Penelope không biết người
đàn ông này là ai, nàng ngồi đó im lặng mặc dù Telemachus gọi nàng, thuyết phục
trái tim băng giá của nàng tin vào những điều tốt đẹp đang diễn ra ngay trước mắt
nàng.
Nàng nói với con trai:
- Con trai yêu quý của ta. Mẹ đang rất bối rối và không biết
nên nói gì trong lúc này đây, mẹ rất muốn tin rằng mọi chuyện đã trở nên tốt đẹp,
sóng gió thế là đã qua hết nhưng mẹ sợ đó chỉ là một giấc mơ mà thôi. nếu quả
thực người đàn ông này là Ulysses thì chắc chắn ông ấy sẽ biết những điều mà chỉ
có mẹ và cha con biết. Chúng ta không cần phải vội vàng kết luận điều gì cả, rồi
đâu sẽ vào đó con à.
Ulysses bảo Telemachus đi tắm rửa cho
sạch sẽ và mặc quần áo mới vào bởi quần áo chàng đang mặc trên người dính đầy
máu. Sau đó, Ulysses cũng ra lệnh cho những người hầu gái đưa người hát rong
vào trong để chơi nhạc còn họ có thể thoải mái nhảy múa trong đại sảnh để ăn mừng.
Trong khi đó, bạn bè và người thân của những kẻ cầu hôn vẫn chưa biết gì về
tình hình trong hoàng cung hay về cái chết của chúng. Khi họ nghe thấy tiếng nhạc
phát ra từ trong cung họ cũng chẳng nghĩ rằng có bất kỳ chuyện gì xảy ra, đơn
giản chúng chỉ đang vui chơi, nhảy múa như mọi khi. Thực sự trong hoàn cảnh như
vậy, tốt nhất người thân của những kẻ cầu hôn không nên biết về cái chết của
chúng, bởi nếu không họ sẽ tìm cách trả thù và có thể sẽ đốt cháy cung điện của
Ulysses. Dù đã giết chết được những kẻ cầu hôn nhưng Ulysses vẫn đang ở trong
tình trạng vô cùng nguy hiểm, bởi theo pháp luật Hi Lạp lúc bấy giờ, anh em và
họ hàng của những người đàn ông bị giết chết phải giết chết kẻ giết người để trả
thù cho người thân của mình. Ulysses đã giết chết bao nhiêu người, điều đó có
nghĩa là chàng còn có rất nhiều kẻ thù khác. Tạm thời Ulysses vẫn chưa ổn định
được tình hình nên chưa đủ mạnh để đối mặt với những người muốn giết chàng
(trong trường hợp họ biết người thân của họ đã chết), chính vì vậy, chàng ra lệnh
cho mọi người giữ kín mọi chuyện, chờ tình hình lắng xuống rồi tính tiếp.
Eurynome tắm rửa cho Ulysses và xức dầu
thơm cho chàng, khoác lên người chàng một bộ quần áo mới. Người ăn mày tội nghiệp
đã lột xác trở lại thành Ulysess dũng mãnh, đẹp trai, là vị vua hợp pháp của
hòn đảo Ithaca. Chàng ngồi xuống chiếc ghế cao cạnh lò sưởi và nói:
- Penelope, nàng là một hoàng hậu xinh đẹp và nhẫn tâm nhất
còn sống trên cõi đời này, nàng có biết không? Không một người phụ nữ nào lại tỏ
ra hờ hững với chồng mình trong khi anh ta vừa trở về nhà sau bao nhiêu năm xa
cách. Nàng có biết ta đã phải chịu biết bao nguy hiểm và gian nan, thử thách
không? Vú ơi - Ulysses quay sang gọi vú Eurycleia.
- Hãy chuẩn bị cho ta một chiếc giương, đêm nay ta sẽ ngủ một
mình bởi trái tim của hoàng hậu đã trở nên chai cứng rồi.
Thực ra Penelope không hề hờ hững với
chồng mình, nàng chi muốn chắc chắn rằng mình không vui mừng quá sớm thôi. Nàng
thử người đàn ông đang ngồi đối diện với mình:
- Vú hãy trải một chiếc giường cho chàng bên ngoài phòng dành
cho cô dâu và mang khung giường trong đó ra khỏi phòng cho chàng.
- Làm sao có thể mang khung giường đó ra khỏi phòng cơ chứ?
Ngay cả một người đàn ông khoẻ mạnh nhất cũng không thế làm được điều đó. -
Ulysses đáp - Chính ta là người đã làm chiếc khung giường đó và dùng một cây
đang sống để làm cột giường. Theo nàng làm thế nào có thể mang khung giường ra
ngoài đây?
Cuối cùng thì Penelope đã hoàn toàn
tin rằng người đàn ông đang ngồi đối diện mình là Ulysses. Nàng chạy đến cạnh
chàng, ôm chầm lấy người chồng yêu quý, hôn lên đôi môi của chàng và nói:
- Chàng đừng giận em mà tội nghiệp, bồi em luôn lo sợ rằng một vài người lạ xảo quyệt đến, lừa dối em, giả vờ là chồng em. Nhưng bây giờ, khi chàng đã nói cho em biết bí mật về chiếc giường mà không một người trần tục nào trừ chàng và em biết được thì em chẳng có lý do gì để nghi ngờ chàng.
Hai vợ chồng ôm riết lấy nhau như
không muốn rời xa. Penelope bật khóc giống như một đứa trẻ. Hai mươi năm rồi
nàng không được nhìn thấy chồng, không được ôm chàng vào lòng. Nàng quá xúc động
và sung sướng. Ulysses kể cho Penelope nghe rất nhiều chuyện, về những chuyến
phiêu lưu của chàng sau khi rời khỏi thành Troy và về việc chàng phải ra đi
thêm một lần nữa nhưng lần này là trên đất liền cho đến khi đến được một đất nước
gồm những người đàn ông chưa bao giờ nhìn thấy muối. Penelope an ủi chồng:
- Các vị thần sẽ bảo vệ cho chàng và sẽ mang chàng quay trở về với em.
Sau đó hai người quay trở về phòng
riêng. Eurynome đi trước cầm nến soi đường nhưng điều đó là không cần thiết bởi
các vị thần đã đưa họ đến nơi thuộc về họ.
CHƯƠNG 10: KẾT THÚC
Hôm sau, khi bình minh vừa hé rạng,
Ulysses đã tỉnh giấc sớm bởi chàng còn có rất nhiều việc cần làm. Chàng và
Telemachus cùng người chăn lợn Eumaeus mặc quần áo giáp vào, cầm gươm và giáo rồi
cùng đi tới trang trại nơi đức vua già Laertes, cha của Ulysses đang an dưỡng
tuổi già với sự phục vụ của đám người hầu thân cận. Lúc này, ông không còn minh
mẫn nữa, chính vì vậy việc duy nhất ông có thể làm là chăm sóc vườn tược.
Ulysses bảo những người khác vào trong nhà yêu cầu người quản gia già chuẩn bị
bữa sáng cho mọi người, còn chàng một mình đi vào vườn nho để gặp cha. Hai mươi
năm rồi chàng không được ở bên cạnh, chăm sóc cha, bây giờ cha chàng đã già lắm
rồi, chàng muốn làm một điều gì đó để cha được vui lòng.
Trong vườn là một ông già tóc bạc
đang mặc bộ quần áo làm vườn cũ, tay đeo găng bằng da và chân đi ủng cũng được
làm từ da bò. Ông đang di chuyển từng bước chậm chạp, kiên nhẫn chăm sóc những
cây nho xanh mởn. Mặc dù công việc này có vẻ hơi nặng nhọc đối với một người
già ở tuổi Laertes nhưng Ulysses nhận thấy sự thanh thản và thích thú ở cha
mình. Những người hầu của ông đã đi lượm đá về làm đập và chỉ còn lại một mình
đức vua già Laertes ở lại trong vườn. Ông chăm chú làm việc đến nỗi mãi khi
Ulysses tới gần hỏi ông là nô lệ của ai, ai là chủ sở hữu khu vườn này, ông mới
nhìn lên. Ulysses cũng nói rằng chàng là một người lạ mặt đến Ithaca có chút việc,
nhưng có một lần trong chuyến hành trình dài của mình, chàng có gặp đức vua của
đảo này và đức vua nói rằng Laertes chính là cha của mình.
Laertes vô cùng ngạc nhiên khi nhìn
thấy một người chiến binh trong bộ áo giáp sắt bước vào trong vườn bởi từ lâu rồi
không có ai ăn vận như vậy đến thăm ông. Ông nói rằng mình là cha của Ulysses
và đã từ lâu rồi ông cùng gia đình chẳng nhận được chút tin tức nào của chàng cả.
Ông tâm sự mình đã quá già rồi, không còn đủ sức để gánh vác mọi chuyện trong
nước, hiện tại hoàng cung đang gặp chuyện phiền toái nhưng chẳng ai có thể thay
đổi được tình hình. Ông rất buồn vì Ulysses mãi chẳng trở về tiếp quản mọi chuyện,
có Ulysses, mọi rắc rối sẽ được giải quyết. Nói một hồi, Laertes hỏi:
- Thế nhà ngươi là ai? Từ đâu đến?
Ulysses đáp lại rằng chàng đến từ
Sicily, một hòn đảo cách đây, rất xa, năm năm trước chàng có gặp Ulysses và hi
vọng lần này đến đây, Ulysses đã quay trở về nhà đề hai người bạn cũ gặp mặt,
tâm tình. Sau đó, người đàn ông già ngồi sụp xuống mắt nhoà lệ bởi năm năm ròng
trôi qua nhưng Ulysses vẫn chưa trở về từ Sicily, như vậy rất có thể chàng đã
chết ở một đất nước xa xôi nào đó. Ulysses không thể chịu được khi cha mình
khóc nên đã xin lỗi cha và nói rằng chàng chính là Ulysses, con trai của ông.
Sau bao nhiêu gian lao, cuối cùng chàng đã trở về nhà và giết chết tất cả lũ
người cầu hôn đáng ghét. Chàng cũng nói với cha rằng chàng đã gặp vợ và con
trai, con trai của chàng đã lớn và nó cũng là một chàng trai dũng cảm.
Vua Laertes cũng giống như Penelope
ban đầu không dám tin vào những gì Ulysses nói, ông bắt chàng phải chứng minh
điều chàng vừa nói. Ulysses hiểu được tâm trạng của cha nên cũng không trách
ông vì đã không tin chàng. Chàng chỉ cho ông xem vết sẹo trên chân của mình rồi
nhìn xung quanh và nói:
- Con sẽ chỉ cho cha thấy những cây mà cha đã tặng riêng cho con khi con còn là một cậu bé suốt ngày chạy theo cha và đòi cha thứ này, thứ nọ như những đứa trẻ vẫn thường nhõng nhẽo với cha mẹ của mình. Cha đã tặng con mười ba cây lê và nói rằng chúng thuộc về con và chỉ một mình con thôi, ngoài ra con còn có năm mươi hàng nho và bốn mươi cây vải nữa. Đó là tài sản mà hồi còn nhỏ con rất yêu quý, tự hào và coi là vật báu.
Laertes vui mừng khôn xiết nhưng sức
ông quá yếu nên không thể thể hiện được cảm xúc của mình. Ulysses đỡ cha lên và
an ủi cha. Tuy nhiên, khi Laertes bình tĩnh trở lại, ông thở dài và nói:
- Làm thế nào chúng ta có thể đối mặt được với lòng hận thù của họ hàng những kẻ đã chết trên đảo Ithaca và trên những hòn đảo khác đây?
- Cha ơi, cha hãy vững tâm lên! - Ulysses đáp - Rồi chuyện gì cũng có cách giải quyết mà. Bây giờ chúng ta hãy quay trở vào nhà và dùng bữa sáng cùng với Telemachus. Ba người chúng ta chưa bao giờ được ngồi ăn chung mâm, cùng nhau uống lượn và trò chuyện. Cha biết không, đây chính là việc con muốn làm nhất khi quay trở về đất nước đây.
Vị vua già đi tắm, sau đó ông mặc một
bộ quần áo mới rất đẹp khiến ông có vẻ trẻ hơn đến chục tuổi. Ulysses ngạc
nhiên tự hỏi tại sao cha chàng lúc này lại khoẻ khoắn như vậy, phải chăng niềm
hạnh phúc và vui sướng đã tiếp thêm sức mạnh cho ông?
- Trông ta có còn khoẻ mạnh như hồi ta đoạt đàn gia súc của
Nencus cách đây rất lâu rồi và nếu ta còn có đủ sức để chiến đấu chống lại lũ
người cầu hôn không?
Một lát sau, tất cả những người phục
vụ của vị vua già Laertes bước vào, ai nấy đều vui sướng khi thấy Ulysses trở về.
Họ cùng nhau ăn sáng và nói chuyện rôm rả.
Vào thời gian này, mọi người trong thành phố đều biết rằng những người cầu hôn đã bị giết chết nên họ tụ tập đông đúc tại nhà của Ulysses. Ai nấy đều khóc lóc thảm thiết, đau buồn trước sự ra đi của những người thân yêu. Họ thu lượm những xác chết và đem đi mai táng, sau đó họ tập trung lại thành một hội đồng lớn. Cha của Antinous, Eupeithes phát biểu rằng tất cả bọn họ sẽ bị người đời chê cười, nhạo báng nếu không giết chết Ulysses trước khi anh ta chạy trốn tới nhà Nestor tại Pylas. Mặc dù nhà tiên tri đã nói rằng các chàng trai trẻ đáng bị chết và ngay cả khi họ không chết dưới tay của Ulysses thì họ cũng sẽ phải chịu đựng một cái chết đau đớn hơn rất nhiều lần nhưng chẳng ai chịu lắng nghe những gì ông nói. Phần lớn những người đàn ông quay trở về nhà, trang bi vũ khí và Eupeithes dẫn họ đi đến trang trại của Laertes. Tuy nhiên, các vị thần trên thiên đàng quan tâm đến Ulysses và cử nữ thần Athene đến giảng hòa để tránh phiền phức đối với chàng dũng sĩ tài ba.
Vào thời gian này, mọi người trong thành phố đều biết rằng những người cầu hôn đã bị giết chết nên họ tụ tập đông đúc tại nhà của Ulysses. Ai nấy đều khóc lóc thảm thiết, đau buồn trước sự ra đi của những người thân yêu. Họ thu lượm những xác chết và đem đi mai táng, sau đó họ tập trung lại thành một hội đồng lớn. Cha của Antinous, Eupeithes phát biểu rằng tất cả bọn họ sẽ bị người đời chê cười, nhạo báng nếu không giết chết Ulysses trước khi anh ta chạy trốn tới nhà Nestor tại Pylas. Mặc dù nhà tiên tri đã nói rằng các chàng trai trẻ đáng bị chết và ngay cả khi họ không chết dưới tay của Ulysses thì họ cũng sẽ phải chịu đựng một cái chết đau đớn hơn rất nhiều lần nhưng chẳng ai chịu lắng nghe những gì ông nói. Phần lớn những người đàn ông quay trở về nhà, trang bi vũ khí và Eupeithes dẫn họ đi đến trang trại của Laertes. Tuy nhiên, các vị thần trên thiên đàng quan tâm đến Ulysses và cử nữ thần Athene đến giảng hòa để tránh phiền phức đối với chàng dũng sĩ tài ba.
Những kẻ đang nóng lòng muốn trả thù
kẻo đến gần ngôi nhà trên trang trại, trong khi đó phía Ulysses chỉ có vẻn vẹn
tất cả mười hai người bao gồm Ulysses, Telemachus, người chăn lợn, người chăn
bò và mấy người hầu của Laertes. Họ đều tự trang bị vũ khí cho mình và không lựa
chọn cách chỉ đứng bên trong bảo vệ ngôi nhà mà dũng cảm tiến lên phía trước mặt
đối mặt với kẻ thù. Họ động viên nhau hãy cố gắng, còn vua Laertes cầu nguyện nữ
thần Athene đến cứu giúp rồi ném mũi giáo của mình về phía Eupeithes; cây giáo
đâm xuyên qua mũ của hắn ta khiến Eupeithes ngã xuống đất. Tuy nhiên, trong lúc
gay cấn như vậy, nữ thần Athene xuất hiện và hét lên:
- Hãy dừng tay, hỡi những người đàn ông của đảo Ithaca. Như vậy là quá đủ rồi, ta không muốn nhìn thấy máu của bất cứ ai chảy nữa. Đã đến lúc hòa bình được lập rồi đấy.
Những kẻ muốn trả thù chạy toán loạn
còn Ulysses thét lên rồi lao nhanh về phía chúng nhưng một tiếng sấm vang trời
đã cản chân chàng. Nữ thần Athene yêu cầu chàng ngừng lại nếu không chàng sẽ
khiến cho thần Dớt vĩ đại nổi giận. Ulysses vui vẻ nghe theo, hòa bình được lập
ra trên hòn đảo Ithaca và giữa Ithaca với các hòn đảo khác.
Đây chính là phần kết
của câu chuyện về Ulysses, con trai của Laertes bởi chúng ta không biết gì hơn
về những chuyến thám hiểm đi tìm vùng đất của những người đàn ông chưa từng nghe
nói về biển hoặc chưa từng ăn thức ăn có muối. Hãy để cho những chuyến thám hiểm
đó trở thành một ẩn số đối với những người yêu quý Ulysses và đối với những người
đang muốn biết rõ hơn về tình hình của chàng dũng sĩ khôn ngoan, tài ba này.